◄  Av lectevr
B  ►
INVANTAIRE
DES DEVS LANGVES,
FRANÇOISE, LATINE.


, premiere lettre de l’alphabet : A, princeps elementum elenchi litterarij. A, prima ordine littera indicis elementarij. Qui ne ſçait ni A, ni B, qui ne connoit pas meme les lettres : Legendi planè rudis. Omnis litterarij elementi prorsùs ignarus. Appellandarum etiam litterarum imperitus.


A, petit mot du langage François, & de pluſieurs differantes ſignifications : A ; Celticæ linguæ vocula, multiplicis ſignificationis.


À, petit mambre de notre langue, ores prepoſition, ores article, ores ne l’vn, ne l’autre, mais ſingulier an ſon ſans, & particulier à cete langue : A, Francicum, nunc præpoſitio, nunc articulus, nunc neutrum ex illis, ſed ſui generis, ſuæ notionis vocula, Gallicæ linguæ propria.


À, menu mot du langage François, ſe met pour marque de tout lieu, où eſt, & où ſe fait, quoi que ce ſoit : Celticum, A, index eſt cuiuſvis loci, ac ſedis, in qua ſit, aut fiat res quæcũque. À la ville, à la metairie, à la maiſon, à la place, à la chambre, à table, touſiours il eſt aferé : In vrbe, in villa, in ædibus, in publico, in conclaui, in menſa, ſemper negotioſus eſt. À couuert, à decouuert, à pied, à cheual, à la pluie, au vant, & par tout, tu te trouues bien : Agenti in operto, in aperto, equitanti, pediti, pluuio, & ventoſo cælo, tibi pertpetuò eſt commodè. À Roüan ſe ſont les bons draps, à Cambrai, les fines toiles, à Paris, toutes rares étofes : Rotomagi, egregiæ texuntur è Iana veſtes : Cameraaci, ſtipantur eximia carbaſa : Lutetiæ, cuiúſque generis ſiunt inſignia textilia. À Orleans croit le vin delicat : à Paris ſe mange le bon pain : à Roüan ſe peſche du meilleur poiſſon : Genabi Aurelianorum, delicatum vinum naſcitur : Lutetiæ, panis editur eximius : Rotomagi, è piſcium genera ſelectiſſimus quiſque capitur.

2 À, etant indice de lieu, aſſiete, reſidance, de facture de quoi que ce ſoit, aura par fois vne particule Latine correspondante, par fois n’an aura point : A, Fracinum, vt ſitus, ac loci eſt nota, ſibi affinem voculam Latinam interdum habebit, qua exprimatur, interdum ea carebit. À l’Egliſe, à la place, à la boutique, à la foire, à l’armée : In templo, in foro, in taberna, in nudinis, in exercitu. À Rome, à Veniſe, à Rhodes, à Poitiers, à Troies, à Malte : Romæ, Venetiis, Rhodi, Auguſtoriti, Auguſtobonæ, Melitæ.

3 À, ſe ioint aus noms propres de villes, bourgs, villages, hameaus, & ſamblables : A, propriis nommibus oppidorum, pagotum, vicorum, & eiuſmodi locorum copulatur. Ces dernieres guerres, le Roi fut à Poitiers, à Saintes, à Agoleme, à Toulouze, à Bordeaus, à Baïonne, à Marſeille, à Arles, à Ais, à Valance, à Grenoble, à Lyon, & quaſi à toutes les villes de France : Poſtremis tumultibus bellicis perduellium, Rex fuit Auguſtoriti Pictonum, Mediolani Santonum, Toloſæ, Tectoſægum, Burdigalæ Vibiſcorum, Maſſiliæ Phocæenſium, Valentiæ Cauarum, Aquis Saluuiorum, Boionæ Biturigum, Cularonæ Vocontiorum, Lugduni Seguſianorum, ac ferme in omnibus Galliæ vrbibus.

4 À, s’accouple aus noms appellatifs, de toute ſorte de lieus : Celticum, A, cuiuſquemodi locorum appellatiuis adhibetur nominibus. À la ville : In vrbe, in oppido. À la tauerne : In caupona, in popina. À l’Egliſe : In templo, in ſacra æde. Ietois à la metairie, quand tu plaidois au barreau : Eram in villa, cùm tu in foro diceres, in iure cauſas ageres. Il eſt, dés dix ans, à l’armee d’outre mer : Ab hinc toto decennio, agit in tranſmarino exercitu. Iam ſolidum decennium, verſatur in tranſmarinis caſtris. La nege, & le froid, ſont à la montagne : La verdure, & le chaud, regnent à la plaine : Nix, & algor fæuiunt in iugis montium : herbida viriditas, & ſuauis tepor ſolis vigent in planis camporum. Qui te croiroit etre ſi matin à table, & ſ"tard à la Meſſe ? Quis te adeò matutinum crediderit in menſa verſari : tam tardum, & tam breui mora, in templo agere ? On ſe ſied à terr, à faute de ſelles : on boit à la fontaine, pour n’auoir du vin : on couche à l’anſaigne de la Lune, quand on n’a point de couuert : SEdilium inopia, humi conſidetur : vini penuria, ad fontem bibitur : cum tectum deficit, ſub diuo cubatur. Il giſoit à terre, bleſſé à mort : ſœn cheual à coté de lui, & immobile : Letali plaga ſaucius humi decumbebat : & ad ipſius latus, immotus perſtabat equus.

5 À, ſe met pour marque de certain androit de lieu déterminé : Vernaculum, A, certam deſiganti loci regionem indicat. À droite : Ab dextra. Ab dextera. Ab dextra manu. Ab dextera regione. Ab dextra parte. Dexteriore regione. Le vant ſoufle à droite : Ad dexteram ſpirat ventus. Dexter nobis flat ventus. L’annemi nous choque à gauche, & la tourmante bien violante nous bat à droite : In nos ab læua hoſtis inuehitur : ab dextera diuerberat tempeſtas. Nous fumes inueſtis à droite, & à ſenestre, & à dos : Dextra, læuáque, atque ab tergo, ab hoſte circuſeſſi fuimus. À dos, & à vantre, par derriere, & par deuant : Ponè, & antè. Ab tergo, & ab fronte. Il a eté froté, à dos, & à vantre, tout ſon beau ſaoul : Ab tergo, & ab fronte, plagis perquàm liberaliter cæſus eſt. Ponè, atque antè, verberum affatim excepit. Eius dorſo atque aluo largiter ſunt incuſſa verbera.

6 À, eſt par fois marque de certaine aſſiete, etat, ſituation, poſture de perſonne, & d’autre choſe : Francicum, A, nota interdum eſt certi cuiuſdam poſitus, ſedis, habitus, ſtatus hominis, aut alterius rei cuiuſlibet. A cheual, à pied, à bateau, à litiere, à chariot : Equo, pedibus, nauigio, lectica, curru. Ce chemin ne ſe fait an hiuer, ni à pied, ni à cheual, ni à chariot, ni à coche : Nec equo, nec pedibus, nec carro, nec eſſedo, hoc iter hieme conficitur. Ton pere etoit à genous, & toi an pied deuant lui, ah quele indignité ! Tuus parens genibus, velut ſupplex, incumbebat : tu in pedes, ante ipſum, ſtabas ! ah indignitatem facinoris ! Cete grote eſt baſſe, nous ne ſçaurions la paſſer, qu’à genous : Vſque eò depreſſa eſt hæc ſpelunca, vt eam nequeamus traijcere, niſi ipſis incedentes genibus. À croupetons, les genous pliés, la croupe, & le feſſes abatuës aus talons : Poplitibus inflexis, & deuexis ad talos clunibus. Marcher à croupetons : Incedere, deiectis ad calces clunibus. À chatons, à quatre pieds, comme les chats : Quadrupedantis habitu. Aller à chatons : Ingredi quadrupedantis ſtatu. Quaternis viam inire pedibus. Nous marchions à chatons par celle grote : In ea ſpelunca quadrupedantes gradiebamur. À cloche-pied : Altero ſuſpenſo pede. Tu ne ſçaurois aller vne toiſe, à clochepied : Vel vnam vlnam non progrediare, pendulo crure altero. À tatons : In tenebris. Sine luce. Per tenebras. Nous allions à tatons, le long d’vne profonde rade : Meris tenebris, præter altiſſimi ſali oram, iter inibamus. Andabatarum ritu, Cimmeriorum more, ſecundùm profundiſſimæ aquæ lirtus, ambulabamus. À bouchon : Prono corpore, ac vultu. Prono corporis ſtatu, atque ore. Cernuo vultu, ac toto corpore. Ne dormés pas à bouchon, ſur la terre humide : Caue, prono corpore, ſuper humente ſolo, dormias. Ne committe, vt prono ore, vuida in humo, ſomnum capias. À l’anvers : Supino habitu. Reſupino ſtatu. Supino corpore. Supini corporis habitu. Reſupini corporis ſtatu. Ie ne dors iamais plus mal, qu’à l’anuers : Inquietior numquam dormio, quàm ſupinus. À ïeus clos. Clauſis luminibus. Occluſis oculis. I’irois à ïeus clos au profond de ce bois toufu : Vel occluſis luminibus, denſæ huius ſiluæ, nec aberrans, ima petiuerim. À part, ſeparémant : Seorſum, Separatim. Mettre à part : Sepono, poſui, poſitum, ponere. Seorſum ponere. Mettés à part cet or, de cet argeant : Hoc aurum, ab eo argento, ſepone, ſepara, ſelunge, ſeorſum colloca, diuerſum ſtatue. À part, an particulier, priuémant : Priuatim, Priuato loco. Seorſum ab cæteris. Se retirer à part ſoi : Seorſum ſecedere. Priuatim ſecedere. Se in ſeceſſum recipere. Tirer à part vn ſien ami : Certum ex amicis ſeducere. Priuatum in locum ex amicis vnum aliquem ſeducere, aducere. À part, riere ſoi : Apud ſe. Penes ſe. Secum. Diſcourir à part ſoi : Secum ratiocinari. Apud ſe ratiocinationem inire. Priuatim cum animo, ac tacitum, diſputare, diſſerere. Mediter à part ſoi : Apud ſe meditari. Secum meditationem agitare. Tacitum per ſe quidpiam animo verſare. À couuert, an lieu couuert : non ouuert, ou par le haut, ou par les cotés : In operto. Tecto in loco. Loco non aperto. À couuert du vant, de la pluie, du froid, du chaud : Tecto loco à pluuia, vento, algore, ac æſtu. Loco, & ſtatu aduerſus omnem cæli iniuriam, operto, ac munito. Cete allee eſt à couuert du chaud, du froid, de la pluie, du vant, du paſſage : Hæc ambulatio vndique operta & tecta eſt, ab æſtu, ab firgore, ab imbre, ab vento & prætereuntium aſpectu. An ce logis, tu ne ſeras à couuert, ni du ſerein, ni du gel, ni de la nege meme : In his ædibus, tibi nihil tectum, & munitum fuerit, vel ab ſerotino cælo, vel ab gelu, vel ab ipſa quoque niue. In ea domo, ab gelida niue, ab glacie, ac veſpertina aura, tectus nequaquam fueris. À couuert, hors de blame, ou de danger : Extra periculum. Extra periculi alcam. Etant autorisé du Prince, tu es à couuert : Quando huius facti auctor tibi Princeps eſt, planè quidem es extra omnem culpam, & multam. À decouuert : In aperto. In aperto loco. In minimè tecto, ac munito loco. Vn flan antier de notre bataillon etoit tout à decouuert : Structæ aciei noſtræ latus alterum erat apertum, detectum, immunitum, patebat hoſtium ictibus, hoſtilibus petitionibus. Il a reconnu à decouuert tout le clos de la fortereſſe de l’annemi : Hoſtium arcem, apertis circumiens regionibus, penitùs inspexit, ac denotauit. Limitibus haud quaquam tectis, ac intra teli iactum, hoſtium arcem ambiens explorauit. À decouuert, ouuertemant, ſans feintiſe : Apertè. Haud diſſimulanter. Palam. Manifeſtò. Il te trauerſe à decouuert : Palam tibi aduerſatur. Apertè, ac omnibus palam, te oppugnat, tibi aduerſarius eſt.

7 À, eſt indice de mouuemant vers vn lieu, vers vne perſonne, & autre choſe : Vernaculum, A, motionis ad locum nota eſt : item verſus hominem, & rem aliam quamlibet. Allant à Troies, il va ancore à la foire, à ſes negoces, à ſon pere, à ſes amis, & ailleurs : Dum Auguſtobonam ire contendit, vna, eademque opera, adit ad nundinas, ad priuata negotia, ad parentem, ad amicos, & ad alia.

8 À, ſe ioint aus noms propres de lieus, an fait de mouuemant : Propriis locorum vocabulis copulatur, A, Gallicum, in exprimendo motu verſus locum. D’vn meme train, ie vai à Lyon, à Roane, à Neuers, à Orleans, à Paris, à Roüan, à Amiens : Vno, eodemque viæ tractu, adeo Lugdunum, Rodumnam, Nouioduum Boïorum, Genabum, Lutetiam, Rotomagnum, Samarobriuam. À, etant ioint aus noms propres de lieus, chés tous les anciens, & bons ecriuains Latins, s’exprime fort bien, & ſouuant, auec la prepoſition Latine, Ad, & In : Exponenda ratione motus ad locum, A, vernaculum propriis locorum nominibus adiunctum, apud vetuſtiſſimos quoſque, ac optimos Scriptores Romanos, præpoſitione Ad, & In, & rectè, & frequenter exprimitur. Mais prouuons, ce que nous diſons, par les temoignages des parangons de la langue Latine : Sed age, hanc noſtram aſſertionem Latinæ dictionis coryphæorum teſtimoniis, & auctoritatibus confirmemus. Nihil me tibi gratius poſſe facere, quàm ſi ad Sidam nauigaſſem. Tullius tertiò Fam, ſexta epiſt : Sida vrbs Pamphyliæ. Cùm ego Laodicea ad Iconium, iter ita facerem. Tullius, codem libro, epiſt. octaua. Iconium, oppidum Ciliciæ. Tertio die, abs te, ad Alyziam, acceſſeramus. Tullius decimo ſexto Fam. ep. quarta. A portu Coryceorum, ad Caſſiopen, ſtadia centum viginti proceſſimus. Tullius eod. libro, ep.nona : Alyzia, Oppidum eſt Acarnaniæ. Caſſiope, vrbs eſt Epiri. Poſtero die ludibundi ad Hydruntem peruenimus. Tullius, eodem libro, ep.nona, Hydrus nomut eſt oppidum Italiæ maritimum. Cæfar ad Capuam, vel ad Luceriam iturus putabatur. Tullius ad Atticum, libro octauo, ep.tertia. Duo illa oppida notiſſima. Cæfaris ad Brunduſium curſus. tullius eodem libro, ep.vndecima. Ad Albam exercitus mittatur. Tullius, eodem libro, ep.duodecima. Ne citiùs quàm opus ſir, Cæſar ad Brunduſium acceſſerit. Tullius, eodem libro, ep.decima quarta. Cæfar in Galliam vlteriorem contendit, & ad Geneuam peruenit. Cæfar primo libro belli Gallici. Ad Gergouiam Cæſar caſtra mouit. Cæſar, ſeptimo Gallici belli. Labienus ſecundo flumine, iter ad Lutetiam facere cepit, Cæſar eodem libro. Galli ad Aleſiam fidei pleni proficiſcuntur. Cæſar, eodem libro. Cæſar omnibus copiis ad Ilerdam proficiſcitur, Cæſar, primo Ciuilis belli. Dimiſſis hominibus, ad coëmendum frumentum, vſque ad Cumas. Liuius quarto, ſect. centeſ. triceſ. tertia. Ad Sutrium profectus Camillus. Liuius ſexto, ſect. nona. Ad Satricum profecti Valerius, & Furius. Liuius ſexto, ſectione decima nona. Ad Priuernum, profectus Conſul. Liuius octauo, ſect. prima. Ad Cales, vnde bellum ortum erat, Valerius Conſul profectus. Liuius oct. ſect. quadrag. ſexta. Ad Soram traductæ legiones. Liuius octauo, ſect. ſexag. tertia. Ad Romuleam pergunt milites, vltrò adhortantes Imperatorem. Liuius decimo, ſect. quadrageſima nona : Ad Cluſium venere Senones. Liuius decimo, ſect. ſeptuag. nona. Ad Cominium, Cariulius, ad Aquiloniam, peruenit Papirius. Liuius decimo, ſect. centeſ. decima octaua. Et quidem ſic illi principes Latinitatis : quibus, quid opponant Grammaticorum obſtinatiſſimi, non video. Et ces paſſages, aſſés nombreus, ne ſont pas la vintieme de ceus, que ie peus produire, de tous les meilleurs Auteurs Latins, à ce ſuiet : Et hæc porro loca, non ſunt corum portio viceſima, quibus noſtra hæc ſententia poſſit liquidò confirmari, ex optimis quibuſque Latinis Scriptoribus. Les Grammairiens donques, & les Maitres d’Ecole, qui empeſchent la ieuneſſe, de parler & ecrire, comme les plus diſerts Latins ont fait fort libremant, & ſouuant, ſont tres-mal fondés, & ne doiuent etre creus, ni ſuiuis an leur erreur, & opiniatriſe impertinante : Grammatici ergò, & ludi magiſtri, prohibentes ab literariæ paleſtræ Tironibus vſurpari eas formulas loquendi, ac ſcribendi, quæ diſertiſſimis Latinorum fuere iucundiſſimæ, ac frequentiſſimæ, prorfus audiendi non ſunt, nec illo in ſuo errore, ineptáque obſtinatione, imitandi. Voiés mes Ligatures des deus langues, an la Propoſition, De, article quatrieme.

9 À, eſt fort ſouuant indice de mouuemant vers vn lieu,' quand il eſt ioint aus noms appellatifs : Francicum, A, appellatiuis iunctum nominibus, motionem verùs locum frequentiùs indicat. Il alloit à la chaſſe, quand nous reuenions à la ville : Venutam abibat, dum in vrbem reueniremus. Ad venationem ibat, cùm in oppidum rediremus. Ton metaïer va plus ſouuant à la tauerne, que ſes beufs à la charrue : Villicus tuus frequentior adit in cauponam, ſæpius abdit ſe in popinam, quàm eius boues aratrum ineant. On te voit aller plus volontiers au berlan, qu’à la beſongne : In imam ganeam lubentiùs itare animaduerteris, quàm ad faciendum opus.

10 À, eſt aſſés ſouuant marque d’androit de paſſage : Vernaculum, A, frequenter index eſt tranſitus, certa quadam regione, ſeu traiectus per certum aliquem locum. De Lyon à Paris. tu paſſeras, ou à Neuers, ou à Troies : Lugduno Lutetiam conceſſurus, iter facies, aut Nouioduno Boïorum, aut Auguſtobona Campanorum. De Vienne aus Pyrenées tu paſſeras à Auignon, ou au Pui : Vienna ad Pyrenæos montes, au Auenione, aut Anicio tranſiturus es.

11 À, exprime la circonſtance de certain tans determiné : Gallicum, A, certi cuiuſdam temporis peculiarem rationem, conditionémque deſcribit. À vne de releuée preciſémant : Pomeridiana prima hora omnino. À l’aube du iour : Albente aurora. Albeſcente cælo prorsùs. Soiés preſt à minuit, & que nous partions vne heure aprés, au plus tard : Expeditus, ac ſuccinctus eſto, ipſa nocte media, vt exeunte poſt prima minimùm hora, nos demus in viam. Que les cheuaus demeurent touſiours ſellés, à ce que nous les aïons à point nommé : Sint prepetuò inſtrati equi, vt cùm eorum vſus erit, præſituto temporis articulo, habeamus ad manum.

12 À, ſert à meſurer certaine etandue, ou diſtance de tans : Francicum, A, deſignati temporis ſpatium, ac modum definit. Ie vous reuerrai d’ici à deus, ou trois iours : Poſt biduum, aut triduum viſam te denuò. D’aujourd’hui à dix ans, à peine qu’aucun de cete compagnie ſoit an vie : Decimo poſt hanc diem anno, vix contingat, vt de hoc cœtu quiſquam ſuperſtes fuerit.

15 À, limite la meſure, l’etandue, d’vn lieu : Celticum, A, modum loci certis ſinibus determinat. La Seine coule à ſoiſante pas de notre porte : Sexageſimo paſſu ab noſtra ianua, præterfluit Sequana fluuius. L’annemi a campé à vne demie lieüe de nos tranchées : Vnum dumtaxat milliare ab noſtris munitionibus, hoſtis caſtra poſult. A deus iets de pierre de ce ruiſſeau, tu rancontreras force gibier : Altero lapidis iactu ab hoc riuo, venaticæ alitis affatim deprehendes. Du premier coup d’arquebuſe, il a donné à vn trauers d’ongle du blanc : Ipſo primo catapultæ iactu, tranſuerſum vnguem ab ſcopo, glandem defixit.

14 À, determine la quantité des choſes, qu’on meſure, qu’on iauge, qu’on peſe : Gallicum, A, earum rerum definit modum, & habitum, quæ pondere, aut menſura exiguntur. Ie te marquerai, à vne once prés, le pain que mangera l’armée, chaque mois : Quantum menſtrui panis abſumturus ſit totus exercitus, ſic tibi deſignauero, vt vna vix aberrem vncia. Pour auoir du bon vin cuit, le mouſt ſe doit conſumer ſur le feu, iuſques à deus tiers, ou la moitié du moins : Ad optimæ notæ coquendum defrutum, abſumi muſtum in aheno oportet, ad duas tertias, aut certè ad medias. Les blés, & vins de cete ſaiſon, ſont decheus chés nous, à vne dixieme de tare : Apud nos, huius anni frumenta, & vina, in cellis deceſſere ex portione decima.

15 À, taxe la valeur, & ſomme d’vne choſe eſtimable : Vernaculum, A, cuiuſlibet rei pretium certa æſtimatione definit. Soiſſante ans auant notre âge, l’ecu ſol etoit à trance cinq ſols : Sexageſimo ab hinc anno, aureus, & ſolatus nummus Francicus, erat tricenis quinis ſolidis Gallicis. L’ecu d’or Romain fut iadis, longues années durant, à raiſon de vint cinq deniers Romains, qui ſont iuſtemant ſet liures Tournoiſes : Aureus ſolidus Romanus, diu pridem fuit vicenis quinis Romanis denariis, qui colligunt ſeptenas omnino libras Turonicas æris Gallici. Le blé, & vin n’eſt pas cher, à deus ecus la charge : Tritici, ac vini iumentarium onus geminis aureis haud carum cenſeri oportet.

16 À, circonſtancie la maniere, & le moien d’vne action : Francicum, A, actionis, aut facti rationem certa conditione circuſcribit. À veüe de païs, à perte de veüe, autant que la veüe peut ſeruir, à bien remarquer, & diſcerner vn lointain obiet, an vne vuide campagne : Quoad de procul poſitis poſſit aſpectus decernere, diiudicare. Quantum longè oblata valet vis luminum diſpicere, ac diſtinguere.}} À veüe de pais, à perte de veüe, à l’incertain, par cas fortuit, tout ainſi que, l’œil ne peut porter certain iugemant de l’obiet lointain, que par cas de hazard : In Incertum. In ambiguum caſum. In fortuitum euentum. Vti fors, & caſus tulerit. Vit ſe caſus dederit. Tu parles du fait des armes, à perte de veüe, & lui de la marine, à veüe de païs : Tu, de re militari diſſeris, hic, de nautica re proloquitur, quod in buccam venit, quod caſus obiicit, non quod ſcientia, & vſus ſuggerit. À bon ieu, bon argeant : à certes, à eſciant : Serio prorsùs. Serium in modum. Serio animo. C’eſt à bon ieu, bon argeant, que vous roulés les dés : Vt quidem video, teſſerariam aleam feriò exercetis : alea non ludicra, ſed planè ſeria luditis. Ce n’eſt pour rire, mais à bon ieu, bon argeant, qu’ils ſe batent : Illi profectò, vt infeſtæ petitiones arguunt, non ioco pugnant, ſed infeſto conflictu dimicant. Eſt hæc quidem non ſimulata dimicatio, & ludicra ; non eſt hoc ſimulacrum ſpecioſi certaminis : ſed ſeria, & hoſtilis verè pugna. À outrance, an qualité d’annemi mortel, à deſſein de ſe defaire l’vn l’autre : Hoſtiliter. Hoſtilem in mortem. Hoſtilibus animis, armíſque. Infeſto animo, atque certamine. Eſcrimeurs à outrance, gladiateurs à la Romaine, s’egorgeans les vns les autres, pour le plaiſir des ſpectateurs : Romani moris, & vſus, Romani muneris theatrici, & circenſis gladiatores. Infeſtæ dimicationis, ac publici ſpectaculi gladiatores. Gladiatorij, ac infeſti certaminis pugnatores. Combattre à outrance, ſur le theatre : Gladiatorium ludicrum in ſcena exercere. Infeſtis armis gladiatorum in theatro agere. À perte de finances, an quitant bonne part du capital, pour les intereſts à ancourir de la ſomme qu’on prand : Graui iactura ex ipſo capite. Ingenti detrimento ſortis ipſius. Decedente bona parte capitis, in eius futurum fenus. Prandre argeant à perte de finances : Mutuum ſumere ingenti deceſſione capitis ipſius, anticipati fenoris gratia. À toutes fins, à quel pris que ce ſoit : Quoviſcumque periculo. In euentum cuiuſlibet periculi. À toutes fins, ie me porterai ſur le lieu, pour mieus reconnoitre l’etat de l’afaire : In rei quemlibet exitum, in ipſius gerendæ locum me conferam, vt rationem totam negotij, ac veluti cauſæ ſtatum, præſens coram liquidiùs diſpiciam.

17 À, limite le nomre d’vne choſe, au fait d’vne action d’appareil, ou d’autre : Vernaculum, A, in ratione apparatus, aut alterius cuiuſque rei, certo numero eam præfinit. Son train ordinaire eſt à cinquante cheuaus : Sollemnis eius campeſter comitutas eſt quinquageriorum equorum, vel affectantium equitum quinquaginta. Campeſtrem viam init vulgò affectatoribus equitibus quinquaginta. Les plus grandes galeres de Malte, ſont à trante, ou trante deus rames, pour bande : Maioris modi Melitenſes quadriremes, vel tricenis, vel tricenis binis, quoque latere, remis inuehuntur. Armée nauale, à quinze çans voiles : Mille, ac quingentarum nauium exercitus naualis. Armata claſſis, mare iniens, millenis, ac quingenis mauigiis.

18 À, exprime l’instrumant, l’outil, l’arme, la maniere d’agir, dont on vſe, an quoi que ce ſoit : Francitum, A, exprimit inſtrumentum, telum, arma, rationem adminiſtrandæ rei, qua quis in agendo vtitur. Nous faiſons des armes, à l’epée rabatue, à l’epée blanche, ou tranchante, à la pique, à la halebarde : Animi, & exercitationis ladicræ gratia, nunc retuſis, nunc acutis enſibus, aliàs ſariſſis, interdum ſecuriclatis haſtis, in cœnatione eludimus. Tous les iours ils combatirent à la lance emouſſée, & courtoiſe, puis au cimeterre, & à cheual, & à pied : Diebus ſingulis dimicatum ab eis eſt, præpilatis haſtilibus : deinde acinacibus depugnatum, & quidem, tum ex equo, tum de plano ſolo. Sur le ſuiet de quelque parole piquante, an fin, de la lance courtoiſe on an eſt venu à la lance à outrance : Ob aculeatum neſcio quod dicterium, ab ludicris, & vrbanioribus haſtis, ad infeſtas, & hoſtiles haſtas tandem decurſum eſt.

19 À, ſert à repreſanter, la figure, la forme, façon, garniture, de quoi que ce ſoit : Celticum, A, depingit figuram, effigiem, formam, inſtructum, ornatum rei cuiuſlibet. Lance à fer emoulu : Exacuti ſpiculi haſta. Procuſo, infeſtóque ſpiculo lancea. Epée à pointe, & tranchant aigu : Acuti mucronis, ac procuſæ aciei enſis. Acuta cuſpide, ac acie, gladius. Cimeterre à pointe emouſſée, & tranchant rabatu : Obtuſi mucronis, acieique hebetis acinaris. Pique à petit fer, court, etroit, aceré, & perçant : Sariſſa exiguo, breui, anguſto, ſed durato, & acri, eximioque ad plagam ferro. Les Suiſſes auec leurs piques, à langue hante, ne peuuent combatre an lieu etroite, & ambaraſſé. Heluetij ſariſſophori, ſua illa prælongi haſtilis framea, loco anguſto, intricatóque, pugnam expedire ſatis commode nequeunt. Le vaiſſeau, à voiles, & à rames, eſt propre du Mediterrané, & non de l’Ocean : Velis ſimul, ac remis inſtructum nauigium, Mediterranei maris peculiare, ac proprium eſt, ab Oceano autem ferè alienum. le nauire à bas bord, peut etre à rames, & à voiles : celui de haut bord, ne peut etre qu’à voiles ſeules : Depreſſi lateris nauigium, velis, itemque remis coniunctim agi poteſt : ſublati contra marginis, & ampla nauis, velorum dumtaxat, non etiam remorum vſum admittit. Il ſe vait, ſur l’vne, & l’autre mer de France, des grandes vaiſſeaus, à quatre mas, & à neuf voiles : Vtroque in Gallicano mari, viſuntur quaternis malis, ac velis nouenis nauigia immania.

20 À, vaut autant que, Pour : Celticum, A, perinde valet, atque Francicum. Pour : hoc eſt, Latinum, Vt, Vti. À an dire ce qu’an eſt : Vt dicamus, quod res eſt. Vt rem, prout habet, interpretemur. À ce que vous l’antandiés, ie l’explique : Vti perſpectam rem penitùs habeas, eam tibi apertè expono. À an parler clair, & net : Vti apertè, dilucidè, ac ſine ambagibus proloquamur. À le prandre, & examiner au fonds : Vt id, quod agitur, ipſo ab capite arceſſamus. À differance, à diſtinction : Ad alterius diſcrimen. Ad eius diſcrimen, quod affine eſt. Vt inter res affines diſcrimen interponamus. Iuſti diſcriminis interponendi gratia. Ie dis Lyon ſur Saone, à diſtinction de la ville, que le vulgaire nomme Lyon le Saonier, qu’on doit nommer Lons le Saunier : Dico Lugdunum Seguſianorum ad Ararim, ad diſcrimen Ledonis Salarij apud Sequanos, vulgi errore, Ararino Lugduno cognominis, cui Lons proprium eſt gentile nomen.

21 À, marque à quel amploi, ſeruice, vſage, s’applique, ou eſt conuenable vne choſe : Gallicum, A, indicat, & exponit, quem ad vſum, & ad quod miniſterium, aut deſtinata ſit, aut idonea res quælibet. Cheual à ſelle : Equus ab ephippio. Equus ad ephippium. Equus ab ephippij miniſterio. Iumentum ab ephippiatæ equitationis miniſterio. Cheual à baſt : Equus ab clitella. Equus ad clitellam. Equus clitellarius. Iumentum ab clitellaria vectura. Cheual à carroſſe : Equus ab rheda. Equus rhedarius. Iumentum operæ rhedariæ. Eqùus rhedarii miniſterii. Cheual à trait, de trait : Ab helcio equus. Helciarius equus. Helciariæ operæ iumentum. Cheual à trait, & bateau, à trait de bateau : à haler bateaus du long de la riuiere : Naualis helcii equus. Nauicularii helcii iumentum. Mulet à litiere : Lecticarius mulus. Ab lecticaria vectura mulus. Mulet à ſomme, voiturant à dos, ſeruant de ſommier. Doſſuarius mulus. Doſſuariæ vecturæ mulus. Valet à tout : Ab miniſterio quolibet famulus. Operæ, ac miniſterij cuiuſlibet famulus. Homme à tout, idoine à tout faire : Cuivis rei homo idoneus. Vir ad gerendum quidlibet idoneus. Cuiuſlibet operæ, ac negotii vir. Omnium rerum homo.

22 À, eſt circonſtance de condition auantageuſe, ou indifferante, an la choſe : Vernaculum, A, eſt nota conditionis eximiæ, aut mediæ, in re qualibet. Maiſon à loüage, à loüer : Domus locaria. Ædes locariæ. Mercede inſcripta domus. Inſcriptæ mercedibus ædes. Conductitia domus. Cheual à preter aus amis : Vltrò commodandus amicis equus. Amicorum vſibus ſponte addictus equus. Gratuita opera deſtinatus amicis equus. Ie ſuis à toi, à angager, & à vandre : Tuus planè, ſum, mancipio, & nexu. Tuus omnino ſum, ſeu venali me, ſeu pigneratitio abuti voles.

23 À, eſt circonſtance de condition defectueuſe d’vne choſe : Gallicum, A, ſignum eſt deterioris conditionis, in re quapiam. Etre à dire, ſe trouuer à dire ; Abeſſe, Deſiderari, Deeſſe. Mille ecus ſont à dire, an mes cofres, dés que tu an manies la clef : Ex quo tibi eſt meas ad capſas familiari claue aditus, ex eis mille omnino aurei deſiderantur. Tu trouues à dire à toutes choſes, & ſans ſuiet : Quod non arguas, condemnes, coarguas, damnes, carpas, nihil omnino eſt, & id quidem nulla omnino iuſta anſa tibi præbita. Terre à labourer : Nondum aratus, exaratus, aratro proſciſſus ager. Ce champ eſt trop de tans à herſer : Iuſto diutius hoc aruum ſua occatione deſtituitur. Aequo longiùs ſua occatio huic ruri debetur, profertur, prorogatur. Les vignes d’vn braue menager ne ſont meſhui à foſſoïer : Induſtrii, ac gnaui patrisfamiliæ hoc tempore haud quaquam fuerint expertes foſſionis vineæ.

24 À, ioint à certains verbes, ou participes, eſt ſigne d’action, paſſion, ou inclination : Francicum, A, certis verbis, aut participiis adnexum, tum actionis, tum perpeſſionis, tum propenſionis eſt indicium. Ateler les cheuaus à la herſe, les beufs à la charrue : Equos occæ, boues aratro adhibere, illigare, admouere, inducere. Aſtreindre le vaincu à tribut annuel, & perpetuel : Armis victum adigere ad annuæ functionis tributum perpetuum. Il s’eſt obligé à paier les vſures plus hautes, que le capital meme : Creditori ſe obſtrinxit ad fenus ipſo capite grauius. Porté à la colere, addonné à gourmandiſe, anclin a ivrognerie : In iram pronus, gulæ deditus, in vinum propenſus.

25 À, etant accouplé à vn ſubſtantif, exprime auec lui quelque euenemant agreable, ou deſagreable : Gallicum, A, certi generis ſubſtantiuo adiunctum, iucundi, aut iniucundi cuiuſpiam euentus eſt nota. Que ce voiage te puiſſe reüſſir à ſanté, honneur, profit, & ioie : Faxit vtinam Deus, vt hæc via tibi cedat valetudini, compendio, lætitiæ, ac honori. Si tu pourſuis cete afaire, elle se tournera à perte, confuſion, ruine : Si contendes hoc negotium perſequi, tandem tibi vertet damno, dedecori, exitio. Tout lui reüſſit à ſouhait, d’autant qu’il eſt fort homme de bien, & merite beaucoup : Ei omnia cadunt ad arbitrium, quoniam vir eſt optimus, & hac felicitate digniſſimus. La nouuelle ne lui a eté tant à gré, comme ie cuidoi, & ce d’autant, qu’il ſe la promettoit bien plus heureuſe : Tam gratus ei non accidit nuncius, quàm futurum cenſueram, eo ſcilicet nomine, quòd fortunatiorem eum animo, & ſpe præceperat.

26 À, appliqué à vn verbe, & à vne perſonne, ou autre ſuiet, eſt indice d’acceſſoire, bon, ou mauuais : Vernaculum, A, verbo, ac perſonæ, alteriue rei adhibitum, rationem commodi, aut incommodi, cuipiam obtingentis, explicat. Tu ne dois dire outrage à l’etranger, ni faire tort à l’inconneu, non plus qu’à tes citoiens, & domestiques : Tibi perinde nefas eſt, conuitium peregrino facere, vel inferre ignoto iniuriam, atque tuis ciuibis, ac domeſticis. Ce garnemant an veut à chacun, & tient tort à tous ſes voiſins : Nequam ille, ac perditus nemini non intentat maleficium : ac in vniuerſos vicinos eſt iniurius.

27 À, ſert proprement à exprimer le domaine, & proprieté d’vne choſe, etant mis aprés les verbes, qui les ſignifient : Gallicum, A, exprimendo cuiuſque rei dominio commodè ſeruit, ſubſtitutum verbis ſua natura dominium adſignificantibus. Le harnois eſt bien à toi, mais le cheuual, & le profit des voitures, eſt à moi ſeul : Equi tuus quidem inſtructus eſt, ſed equus meus, ideóque mea vecturæ merces. Le butin de la victoire a eté tout à l’armée victorieuſe : mais la gloire antiere an reuient à la conduite de ce braue Chef, & à ſa valeur : Victoriæ compendium, ac præda vniuerſa, fuit quidem vincentis exercitus : vincendi tamen ſolida gloria, & conſilio, & fortitudini huius præcellentis ductoris meritò debetur vniuerſa.

28 À, ſe prand pour, Comme, Selon, & autres ſamblables mots : Celticum, A, vſurpatur eo ſenſu, quo Latinæ hæ voculæ, Iuxta, Pro, Prout, Vt, Vti, ac huiuſmodi aliis. À diſcretion : Pro arbitratu. Pro arbitrio. Prout erit arbitrium. Vti arbitrium fuerit. Vous an ferés à votre diſcretion : De re tota decernes, pro tuo arbitratu ; prout erit arbitrij tui ratio ; pro eo ac centſebis ; vti videbitur : vti viſum fuerit ; prout libuerit. Vſés de ce cheual à votre plaiſir, & le ranuoiés à votre commedité : Hoc meo equo vtere, quo modo, ac quamdium voles, eumque tuo commodo remitte. Ie ne dispoſerai point de moi, qu’à votre gré : De me nihil omnino ſtatuam, niſi ex animi tui ſententia.


Aage, durée nuturele de chaque choſe : hæc Aetas, atis. hoc Aeuum, ui. hi Anni, orum. Aage du monde : Mundi ætas, anni, æuum. Durantis mundi æuum, anni, ætas, tempus, æuitates. Diuers Aages, & ſiecles du monde : Perſueurantis mundi æuitates. Ab condito mundo ætates, ſæcula, æuitates.


Aage de l’homme : Hominis ætas, anni æuum. Hominis vniuerſi vitæ anni. Diuers Aages de l’homme, diuerſes ſaiſons diſtinguées au cours de la vie de l’homme : Hominis ætates variæ. Humanæ vitæ diuerſa tempora. Hominis autem, ab ortu ad obitum, ætates varias, variis rationibus aſſignant veteres Scriptores Græci ac Latini, & eaſdem parum æqualibus interuallis partiuntur : quas partitiones hic afferemus, vt quam ex eis maluerit, ſequatur quilibet. Hippocrates, ſeptem primis annis infantiam attribuit : pueritiam verò, ſeptem ſequentibus : adoleſcentiam definit anno triceſimo ſecundo abſoluto: virilem, ac conſtantem ætatem, anno quinquageſimo extremo determinat. Xenophon : humanæ vitæ quaterna ſtatuit tempora : pueros appellat, ad decimum ſextum expletum annum: ephebos, ſeu adoleſcentes, ad viceſimum ſeptimum abſolutum : inde, conſtantis ætatis viros, ad annum quinquageſimum ſecundum extremum : ab eo anno, immunes ab militiæ muneribus homines vocat. Seruius Tullius, Romanorum Rex, ad militaria munia hominum ætates ſic diuidit : Pueritiæ aſſignat primos annos ſeptemdecim : Iuuentuti deinde, annos viginti nouem, ad expletum quadrageſimum ſextum : ſenectuti, ad finem vitæ reliquos. Marcus Varro, pueris tribuit annos quatuordecim : adoleſcentibus, annos ſedecim : ab pueritia, ad exitum anni triceſimi : inuenibus, quindecim ad finem anni quadrageſimi quinti : ſenibus, item quindecim, ad decurſum ſolidum ſexageſimum : ætati denique grandiori, quàm ſit inſtum ſenium, reliquos annos ad obitum. Iureconſulti autem Latini, ſicut & Hippocrates, determinant infantiam ſeptimo anno exeunte : pueritiam, decimo quarto deſinente : ſed, plenioris pubertatis terminos, aſſignant ab ineunte decimo quarto, ad abſolutum ipſum decimum octauum : deiuceps adoleſcentiam ad expletum viceſimum quintum : inde vel iuuentutem, vel conſtantem ætatem, ad quinquageſimi exitum ; ſenectuti reliquos annos, ad obitum attribuunt. Et hæc illi.


Aage bas, anfance, le plus bas aage de tous : hæc Infantia, æ. Infantiles anni. Infantilis ætas. Infantiæ tempus. Tenera infantium ætas. Teneriores infantium anni. Puerilité, aage après l’anfance : hæc Pueritia, æ. hæc Puerilitas, atis. Pueriles anni. Puerilis ætas. Bas aage d’anfance, & de puerilité tout anſamble : Prima ætas. Primoris ætas. Primores anni. Primoris ætatis tempus. Infantiles ſimul, ac pueriles anni. Adoleſçance : hæc Adoleſcentia, æ. Adoleſcentiæ tempus. Adoleſcentiæ anni. Plena pubertas. Plenæ pubertatis ætas. Aage metoien antre le bas, & l’auancé : Media ætas. Mediocris ætas. Mediæ ætatis anni. Mediæ ætatis tempus. Mediocres anni. Mediæ vitæ anni, ætas. Ieuneſſe : hæc Iuuenta, æ. hæc Iuuentus, tutis. Iuuenilis ætas. Iuueniles anni. Iuuentæ tempus. Aage de conſiſtance, d’homme à fait : Virilis ætas. Conſtans ætas. Conſtantium virium anni. Viriles anni. Virilis firmitatis æuum. Florens ætas. Florentes anni. Florentis ætatis anni. Aage de vieilleſſe : hæc Senecta, æ. hæc Senectus, tutis. hoc Senium, nii. Senilis ætas. Seuiles anni. Aage auancé : Grandis ætas. Grandior ætas. Prouecta ætas. Prouectior ætas. Prouecti anni. Prouectiores in ſenectam anni.


Aage limité, de certaine, & determinée durée : Certa ætas. Finita ætas. Definitum æuum. Statis finibus determinata atas. Certo tempore circumſcripta ætas. Aage infini, & perpetuel : Æternum æuum. Infinita ætas. Perpetuum æuum. Æterni anni. Æternæ tempeſtaris ætas. hæc Æternitas, æternitatis.


Aagé, aiant certain aage : Certam quamdam habens ætatem. Certa aliqua ætate natus. Aagé d’vn an : Anniculus, Annotinus, a, um. Aagé de deus an : Bimus, Bimulus, a, um. A r . ... - v, , ... j„ 7...-J.. ) ..:... ...Ji ,„,„„„ s.,!;,!, nl/M-i-i ^rnnsilio. &fortÌtudÌUÌ huiUS ír/7/r , é" &/i«*«. « fw»t de bateau : k haler bateaus du long de , la riuiere: Naualis helcii equus. Nauicularii hclciì iumen- tum. Mulet k litière : Lccticarius mulus. Ab lecticaria vectu- ramulus. Mulet k somme , voiturant k dos., semant de som- mier. Dossuarius mulus. Dossuaria: vectura: mulus. Valet k fow.-Ab ministerio quolibet famulus. Opera:,ac ministerij cu- iuílibet famulus. Homme k tout,idoine k tout faire.- Cuivis rei lvomo idoneus. Vir ad gerendum quidlibet idoneus. Cuiuíli- bet operae,ac negotiivir. Omnium rerum homo. ii A, est circonstance de condition auantageufi, ou indiffe- . rante, an la chose : Vernaculum , A , est nota conditionis exi- mia:, aut média:, in re quálibet. Maison k louage , k louer: Domus locaria. jEdes locariae. Merccde inscripta domus. Inscripta: mercedibus aedes. Proscripta locationi domus. Lo- cationis proscriptae domus. Conductitia domus. Cheual a prêter aus amis : Vltrò commodandus amicis equus. Amico- [ rum vsibus spoute addictus equus. Gratuita opéra destina- tus amicis equus. le fuis k toi, k angager, fy k vandre : Tuus plané sum, mancipio, & nexu. Tuus omnino sum, feu venali

me, feu pigneratitio abuti voles. 13 A, est circonstance de condition defeBuéufi d’vne ch’ofi->: Gallicum, A, signum est deterioris conditionis, in re quapiam. Etre k dire, fi trouuer k dire ; Abesse, Defiderari, V)e.eS&.J.Mille écus font k dire, an mes cofres, dés que tu an manies la clef: Ex quo tibi est meas ad capsas familiari claue aditus, ex eis mil- le omnino aurei desiderantur. Tu trouues k dire k toutes choses, fy fans suiet : Quod non arguas, condemnes, coarguas, dam- nes, carpas , nihil omnino est , &id quidem nulla omnino iu- sta ansa tibi pra:bita. Terre k labourer: Nondum aratus,exara- . tus, aratro pròsciíTus ager. Ce champ est trop de tans k herser: Iustodiutiushocaruumsuaoccatione.destituitur. Aequo lon- giùssua occatiohuicruridebetur,profeitur,prorogatur. Les vignes d’vn braue ménager ne font mestmi k foffoier-Xnè.o&m, ac gnaui patrisfamilia: hoc tempore haud ’quaquam fuerint ex- pertes foffionis vinea;. 14 A, ioint k certains verbes, ou participcs,est signe a"aBion, paffron, ou inclination : Francicum, A,certis verbis, aut partici- piis adnexum, mm actionis , tam perpeffionis,. tum propen- íiouis est indicium. Ateler les cheuaus k la herse, les beufs k la charrue : Equos occae, boues aratro adhibere, illigare, admo- uere, inducere. Astreindre le vaincu k tribut annuel i fy per- pétuel

Armis victuni

adigere ad annuae functionis tributum perpetuum. Ils’eft obligé a paier lesvfures plus hautes, que /o capital meme : Crsdkori se obstrinxk ad fenus ipso çapite grauius. Porté k la colère , addonné k gourmandise ’, anclin à ivrognerie : In irani pronus, guis deditus, in vinum pro-

pensus.

.,’ . 15 A, etant accouplé k vn substantif, exprime auec lui quel- que cuenemant agréable, ou désagréable

Gallicum,

A, certi ge- neris siibstantiuoadiunctum, iucundi,autiniucundi cuiuspiam •cuentus est nota. Que ce voi’âge te piaffe reiiffir k fânté :, hon- neur, profit., fy’ioie : l-’axit vtinam Deus, yt hax via tibi-cedat valetudini, compendio, -laetitiae, ac honori. Si tu poursuis cete asaire , elle te tournera k perte, confusion , ruine : Si contendes hoc negotium persequi, tandem tibi vertet damno , dede-, cori, exitio. Tout lui reiiffrt k souhait, d’autant qu’il effort-, homme de bien, fy mérite beaucoup : Ei^omnia cadunt ad arbi- trium, quoniam vir estoptimus, & hac felicitate digniffimus. La nouuelle ne lui a été tant k gré, comme ie cuidoi, fy ce d’au- . tant, qu’il fi la promettait bien plus heureuse : Tam gratus ei non açcidit nunçius,.quàmïuturum censiieram,ep.scilicet no- mine , quòdforrunatiorem eum animo, & spé praeceperát. í6 A, appliqué k vn verbe, fy k vne personne, ou autre-) suiet, est indice i accessoire, bon, ou mauuats : Vernaculum ,A, verbo, ac persona;, alteriue rei adhibitum, rationem commo- di, aut incommodi, cuipiam obtiiigenris,explicát. Tu ne dois dire outrage k ï étranger, ni faire tort k L’inconneu, non plus qu’k tes cítoiens, fy domeíìiques : Tibi perinde nefas est, conuitium peregrino facere, vel inferre ignoto iniuriam, atque tuis ciui- bus, ac domesticis. Cegarnemant an veut k chacun, fy- tient tort à tous fis voisin:

Nequam ille’, ac perditus uemini non.- intentât maleficiúm

ac in vniuersos vi’cinos est iniurius.

17 A ,firtproprement k exprimer le domaine, fy propriété d’vne chose, etant mis aprés les verbes, qui les signifient

Galli-

cum ,A , exprimendo cùiusquerei dominio commode seruit, substitutum verbis sua natura dominium adsignisicantibus. Le harnois est bien k toi, tnais le cheual, fy le profit des voitures, est k moi seul: Equi tims quidem instructus’est , sed equus meus, ideóque mca vectura: merces. Le butin de laviBoire-, a été tout k larmée viBorieufi : mais la gloire anliere an renient <* la conduite de ce braue Chef, fy k fa valeur : Victoria; com- peudium, ac praeda vniuersa, fuit quidem vincentis exercitus: vincendi tamen folida gloria, & consiho, & fortitudiiu hums pra:cellentis ductoris meritò debetur vniuersa. 18 À,seprandpour, Comme, Selon.fy autres famblables mots: Celticum.A , vsurpatur eo sensu, quo Latinae ha: vocula;, Iux- ta,Pro,Prout,Vt, Vti, ac huiusmodi aliis. A discrétion : P’ro arbitratu. Pro arbitrio. Prput erit arbitrium. Vti arbitnum fuerit. Vousanferés k votre discrétion

De re tota décernes,

prp tuo arbitratu ; prput erit arbitrij tui ratio ; prp eo ac cen- sebis; vti videbitur

vti visum fuerit 5proiít

libuerit. Vfes dej ce cheual k votre plaisir, fy le ranuoiés k votre commedite: Hoc meo equo vtere, quo modo , ac quamdiu voles , eumque tuo commodo remitte. le ne disposerai point de moi, qu’k votrej gré: Dc me nihil omnino statuam , nisi ex animi tui seu- tentia. Aage , durée nuturele de chaque chose

hxc Aetas, atis, hoc

Aeuum,ui. hi Anni,orum. Aage du monde : Mundi a:tas, anni, a:uum. Durantis mundi a:uum, anni, oetas, tempus, a:ui- .tates. Diuers Aages, fy siécles du monde .-Perseuerantis mundi a:uitates. Ab condito mundo a;tates, sscula, a:uitates. Aage de l’homme : Hominisstas, anni, aeuum. Hominis vniuersi vita; anni. ’ Diuers Aages de l’homme , diuerfes faisons distinguées au cours de la vie de l’homme : Hominis aîtates va- ria;. Humana: vitae diuersa te^ipora. Hominis autem, ab ortu ad obitum , aetates varias, variis rationibus assignant veteres. Scriptores Gra:ci ac Latini, & easdem parum aequalibus inter- uallis partiuntur

quas partitiones

hic afFeremus, vt quam es eis maluerit, scqùatur quilibet. Hippocrates, scptem primis annis infantiam attribuit

pueritiam vërò , septem fequenti- bus : adolescentiam définit anno tricesimo secundo absoluto: virilem, ac constantemstatem, anno quinquagesimo extremo déterminât. Xenophon : humana: vita; quaterna statuit tem- pora : puerosappellat, ad decimum sextum expletum annum: ephebos, feu adolescentes, ad vicesimum septimum absolu- tum : inde,constantis setatis viros,ád annum quinquagesimum sécundum extremum : ab eo anno, immunes ab militia; mu- neribus homines vocat. Seruius Tullius , Romanorum ReK, ad militaria munia hominum a;tates sic diuid.it : Pueritias as- signat primos annos’septemdecim

Iuuentuti deinde, aurlos

viginti nouem , ad expletum quadragesimum sextum : sénec- tuti,.adfinem vita; reliquos. Marcus Varro, pueris tribuit an- nos quatuordecim

-adolescentibus,

annos sedecim : ab pueri- ria,ad exitum anni triecsimi

iáuenibus, quindecim

ad finem anni quadragesimi quinti :scnibus , item quindecim , ad dè- cursiam solidum sexagesimum

oetati denique grandiori,quàm

sit iustum senium, reliquos annos ad obitum. Iúreconsuki autem Latini, sicut&.Hippoctates , déterminant infantiam septimo anno exeunte : pueritiam, deçimP quarto desihente : sed, pleniorispubertatis terminos, assignant ab ineúnte deci- mo quarto , ad absolutum ipsum decimum octauum : dein- ceps adolescentiam ad expletum vicesimum quintum : inde vel iuuentutem, vel constantem a:tatem , ad quinquagesimi exitum ; senectuti reliquos annos, ad obitum attribuuut. Et.ha:c illi. Aage bas, anfance, le plus bas aage de tous : ha:c lnfantía, x. Infantiles anni. Infantilis astas. Infantia» tempus. Tenera in- fantium astas. Teneriores infantium anni. Pucrilité,aageaprés ï anfance: ha»c Pueritia,a;. ha;c Puerilitas,atis. Pueriki anni. Puerilis a;tas. Bas aage d’anfance, fy de puérilité tout anfamble: Prima jetas. Primons a;tas. Primores anni. Primoris a;tatis tempus. Infantiles simul, ac puériles anni. Adolefiance : hxc Adolescentia , z. Adolescentia; tempus. Adolescentia; anni. Plena pubertas. Pleriajpubertatis aetas. Aage metoien antre le bas .fyl’auancé: Media aetas. Mediocrisa:tas. Media; oetatis anni.Media; statls tempus. Médiocres anni.Media: vitae anni, a;tas. teuneffe : ha;c Imuenta,ae. ha;c Iuuentur, tutis. Iuueni- lisa;tas. Iuuenilesaiyii. Iuuenta:tempus. Aagede consistance, d’homme fait : Virilis a;tfts.Constans a:tas.Cpnstantium virium anni. Viriles anni. Virilis íìrmitatis a;uum. Florens sstas. Florentes anni. Florentis aetatis anni. Aage de vieilleffe : hxc Senecta , a;, hzc Senectus , tutis. hoc Senium , nis. Senilis a;tas. Seuiks anni. Aage auancé : Grandis oetas. Grandior a:tas, Prouecta «tas. Prouectipr aetas. Prouecti anni. Pro- uectiores in. senectam anni. - Aage limité, de certaine, fy déterminée durée :- Certa a:tas. Fimtaa;i-as.D.efinituma;uum. Statis finibus determinata atas.. Certo tempore ckcumscripta aetas. Aage infini, fy perpétuel: sternum aeuum. Infinita aetas. Perpetuum amum. ^ter- ni anni. ^Eternae tempestatis aetas. haec yEternitas, ster- aitatis. Aagé, aiant certain aage : Gertam quamdam habens aîta- tem. Cetta aliqua aetate natus. Aagé d’vn an : Anniculus. Airuotinus, a, am. Aagé de deus ans : Bimus, Bimulus, a,um. l’ Biennis, AB AB y Bienhis, ue, nis. AagédéWuttnìiTúmnSjstùtàulyis^níá. Triennis,ne,nis. Aagé de quatre ans : QuadrimuSjQuadrimu^ lus,a,um. Quadriehriís,ne,nis. Aagé de cinq ans : Quimus,a, uni. Oainquénnls, ne,nis. Aagé, auancéan’aagè , etant fur aage : hic haec hpc Senex, ’ nis. ./Etaie grandis. Natu grandis, . ffitate grándipr, proue- ctipr. Homme Aagé : /Etate grandis homò. Náttì grandis vir. Grandi aetàte vir. Grandi natu vir, Homo aetaíis grandis,pro- uectioris. Homo aetate grandij grandiore, prPUectipre, natu o-randi, grandipre, prouecto, prouectipre. HPHÌQ aetáte gran- dior,prouectior. Vir.natu grandiór, prouectior. .. Plus aagé : iEtate grandiór, maior, prior, ànterior, supe- rior. Natu grândior, ínaior, anterior,prioi;j-superior. Qui est aetate grandiore, maìoïC-Moins aagé : Annis minor, inferior, ,postenor. Tout blanc ,.fymoins Aagé, tout noir, fy plus aagé: Cáhus , & tamen annis minor , aetate infeíior, natu posterior: Nigro plané , ac sine canis capillo, sed natu grandiór , aetate maior. Tu es moins aagé que lui, fymoiplus : Mo quidem tu minor es natu, inferior, posterior :.ego autem grandiór, ante- rior, maior, prouectior, siiperiôr.


Abaco, Abaque, tailloir, laplus ha.ute moulure du chapiteau de colojnne, an ArchiteBure : hic Abacus, ci. Abacus capituli. Abacus columnarius..Columnarij capituli abacus,operculum, tegmen, tegumentum. Voiez. Abaque.


Abandon, liberté, liçance de toutes choses,detout faire’:haec Indulgentia,ae. haecLicentia,ae. Quidlibet agendi indulgeiitia. "Ex libidine,pro .arbitratu, viùendi licentia. Bailler ï’Abandon k vn ahfant : Puerum ipsi sibi permittere, suo arbitrio, ac li- bidini permittere,télinquere. Licentia; habenas puero laxare, ïndulgere, remittere. . - Abandon, mépris , nonchafiir d’vne chose.- haîc Neglectio, onis. hic Neglectus, tus. haec-Contemtio,onis. hic Contem- tus,tus. Abandon du sien, défis biens: : Famìliaris rei neglecr .tio,& derelictiò. Fortunarum suarum coritêmtip,£ç dcstitutio. Sui patrimonij per neglectum derelictiò. LaÀffer k /abandon fa maison: Suas aedespro derelictis habere. Domum cuilibet expositam relinquere. Derelictas aedes cuiuis casui permit- tere , exponere, derelinquere. Laifré k ï Abandon : Cuiuíli- bet arbitratui derelictus :, déferras, destitutùs ,,a, um. Tout €st k ï Abandon, an prand qui veut : Omnia sunt TUÌUÌS exposita ,.permifla , conceûa , inde quiuis quantum vult sibi sumit, occupât, vindicat. - ’ Aba,ndonner, laiffer k l’Abandon , k la merci de qui que-, . soit : Derelinquo, liqui, lictum, linqueré. Desero, seriii, ser- tum,serere. Destituo,tui,tutUm,tuérë. Abandonner ses iardins k tous venans : Suos hortos quibuflibet obuios, & ad arb.i - trium expositos derelinquere, deíerere, destituere,permittere. Abandonner ^ ne pas dsfrstèr, ne passoigner: Derelinquo, quere. Destituo, tuere. Abandonner les siens au besoin : Suos necessa- rios egentes ope derelinquere, deserere, destitucre. S’abandon- ner, s’exposer : Txpono, posui, situm, ponere. S’Abandonner au hasard : Discrimini se exponere, obiicere,offerre. S’Abandon- ner, fi négliger tout k fait : Séipsum derelinquere , destituere. ’ Sui curam deponere, abiieere, exuere, ’ Abandonnemant ; hatc Derelictiò, Desertio , Destitutio, onis. §lui Abandonne : hiffDesertor,oris. DestitutPr,oris: Abaque, Abaco, tailloir, la plus haute moulure du chapiteau de colomne, an ArchiteBure, lui firuant de couuercle.- hic Aba- cus, ci. Columnae abacus. Columrîarius abacus. Columnarij capituli operculum , tegmen , tegumentum. Le chapiteau est’ figuré k guise de panier, s’élargissant par le haut, fyl’Abaque-i an reprefante le couuercle:Covmnx capitulum patescentis sur- sum versus calathi speciem refert, abacus operculi vicem in calatho imitatur. Quatre angles ou cornes de l’Abaque.- Abaci quaterna cornua, quaterni ceruchi, quaterni anguli. Abaffin, qui est de la cote d’ Abex, côte Orientale d Ethiopie, fous Egypte : Abassinus, a, um. Abaffinus jîthiops. Orientalis Africae /Ethiops. OrtiuaeLibya; -flLthiops,- Cote d’Abex:Abì[- sina ora. Abaffinorum Orientalis ora. iEthiopici regni orti- ua ora. AbaHardir , abâtardir , altérer, gâter faire decheoir de fin premier’, fy meilleur état : Adultero, aui, tum, are,. Vitio, aui, tum,are. Corrumpo, rupí,ptum,rumpere. Ex priore, potiore- que statu deiieere: De primbre, ac potiore naturae^ac condi- tionis statu deiieere. Vous Abâtardissez: le beau naturel de-) cet anjant, l’amploiant k chosesindignes : Adhibëndo rébus in- dignis hoc puero, eximiam eius indolem adultéras, corrum- pis, vitias, e primore statu deiieis. S’Abatardir,etre abâtardi: ídukeror, Vitiot, atus, tum, ari. Corrumpor, ruptus, ptum, rumpi. De prirritìie, potioreque natura: statu dciici, detur- bari. Abatardiffemam : ha:eDeprauatió,Cprruptio,onis. Abateur, qui abat, f ait cheoir: hic Deturbatpr, oris. Deie- "ctpr,oris. Euersor, oris. Grand Abateur, de gibier : Fera; alitís insignis deiector. Venatica: alkis egregius deturbatpr. Bra- ue Abateur de quilles: Luspriorùm trunculorum strennus euer- fpr." Ludicris decutiendis inetulis apprimè exercitatus. Abatis , abatemant, abaturé : haec Deiectio ,. Disturbati’o, Euersioj’onis. hic Deiectus, Disiectus, tus. Abatis, abature de gland : Glandis ex arbore decussus-,deiectiojdeiectus. Le vant a.f ait grand Abatis de gland,par toute la forest : Totasilua iu- gentem glandis decussum ventus edidit, magnam vim glandis Secussit, exeuffit, deiecit,strauit. Grand Abatis d’arbres par la’ tampete : Immpdica arborurii stra’ges ab tenipestáte. Ce veneur a fait vn admirable Abatis de fauuàgíne aueeson harquebust->: Hic y’enator sua catapulta incredibilem fe^rarum stragem edi-- dit, stratarum ferarum cladem perpetrauit. Abatre, faire cheoir an secouant : Decutio, Excutio,cuffi,cus- sum,cutere. Abate^des prunes,fr an vouiez, manger’: Siprunis vesci luber,- ea tibi.decuté, excute, deiiee. Abatre, ranuerfer, ruerius : Deiicio, ieci,ctum, iicere. Dé- turbo,aui,tum,arei Euerto,ti,suni,uertere. SternP, Prosterno, straui,stratum,stërnere. Vne boufée de vant a Abatu cete mai- fin : Subitus, ac vehementipr venri’Éatus hanc domum eucr- tit,deturbauit,strauit,diruit,humi affirxit,prostrauit. Abai, aboi, abatemant’: hic Latratus,tus. Abai,aboi de chien fuiant : Fugientis canis latratus. Abaier,aboies: Latro, allatro,aui,atum,are, Abdiercoiitrtj: Latro, Allatro, aui, atum, are. Ses chiens memes l’Abaient, lui abaient : Familiares ipsius canes éum allat’ranf, oblatrant, ei allatrant, oblatranr, in eumlâtrant, líitratu’m edunt, eum la-1 tratu prosequuntur. ’ Abaïeur : hic Larrator, oris. Chien grand Abaieur : Im.mo-" dicus latratorcanis. Muki latratus canis. . ’_• Abaifrer, ranger contre bas : Abiicio, Deiicio, ieci, iectum, iicere. Demitto, misi, missumymittere. DeprimP^ressijííum,. mère. Summitto,misi, míssum,mittere. Pdff.Oï. Abaisser les voiles : Vêla deiicere^emitterejTummittcre. Afràíffer, abatre, raualer : Abiicio, ieci, iectum,iicere. De- primo, pressi, íTnm, primere. Abaisser vn orgueilleux , la-fierté d’vn orgûeilleus.- Arrogantem abiicére,deiicëre,dèprimeré. Su- perbi arrogantem animum contundere,-& abiieere, retundere, ac deprimere. Etre Abaiffé : Abiicior, Deiicior, iectus,’ tum, iici. Démittor, Summìttor, miflus, ssum, mitti. Deprimor, pressus, ssum, primi. Abaiffemant : haec Deiectio,pemissio,Dèpreffio,Summiffio, onis. -Abaiffemant, fy hauffemant alternatif: Mutua deiectio ,8c sublatio. Alterna demissio,& erectio. Le mouuemant des mar-: teaus de forge, consifie an vn perpétuel, fy alterna-tifAbaiffe- mant, fy hauffemant: jErariarumsabricarummotus,inperpé- tua, mutuaque fublatione, ac depreffione versatur. Abaiffeur, qui abaiffe : hic Deiector, Depreísor, oiís, Abbaïé ; maison principale religieuse , fy monastique, a.iantj intandance fur d’antres, depandantesd’elle: haec Abbatia , s. Primarium Monasterium. Princeps CcanobmreiAbbaïe d’hom- mes Relìgieus : Viromtn Abbatia. Virorum primarium cceno- bíum. Virorum princeps Monasterium. Abbaie de fammes: Virginum Abbatia-. Parthenia Abbatia. Parthenôuis Abbatia. Parthenij Abbatia. Abbé, Supérieur d’Abbaie: hic.Abbas, atis. Abbatia: Praescs. Abbatiae Antilles. Ccenobiarcha Abbas. Monastici conuentus Abbas. AbbeffeJuperieure d’Abba-ïe defammes : haec AbbatiíTaj ae.Parthenia; Abbatia; Praescs.Parthenónís AbbatiíTa. Abbatix Virginum Antistita. - - ’ ... Abbec,ámorce,appafi .-Escaillcx. Escaillecebrosa. hoc-Illi-’ cium,cij. Escaeillicium. Escarium illicium. Esceria illecebra. Ábbec d’ameçon : Hami illecebra. Hamí illicium. Hamo affi^ xa illecebra. ’ ’ Abbecher, donner la bêchéek vn oiseau : Aui escam ingerere, Auiculae cibum inos indere, inducere,ingerere,inserëre. Pro- pinare aui cibaria. Propinanda esca auem pascere. ’ ,

Âbbechemant : Escaein os inductio. Cibi in os ingestio. 

Abhoi, abboiemant : hic Latratus,us. Abboi de chien: Canis latratus. Caninus latratus. Chien d’vn Abboi effroiable: Hor- rendi latratus canis. Horrendo,terrificóquelatratu canis. Ce chien retient fin Abboi,fy mord l’etranger : Hic canis suppreíTc- in peregrinos latratu, solo morsu in eos grassatur. Abbo’is, défaillance deforces , fy courage : Roboris, & animi âeìqmum. Abbois decerfCcmim roboris,& animi deìiquium. Viribus,& animis defecti cerui deìiquium. Abbois du cerf der- niers abbois du cerf, l’etat du cerfrecreu, fy reduit k í extrémité, âpres auòirété long tamscouru, fypourfuiuid.es chiens,fypi- qnettrs: Cerui qefecti viribus.ykima nécessitas. De salure pe- A} riclitantis riclitantis cerui extrema lucta. Encruati,cursuque fracti certui postrema, funestaque dimicatio. Abbois du cerf sont, quand rompu de lassitude, il s'arrête tout court, & souffre par force les abbois des chiens : Cùm exhaustis viribus se permittit canum latratibus ceruus, tum ad extrema periculorum deuenisse dicitur.

Abbregé, Sommaire, epitome : hæc Epitoma, mæ. hæc Epitome mes. hæc Summa, æ. hæc Synopsis,sis. Abbregé de l'histoire de Trogus : Trogi epitoma. Historiæ Trogi epitome, synopsis.

Abbreger, réduire an epitome : In epitomen cogere. In synopsin contrahere, Amplius volumen in epitomen cogere, coarctare, contrahere. Abbreger, reduire au petit pied vn plus grands cors : Vastius corpus angustiorem in molem cogere, redigere, contrahere, adducere.

Abbreger son discours, le racourcir : Animo conceptum sermonem in pauciora cogere, coarctare, contrahere,redigere.

Abbregemant: haec Contractio,onis.In paucióra contractio. In angustum coactio. Abbreuuer , bailler k boire, faire boire : Àquo , Adaquo , aui, tum, are. Abbreuuer le bétail : Pecus aquare, adaquare,aqua- - t ione curare,aquationi adhibere. Etre Abbreuué .- Aquor,Ada- quor, atus,tnm, ari. Abbreuuer, amboìre d’eau : Aquo,. Adaquo,Rigo,Irrigo,aui, tum,arc. Jbbrcnuer les prés:Vtìtz aquare, rigare, adaquare,ir- rigare,aquaimbuere. Pratisaquam immittere,inducere. Abbreuuer, arroufer : R.igp, Irrigo, aui, tum,are. Abbreuuer les herbes du iardin: Hortenses herbas rigare,aquare.adaquare, i Abbreuuemant d eau, auec eau : haec Aquatio , Adaquatio, onis. Abbreuuemant de bétail: haec Aquatio,Adaquatio,onis. . Abbreuuemant d’e terre, déplantes : haec Aquatio,Rigatio,Irri- gatio,onis. Abbréùueur

hic Aquator,

oris. .... ..- - Abbreuoir: hoc Aquarium,rij. Aquaudi pisçina. Aquatio- nispiscina. . . i.; , Abecé, liuret, tablete k montrer k lire, aus enfans : Tabella elëmentariorum. Tabula discentium legere puerorum. Codi- cilli puerorum Hueras appellare discentium, Codicilli pue- rilis rirocinij. Pugillares puériles ad lègendi tirocinium. Abécédaire

hic Elementarius,rij.;

Elementarius puer. Ele- mentârius tiro. Appellandis litteris initiatus puer. Legendi tirocinio initiatus puer. . ’. ’ Abeille,moufihe k miel:h.xc Àçcs,^is.hxc Apis,apis.^ító/-. ,lé'di>ineftique,priuée, appriuoisée : Apes domestica. Apis cicur. Apismansuefacta. Abeille fauuage, abeille des chams, des bois: Apis ferâ. Apis agrestis. Apis siluatica,siluestris,immansueta. Petite Abeille : haec Apicula, x. Gardien, fy nourriffier d’A- ’beiQ.es : hic Apiarius,rij. hic Mellarius,rij. Qui fait miel d’A- - beilles:hïc Mellarius,rij. hic Meliturgus,gi. Lieu k nourrir, fy garder Abeilles : hoc Apiarium., rij. hoc Aluearium , rij.’ hoc ïvíellarium, rij. Herbe, aus Abeilles, dont elles font friandes, . . herbe dite Meliffe : hoc Apiastrum , stri. hoc Ivleliphyllum, Melissophyllum, Melinum, i. Raisin aus Abeilles, mufiadel, muscat : Apiana vua. Bois moufiheté, marqueté de points rous, comme défiante d’Abeilles : Apiarum lignum. Table ainsi mou- -chetée : Apiata mensa. . , Abex, cote Oriantale de- la terre des Abaffins , d’Ethiopie fous - Egypte, le long de ï Océan’, fy de la mer rouge : Abaffiuá ora. Abaflmorum ortiua óra. Abasïinum littus orientale. Abassino- rum. jEthiopum ortiua ora. Habitant des Abex, Abajfrns : hi Abaffini, orum. . álthiopes Abaffini. ," Abhorrer , abhorrir, auoir k horreur : Abhorreo, Exhorreo, rui,ritum, rere. Exhorresco,rui,rescere. Abominor,atus,atum, ari. Abhorrere culpam. Exhorrescere scelus. Abominari flagi- tium. Abhorriffemant

hic Horror,oris.

hoc Odium^dij. haec ’ JDetestatio,onis. haec Exsecratio,onis. Abiet,contamtible

Abiectus,

ta,tum. Contemtus, ta , tum. Despectus,ta, tum. hic haec Vilis, hoc Vile,is. AbieBion, me-- fris’. haec.Abiectio,onis. hicContcmtus,tus. haec Contemtio, pnis. Abiecìemanf.Ab’ìcâè. Humili-ter. Abolir, oter l’vfage, fy la -mémoire d’vne chose : Abpleo,leui, Titum,lere. Tollo, sustuli, sublatum, tollere. Extermino,aui, atum,are. Delco, leuí,lemm,lere. Exstinguo,stinxi,stinctum, stinguere. Akae vsum abolere, tollere, exterminare ex vrbe; Vitiorum radiées exscindere, exstingùere,delere,exterminare, exstirparc funditus. Abolir vne.Loi

Lcgem tpllerc;rescinde- re,abolere,abrogare. Abolir la mémoire des iniures receiies :Ac- ceptarum iniuriarumjnemoriam abolere, delere, exstinguere, obiiterare.exrerminare ex animo. ^Wr]7W:hic Deletor,Exstinctor, Exterminator,oris. Abo- lition - . haec Abolitio, Exstinctio,Oblkerario,ohis.

Abolition de crime, pardon du Prince, an faneur du criminel: t . " i I haec Abfolutiojpnis. ha-cCpndonatio^nis! Gratia culpae, In- dulgentia noxae. Condonatio criminis. . Lettres d’Abolition

Tabula; cpndpnati criminis. Diploma noxa: remissa:. Littera: eximentes è rcis. Abominer, auoir an abomination, détester

Abominor,

atus, tum,ari. Abhorreo, Exhorreo, rui, tum, rere. Detestor, atiisj rum,ari. Exsecror,arus,tum,ari. Abominari fraudera.Detestari dolum. Exsccrari perfidiam; Abominable

Abominandus,da,dum.

Detestandus, da,dum. Exsccrandus,da,dum. hic haec Detestabi]is,hocDetcstabile,is. hic haec Exfecrabilis, hoc Exsccrabile, is. Abomination: haecDetestatio,ouis. haec Exfecratio, onis. Abominablemanf.Abominzndnm in modum. Detestandum inmodum. Exsecraudum in modum. Abonder,être abondant,a^n^abondance

Abundo,

aui , tum, are. Affluo, Circumfîuo, xi, xum, fluere. Veau Abonde an la mer : In mari aquae abundant, affluuntj abundantes, copiosaej multae sunt. • Abonder, auoir abondance : Abundo, aui, tum, are, Affluo, Circumfîuo, fluxi, xum, fluere. Abundantem esse. Copiosum esse. Copiis affluere. Ce terroir Abonde an vignobles.Hicager vinetis abundat,abundans est, affluit} copiosus est, ègregiè pa- ratus est. Abondance,foison: kxc Abundantia, ae. haec Copia,ae. haï Copiae,arum.ha;c Afflue"ntia,Profluentia,ae. Abonddnt:b.ìckxc hoc Abundans^tis. 1 Afîluens,tis. Copiosus, a,um. AbondammOnt

Abundè, Abundanter,

Affluenter, Copiosè, Profluenter,Largè,Largiter, . Abonnage, aprés Abonner. Abonner, abourner, reduire, fy aualu’èr a pris d’argeant, fy cqmmpde marché, vn deuùir personnel, ou réel, de fin vassal: - Annuam, aliamve íunctipnem vectigalem, cliëntis commodo pretio , commutare, pretio aestimatam manciparc, abaliena- re, vendere. - s ’ . Abonner, abourner fis droits feudans afin vassal, comme la foi, l’hommage, les deuoirs , fyfirùices, aufquels il est tenu an- uers fin Seigneur; c’est les amortir an fa faueur, les lui alienert fy vandre k honete condition : Clientelaria iura cliénti suo mancipare. Clientelarium mihisteriorum, &;praestationurst munus, vel obligatiònem, accepto pretio , remitterë clieati. v Abonner homme ,) fy famme serfs , lès affranchir .moiennant la rançon, le pris -d’affranchiffemant

Virum

, mulieremque, scr- uos , sumto pretio, manumittere, accepta redemtura, manu emittere, seruitio e.xsúluere. Abonner vn rouffin de feruice, le reduire k honnête pris d’ar- geant, an fáueur du vassal, quile doit : Militaris opéra; vecti- galem equum clienti remitterë , sumta eius nomine tenui pecunia. Vectigalis caball’i castrCHsc munus peçunia com- mutare. . ,. . Abonner vne quête, vne taille, V imposer aus suiet s de leur bon gré, k àifferance de celle, qai s’impose k discrétion du Seigneur,. qui fi nomme Quête courant : Vectigali populo, voîenti,luben- tique, tributum describere, imperare. ’ Abonner vn sien vaffal, ou autre, dans fin fief Vaccommoder, lepriuilegier de quelque.droit, ou examtion dans fin fief dans fa iurifdiBion

Clientem,alienumve,

sua in ditione, praeroo-atiua donare,afficere, impertire. Vel clienti suo, Yel alieno, immu- nitatem, suos intra fines,concedere. , Abonner vn munier, lui bailler droit de moudre les blés d<L> fis vaffaut

lus moletrinae

exercendae, in suaditionej cuipiam concedere.^ Abonner vn chasseur : lus venationis tribuere cui- piam in fuis saltibus. Venatica; praerpgatiuae copiam facere alicui. Abonner, acheter, racherer de fin Seigneur les droits * fy de- uoirs dont on lui est obligé, comme vaffal : Emo , Redimo, emi, emtum , mate. Abonner dc fin Seigneur les çans d’vn fonds: Vectigalis agri census annuos ab clientelari domino redi- merc. Abonner de fin Seigneur les deuoirs, dont on lui est tenu: Suarum praestationum ,’ ac scruitutum impunitatem ab bene- ficiario domino redimere. Abonné, aliéné, vandu : Abalienatus, venditus, a, um. Droit féodal Abonné, fy amorti: Abalienabm clientelare ius, vëcti- gale ius rei cuiusoiam. Abonné,afranchi

Solutus

nexu,mancipio. Homme.fyfam- -meserfs Abonnés: Seruitio exemti, vir. - jnulierque. Seruitute liberati, vir, &mulier. Abonné , priuilegié, accommodé de quelque droit ’, ou immu- nité: Praerogatiua doiiatus, veluti venationis-, vel aucuDii çxercendi. ,

_ Abonnage, abournage , abonnemant, amortissement, aliéna* tion, vante de droit feudal ; Abalienatio, venditio , suppressip chëntelaris iuris,ac diçionif. Abonnage,abonnemant,primlege, examptions examption concedée à quelcun : Cuipiam concessa, attributa immunitas. Abonnage, abonnemant, achet, rachet, des droits feudaus du Seigneur par le vassal : Redemtio clientelarium munerum, præstationum, & seruitutum.

Abord, aduenemant, arriuée : hic Appulsus, sus. hic Accessus, us hic ; Aditus, tus. hic Aduentus, tus. Abord, Abordemant d'une personne pour lui parler : hìc Congressus, sus. Abord, rancontre. Au premier Abord, de premier Abord : Primo aditu,, Prima facie. Prima fronte. Abordemant, venuë, aduenemant : hic Acessus, sus. hic Appulsus, sus, hic Aditus, tus. hic Aduentus, tus, Abordemant, accostemant de quelcun : hic Congressus, sus.

Aborder, prandre bord, prandre riue, se porter à terre : Appello, puli, pulsum, pellere. Appellor, pulsus, sum, pelli. Applico, aui, tum, are. Applicor, atus, tum, ari. Sese ad littus appellere. Ad littus appelli. Se ad oram applicare. Ripæ, littori, oræ appliçari. Nous auons Abordé, comme la tampete cqmmançoit : Naue appulsi sumus, ineunte tempestate. Natugip appli- cati ora; fumus, oram.tenuimus., littus pbtinuimus, fub exo- . rientem p.rocellam. Le nauire Aborde,prand terre:.:Nauis ap-: pellitur. Nauis ad por-ram appellitur. Nauigiurn littori appli- catur, prae admouetur. Naui ad portum appelluntur vectores. Nauigioappulsilittusob^inent vecttíres.. , , '.;.._

. Aborder, mettre k bord : Appellp, puli,pulsum,pellere.

Ap- pliçpjaui,:tum,are. Littori.quidpiam appellere. Ad portum ali- quid applicare,admouere. Crainte de la tourmante, nous Abor- dons nosvaiffeaus ; Sáeuierïris tempestatis metu, naues littori . appellimus, orae applicamus, àd littus admodemus , propel- limus. ' Declinandz in salo prpcell.a; gratia, nauigià in littus subducimus. . Aborder aucun, s'addreffer k lui, Vaccoster: Accederë àd ali-: quem. Adiré aliquem. Adiré ad quempiam; Congredi verbis. cum aliqup, Congressum alicuius inire. Abordable , acoftable, defacile abord : Comis,Affabilis,e,is. Humanus, a, um. Aditu comis. .Congressu affabilis. Ct>n- gressus comitate, facilitate, humankate, lenkate, commen- dabilis.? Aboucher, aborder de prés quelctin , fy lui parler, bouche k bouche: Adiré adcolloçuiiortem, Accederë ad ctìlloquiurn. Congredi ad colloquendum. Inire allocutionem. Conserere colloquium. Alicuisese adhibere ad collpcutionem. Çuipiam admouere se ad colloquium. Congredi cum aliquo ad collo- , cutionem. Applicare se alicui ad conserendum sermpnem. On ne le peut Aboucher, tant il est aferé, fy rude kl'abord: . ïneundi collpguij gratia, ad eum nemp áccesserit, adeò negp- tioíùs est,atque ad congressum rnprosus,&asper. Si iepouuois ï Aboucher, ie le gaignero'is aisémant : Si eius congrediendi fie- tec copia, nullo negotio eum mihi demererer. S'Aboucher,- s'aborder tnutuelema.nt ', fy parler anfamble : Conferre capita. Mutuò congtedi ad colloquium. Vicíffim conuenire ad allocutionem. Mut.uum conserere sermpnem. Inire colloquium. lnterponere collocutionem. Lés 'chefs de partis fi font Abouchés an vain : Partium capita ad inane coïet re colloquium, Factionum duces contulere capita , sed irri- ÎP exitu. i

Abouchemant.: Cóngressus ad cplloquium. Capitum çol- latio ad collocutionem. Congressio ad conserendum sermo- ' nem. Mutuum alloquium. Mutua allpcutio. Interpositum colloquium. Interposita collocutio. L'Abouchemant desgrands Monarques raremant a bien re'vffr: Potentíffimos inter Princi- cipes, qua; aliquando interceffit collpcutio, rarò íeliceseuen- tus peperit. Abouquemant, an fait de salines, est addition- de nouueau fil fur vnmulon, ou monceau de fil plus vieus : Adiectio recentis salis adveterisaceruum. Salis rioui ad vetustiorem adiunctio. L'ordonnance prohibe ï Abouquemant fur le vieus fil, que les Officiers Roiaus ne soient prèfans : Edicto est vetita noui salis ad vetusti aceruum accumulatio, absentibus Fifçi Praefectis. Abouqucr fil fur fil, adiouter du fil plus frais fur vn.mulon, . fur vne vache, furvn monceau de fil, plus vieil : Acerub salis recenxiorem salem addere , adiieere, adiungere, acçumulare. Salis cumulum, illato, importato, fupportato nouo sale , au- g«e, exaugere, aggerarè, exaggerare. Noue inhibons de n'A- bouquer fil surfil, depuis que le regître du vieus fil, fur lequel en veut faire abouquemant, aura été drêffé : Ex quo salàriorum aceruorum fuerit inïta, & descripta ratio, vetamus ad eosdem aceruos accumulari nouum salem. Aboutir, fi randre.fi terminer k vn bout, k vn point, k vne fin commune auecd'autres : Coep, coïui, coïtum, coïre. Con- curro, curti, fcursum, currere. Coïre. Concurrere in eumdem fiuem. Toutes lés lignes du cercle Aboutissent au çantre, au point du mit an : Lineae circuli omties coë'unt,conucniunt, con-, currunt iu punctum médium, ia centrum feruntur. Aboutir, fe'ttrminer an pointe : In acumen ferri. In conum abjre. In turbinem exire, desinere. Vne apoflume Aboutit, fiu fait pointue,quand elle meurit : Áppstema cum maturescit,fer- tur in acumen. Suppuratip maturéscens exit in tutbinem. Ab- scessus-définit in conum. Aboutiffemant : haec CO'ÚÌP , pnis. hic Concúrfus, fus. . .: Abrii.douce tamperature d'air,an vn lieu couuert, fy garanti. defroid, fy vant d'hiuer, fy moderémant chaufé du Soleil: hoc Apricum,ci. haecApricitas,atis.Loci.apricum. Loci apricitas. Iucunda loci ameenitas, liberp sole fruentis, tectique à ventis, & hiberna frigpre. Amoena caeli fuauitas ab tepore folis, in defenso à frigoribus, & Aquilpnibus loco- Abri, agréable tamperamant de tour, desaison, de tams , mo- derémantchaleureus an hiuer, fy tranquille : Apricum diei cu- iuspiam. Hiberna? lucis apricum,. Veris, verni temporis grata apricitas. Hib.ernus t.epor ab liberp sole, ia tectis, & trari- quillis locis. Les Oifeaus frétillent d'aise , k ï Abri d'vn beau, fy dous iour d'hjûet : Aprickate-. hibeini diei gestiunt aues. Lieu d'Abrì,lieU frtué a l'Abri : Apricus lpcus, Apricitateprae- ditus locus. Qui aime ï Abri, fi tient volontiers k í Abri : Apri- cus, cai cum, Quod; gaudet, laetatur, delectatur aprico, con- sectatur apricitatem.Fí'eiftw aimans. l'Abri:k]>ûá senes^Apri-» citate gaudentes feues. Apricitatis assectatores vetuli. Apri- cum studiosé affectantes grandi natu hommes. Oifeaus ai- mans l'Abri :, Aprícae aues. Aprici, Apricitatis amantes vo- lucres, ' Plongeons recherchans ï Abri ,.les lieus situés kl'Abri:, Aprici mergi. Vn. lieu plus k ï Abri , ai'ant meilleur Abri, qu'vn autre : Loçus alius alio apricior,. Lieu fort k CAbrii Locus apriciísimus, '. ' .. .- .,,- Prise d'Abri,.ioiiiffançe , vfage d'Abri :,haec Apricatio, onis. Prandre l'Abri, être k í Abri, fi mettre k VAbri : Apricor, atus, atum,ari, Apricp vtj. Aprickate frui, Apricatipnem captare. In aprico esse,agere, versari. .. .... Abricot , fruit participant de là pefihe-j fy dé la prune : hoç Armeniaçum,ci. Armeniacum malurh. Armeniacum pomum. Armeniacum pruiium. hocChrysomêlum,li. Abricot dhati- ueau : Armeniacum praecox. Pruu.um.Armcniúiri praecox. Ar- meniacum praèco.quum. Abricotier:i-Malus Armeniaca,a;.. Po<- mus Armeniaca,cae. Prunus Armenîaca,ae, Abriér ,.0 -ubrier ,fust d'arbalète : "Scapus ballistae. Scapus ballistarius. " ... , . ». -- ";' Abrogation âpres Abroger. Abroger,- anuller, casservne loi, vn arrest, vn edit,, fy fam- blable : Abrogo,aui,atum,are. Resçindo,scidi,scissum,scinde- ré. Irritum facio,irritum feci, irritum facere. Tollo, sustuli, sublatum,tollere. Legem abrogare. Edictum rescindere, Irrir- , tum facere Senatuscohsukum,Tollere vsu probatummorem. Abroger, annuller, casservne loi, fy autre chosepareille , est mal randú par le mot Latin : Antiquo,are ; qui ne veut pas dire, caffer vnejoi receiie, mais reieter, ranuqier, ne pas accepter vne. loi nouuellé, quand on la veut introduire , fy faire receuoir ; qui fi dit, Rogarionem antiquare , Legem antiquare, Les lois ia- d'is abrogées,ónt été par fois remises,fy rétablies chez les Romains: Abrogatae pridem leges, interdum apud Rornaaos sunt in in- tegrum restitutas. , Abrogation : haec Abrogatio,onis. . Abruzo, quartier..d'Italie, iadis le terroir des Samnites, antre la Marche d'Ancone, fy la P ouille, fur la.cote de l'Hadriatique: hoc Samnium,nij.. Qui est natif de VAbruzo : hic Samnis,itis. Le peuple de VAbruzo : hi Samnites, tium. Populus Sam- riitium. . Abfance:hxc Absentia,ae, Abfant : hic,haec,hpc,Absens,tis. Abfante : haec, Absens,tis. S'Abfanter, fi randre abfant : Absum , abfui, abesse. S'Ab- fanter du conseil : Abesse à consilio. Non adesse consilio. Non interesse consilio. Abfanter vn lieu, s an rcfí'renAbcOjiuijitum, ire, Decedo,ceííì,cessum,cedere. Excedo,ceffi, cessum, cedere. Abire domo. Excedere vrbe,ab vcbe. Dccedere de patria. , Absinthe, Aluine, herbe medeeinale.fort amere : hoc Abíìn- thipn , Absinthium, ij. Absinthe deSaintongc an France ,fort célèbre parrw les anciens : Herba Santonica. Virga Santonica. . Absinthium Santonicum. Vin d'Absinthe, composéde vin , fy ' d'Absinthe : hic Absinthites,tis. Vinum absinthltes. Absolu, Abfilumant, Absolution, Abfolutoire, âpres Ab- soudre. Absoudre, affranchir de coulpe fy.de peine : Absoluo , solui, utum, uere. Reum absoluere. Absolutum dimittere aliquem. Culpa & poena eximere quempiam. Etre Absous de larrecin, fy condamné de pariure : Absolui furti, conuictum periurij damnari. Absous k pur, fy k plein : Omni noxia, Sí noxae sus- . picioiíe Absolutus. Famme Absoute de crime : Amyot : Abso- luta crimine mulier. Famme Absolue par lf$ iuges y Amyot: Iudiçu'rti Iudícum scntentiis excmta n ox* nmlier. 7/ re Absolut par son suffrage : Amyot : Suo te su-ffragio culpa, -poenàquc absoluit. A peine ils absolurent Pelopidas : Amyot’.-’Vìx Pelopidam absoluerunt.

Absolution : haecAbsolutio, onis. Absolution-du criminel : Rei Absolutio. Absolution de crime capital : Absolutio capitis. -De lefi Majesté : Absolutio maiestatisf Ali cas d’iniures : Absolutio iniuriarúm. :

Absolu, fins condition, fans refirue : Optirria’legë. Optirno iurc. Optima conditioiie. Prince Absolu, in’depandánt d’au, irui, soutier ain : Òpt-íma-lege-Princeps. OptimoiurePrinceps. Sommo iure, ac imperio Princeps. Sui yac siïmmiiur-is Princeps. Suae, ac summae dkionis Princeps. Etre absolu, commander abfilumant : Sumnio impëriú praecsse. Cum summo imperio dominaturn exercere, dominum essc..-Suo, ac.summo iure praesidere. Pleiiiffimo iure praeesse.Plenissimi iuris vti principatu,

Abfilumant, refilumant.— Absolutè. Praecisè. OmnjnòProrsus. Sublata omni cònditiPne.. Abfilumant, fouuerainemant : Summo iure.’Summo imperio.

Abfilutoire, portant absolution : Absolutorius, a, um. Vois ’Absolutoire : Abfolutoriùmsuffragium.

Balote Abfilutoire : Tabella absolutoriar lugemant Abfilutoire

; Abfolutoriùm 

iudicium.-Absolutória-sêntentia. lugemant eondamnatoire : Damnatorium iudicium.

Abstenir, retenir vne choféd’vne autre’_ : Abstiueoj nui, tenr tum, nere. Continêo, uui, terìturn, nere.

Temperò, aui, atum, are. Abstìnerese alieno, ab alie’no. Coutineïese iniûria, ab iuria. Temperáre sibi à maledicto. Abstenir fis ïeusf, fy fis mains : Oculos, -m’amisqueànoxaabstinere, continere. ’Faire Abstenir quelám’d’e quelque chose : Quempiam abstinerere quapiani. iEgrumsomno, &potu, rectè interdum abstinemus. Faut faire Abstenir le-malade de trOfi manger : /Eger

!

copiósiore cibo abstinendus est. Rectè abstineri videtur aeger esu ábundantiore. Irifebríaeger abstinendus estpotn. Abfrinance, tamperance’: haecAbstinentia, a^-haecContinentia, ae. Abstiïtancè de boire, fy manger : Abstinentia cibi, po-tu íque. Abstinentia à cibo, &potù. Cóntiiientia çibi, acpo] tus, & à cibo, potúquê. ’Abstinant : hic haec hoc Abstinens, tis, Gôntinensy’tis.’ Plus abstinant : Abstiúèntiûfc-Contirtentior. Tres— Abstinant : Abstinentislimus. Continentissimus. Absti—.. nammant.-Abstinenter : Continentër. Frugalker. Temperánrer. ’.Absìerger, purger comme anlauant, ou raclant— : Absterg’eo, térsi, tcrsum, tergêrë, -Absterg ò, tersi, tersum, tergere. Medica •rnant qui abstergé, -qùiefrabstersif : hoc Smeg, mà, atis.-Smegri-caefacultaris, vírturi.s, phai : macum.

Abiïerfif : Smegticus, ca, cum. Medicameiitum ffnegticum. Facultaris fmegtica ; pharmacum. Qui a besoin de remède Abfrerfif, purgatif : Smegmaticùs, ca, cum. Qui eget fmegmate,

fmegtica : virtutismedicamento.

Abstinance, Abstinant, âpres Abstenir. Abstrus, occulte, profònâemant caché : Abstrusils, a, um. Occultus, a, mm. Reconditus, ta, túm. Abstrùfemant : Abstrusum in modurri. Recondito quodam modo. Q/uàm’pccùltissimè. Absurde, impertinant : Absurdus, da, dum.Tneptus, ta, tum, Ahfurdemant : Absurdè.Jneptè. Absurdité : haeIneptiae, arum. ( ïrieptu’m facinus.— Ábfurdum íactum, dictúmve. Absurde gestumquidpianvvëlenunciatùn

Abus, maukais vfage dé quelque-chose : hic —Abusus, stts. haec Abufid, onis.

Abus, an ter.mes de cpnoiffance iudicïaire, est antreprifi fur la iurifdiBion, ou dit luge Ecclésiastique par-léTuge lai’, ou du lai par l’Ecclefiastique, fy quand l’vn ou l’autre contréuient aus —’décrets des Conciles.ou des Ordonnances R » z’ázíí— : Vsurpat.io aliénas iurisdictionis. Temeraria vindicatiP’aliéna ; e’Pçnitiprïis

ludrcianae.

Appel d’Abus, appeller comme d’Abus.-Tëmerè vindicatas non légitima : iurisdictionis nomine superioreín iudicem ap^, .pellare. In causa aliéna : iurisdictionis vsurpatae ad sûperius tribunal prouocare. In abusa dicundi iuris maiorem magistratum appcllaìe : auxiliùm maioris magistratus postulare, implorare. Le luge Ecclésiastique appelle comme d’Abus, de t inhibition que luisait lé luge lai —, de connoitre d’vn mariage : Profanum iudicem, connubiaUs rei cognitiohe se prohibentem, sacer prouocat ad augustius tribunal. Ecclesiasticus iudex laicum iudicem prouocatione deiick infli.cto sibi contra ius iritcrdicto.

Les appeatts an cas d’Abus, partoute la France, reffortiffent, fy fi relouent au Parlemant de Paru, fy non autre part : In lite aliéna ; iurisdictionis vstirpata :, Pontificios inter Regiosquë iuaices, prouocatio est ad vnam dumtaxat Parisiensem Çuriam, in temerario abusu iudíciaria : cognitionís, inter sacros, pro-


fanósque indicés, proupcatip certatur, ex tPtai ranci a, apud vnaní Parisiensem curiam : Prpupcatipne certatur apud YK.^ sicnscm Senatum : prpiwcatip diiudicatur ab vna modo Parisiensi Curia.

Abus, tromperie de celui qui fi trompé, s’abuse : hicErrór, pris, haec Aberratio, onis. hoc Erratum, ti. Abus, tromperie de celui qui trompe autrui : hicDòlus, li. haec Fraus, dis. _ • Abuser, mal-vfer, mes-vfir : Abutor, usus, ufum, vti. Abutì aetate, fortunis^tempore, gratia. Abuser, s’abuser, fi trompera Decipior, ceptus, ceptum, cipi. Etrò, aui, tum, arè. Fallo’r, falsus, falsuiri, falli.

Abuser, tromper autrui : Decipiò, cepi, ceptum, ciptre. Fallo, fefelli, falsum, salière. Fraudb, aui, átum, are. Frustrpr, atus*-tum, ari, Decipere ignarum, Fallere amicum. Fraucjare, Fru— ; stíari so’cium.

Abusem : hic Deceptor, oris. hic Frustrator, or-is. hic Veterator, oris. hie haec hoc Fallax, acis.r Fraudulëntus, aíum. Abusif, fait, pfatiqué abustuemanf, par abus : Abusu àdmîssun ì. Abusione commiíîlim. Prauo vsu exercitum, Quod vitid -fiti Qùpd ex abusu admittitur. C’est par coutume Abusiùe.que vous vfurpés ce droit, kl’imitation de quelques autres : PrauaC consuctudinis abusione, & aliorum vitiosa imitatione fit, vt hoc tibi ius vindices. Abufu, & vitio inducta consuetudine, &

prauo quoiumdam exemplo, hanc tibi praerogatiuam tribuis,

Scsumisperperam.

Abusif, qui nous induit, fy porte k abus : À-bufum inducens. In abusum áddu’ceiis. Abusionis ansam praebens, argumenra’m sufficiens, rhateriam subministrafis. La méthode que tu donnes k cesappr’antis, est Abufìuej, les met an erreur, les abuse : Quam disciplinam hic tirònibus praescribis, eos fallit, in ertorem inducit, fallax-est, abusionis ausam prâebet, abiisipnem-sibi annexam habet. Abufiuemant, par abus : Abusu. Abusipne. Exabusu^Ex-abu ! sióne. Peruerso vsu. Praua vfione. Vitioso intercedente vsu. Peruérsa vsiorie iriterppsita. Per abusum.Contra rectum vsum.> Praetêi iustum ordiriem. Aduersùs rectum vsum. Contra mo-’ rem. Vitio. Vitiosè.

Abyme, profondgoufre : hoc Baratrum, i. hase Vorago, inis. Al’tus barâtri deiectus. Profundus voraginis abscessusi Ces ro. cherssent côtoies de profonds Abymes : Praecingmîtur hae rupes imm’ánibus baratrorum deiectibus, Praetenduntur hae petra : pràealtis, &praeruptissdehiscentissolivoraginibus.

Abymer’, ouurìrprofondemant an Abyme : In baratrum altè> aperire. In vòraginem rescrare. Certains androits dé terre-furent Abymés dés l’originè du monde. Terrarum certae quaedam regiones, ab Orbe condito, patefactae sunt in voragînes immënsàs, in baratra immania. Abymer, ieter, fy anfonfer dans vn Abyme : In baratrum altè demergere. In vòraginem pro-fundèabdëre.

Acariâtre, opiniâtre tout k fait, têtu fans mesure : Cerebro-’ fus, Obstinattís, a,’am. hic haec hoe Pertinax, àcis^ Duraepbstii nationis homo. Praefracta ; pertinacia ; vk/Acariatremant.Vezquàni obstinatè. Valdè pertinaciter.

Acariatrife, obstinationi opiniatrife : Durior pertinacia. Obfirmatior obstinatio.

Acama, nie, petite région du roiaume d’Epire : haec Acarnania, ae.Acárnanurp regio, plaga, terra. Acamànien : hic Acarnanj ahis. Acarnanienne : haec Acarnan.anis.

Accabler, anfonfer, rompre, fy écraser de ruine : Obruo, brui, bratum, brûere. Obtcrojtiai, tritum, terere. Opprimo, pressi, pressum, prelnerè.Ie haut de la mine a accablé les pionniers, qui la foffoioienp : Abruptà, & còllapsa cuniculi militaris terra su-’ peripr fossores obruit, & exstinxit. Cinquante de nos fildats.qui fapeient.vne tour dans le foffé de ï’annemi, ont été Accablés d’vne soudaine ruine : Qúinquageni milites de nostris, hostilis. fossa : mrrìrri clam suftodientes, & subruentes, parietis ruina subitaria, obtriti sunt, atque suffocati.

Accabler, opprimer, fy rompre de surcharge : Q>vxo^oïi^am.x. : át braere.Obtero, triui, tritú, têrere. bpprimo, pressi, pressum, prirheieïPóur épargner quelques menus frais de voiture, vous Accablés vos sommiers defardeaus intolérables : Vt vectarios sumtus tenui quadam pecuniola minuas, dossuaria iuméra intérim sa’rc-inis immanibus obruis, opprimis, obteris, conficis, enecas. Ce n’est pas bon ménage, que d’Accabler an vn iourfis manœuurei de trauail, fy les auoir quinze iours malades, fy inutiles : QUK/stuosa plané non est rei familiaris haec administratio , vt irn• mpdico laborevnius diei operarios penitus obruas, quos proptereà sis habiturus tptPS quindecim dies & aegros, & otiosos. Tu Accables l’esprit de cet anfant de trop d’étude, fy an matière hors de fa portée : Huius pueruli animum conficis, & enecay grauiore penso studiorum, & in argumento quidem puerilem captum exsuperante multis partibns.

Accablemant, oppreJfron : hxc Oppressip.onis.haec Ruinas. De tes grads frais estfuiíii ïaccablemant-.fy opprefiìí de notre famille : Ex imirip Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/29 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/30 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/31 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/32 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/33 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/34 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/35 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/36 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/37 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/38 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/39 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/40 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/41 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/42 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/43 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/44 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/45 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/46 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/47 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/48 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/49 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/50 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/51 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/52 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/53 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/54 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/55 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/56 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/57 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/58 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/59 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/60 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/61 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/62 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/63 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/64 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/65 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/66 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/67 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/68 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/69 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/70 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/71 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/72 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/73 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/74 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/75 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/76 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/77 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/78 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/79 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/80 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/81 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/82 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/83 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/84 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/85 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/86 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/87 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/88 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/89 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/90 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/91 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/92 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/93 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/94 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/95 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/96 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/98 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/99 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/100 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/101 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/102 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/103 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/104 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/105 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/106 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/107 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/108 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/109 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/110 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/111 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/112 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/113 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/114 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/115 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/116 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/117 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/118 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/119 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/120 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/121 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/122 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/123 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/124 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/125 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/126 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/127 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/128 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/129 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/130 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/131 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/132 Page:Monet - Invantaire des deux langues, 1635.djvu/133