Thresor de la langue françoise/Tesmoing

(2p. 625-626).
◄  Tesme
Tesniere  ►

Tesmoing, Testis.

Tesmoing priué & sçachant l'affaire d'autruy, Conscius.

Tesmoing qui a veu ce qu'il raconte, Oculatus testis.

Tesmoings qui pressent fort vn accusé, & qui luy maintiennent en barbe le cas, Testes acerrimi.

Tesmoing veritable, & digne de foy, Locuples testis, Grauis testis.

Tesmoing variant, & qui n'est point seur de ce qu'il dit, Testis deprehensus.

Tesmoing qui n'est point ferme, Testis vacillans.

Tesmoings qui signoient les testamens & conuentions des parties, Obsignatores.

Faire venir tesmoings qui sont de loing, Euocare testes.

Tu en es bon tesmoing, Tu es optimus testis.

Preparer & interroguer les tesmoings en toutes parts. Versare testes.

Appeler à tesmoing, Detestari, voyez ci bas, Prendre à tesmoing.

Appeler à tesmoing de ce qu'on dit, Citare aliquem testem in aliquam rem.

I'en appelle Dieu & le monde en tesmoing, Deos hominésque contestor. Bud.

Appeler tesmoings à voir faire quelque chose, Testimonium sumere in res aliquas.

Auoir tesmoings, Testes ad aliquam rem habere.

Destourner vn tesmoing, Testem refrigerare.

Dresser ses tesmoings, Testes constituere.

Faire à vn tesmoing si grande honte, qu'il n'ose plus parler, Obruere risu testem.

Fournir de tesmoings, Testes suppeditare.

Produire tesmoings, Testes in aliquem dare, siue edere.

Produire tesmoings deuant le iuge, Ad iudicem testes producere.

Amener & produire les tesmoings & s'en seruir à la probation du crime, Testes ad crimen accommodare.

Prendre à tesmoing, Testari, Attestari, Testes facere, Testes adhibere.

Estre tesmoing & recors d'vn adiournement, ou autre acte iudiciaire, Antestari.

Reprocher les tesmoings, Destruere testes, Refellere testimonia & testes.

Reprocher à vn tesmoing, & faire qu'aucune foy ne luy soit adioustée, Fidem auferre testi. Eleuare testimonia.

Sauluer les tesmoings, Subleuare testes. B. ex Plin. iuniore.

Recoler les tesmoings, Reuocare testes B. ex Cic.

Adiourner tesmoings pour porter tesmoignage de verité, Testimonium denuntiare testibus. B.

Premierement faire adiourner vn tesmoing pour porter en enqueste tesmoignage de verité, Testem occupare. B.

Adiourner tesmoings pour estre recolez & confrontez, Testimonium denuntiare testibus repetendis, & cum reo committendis. B.

Tesmoings adiournez, Aduocati. παράκλητοι, B.

Il a esté ordonné que les tesmoings adiournez seront examinez iusques au nombre de l'ordonnance, Quibus testibus denuntiatum testimonium esset, ex eorum vt numero, quos per legem liceret, inquisitor interrogaret. B.

Aßignation, ou adiournement à voir iurer tesmoings, Denuntiati testimonij dies condictus. B.

Bailler les noms des tesmoings examinez, ou que l'on veut faire examiner, Edere testium nomina. B.

Bailler à partie les noms & qualitez des tesmoings, Edere aduersario testium nomina, eorúm que conditionem. B.

Bailler reproche de tesmoings, Testium fidei obtrectare. B.

Tesmoings à qui on a fait le bec, Testes meditati, ante commonefacti : quibus rostrum (vt aiunt) concinnè exacutum est. Budæus.

Tesmoing chancelant, Inconstant, Deposant à la legere, & qui ne sçait où il en est, Doubteusement parlant, n'osant pas asseurer ce qu'il dit, Testis deprehensus & aestuans, vel titubans, & de gradu deiectus. Budæus.

Confronter tesmoings, Testes ἀντιπροσώπους interrogare, Testes coram componere, vel cum reo, siue cum reis componere, ἀντιπροσώπους ἰστάναι. B.

Tesmoings confrontez, Testes altrinsecus reo commissi. B.

Tesmoing fort contredit & reproché, Testis vehementer eleuatus ac reprehensus. B.

Contredire contre les depositions des tesmoings, Testibus scripto obtrectare. B.

Conuaincre par tesmoings subornez, & par vn se disant complice apposté, Circunuenire iudicio & indicio. B.

Depositions de tesmoings recolées, Testimonia iterata & repetita. Budaeus.

Tesmoings dont les depositions ne font rien, Testes frigidi. B.

Diminuer de la foy d'vn tesmoing, Derogare fidem resti. B.

Examiner, recoler, & confronter tesmoings, Testes rogare, iterare, & cum reis componere. B.

Examiner tesmoings en tourbe, Decuriare testes. B.


Tesmoings examinez sur faits de reproches, Testes testium refutatorij, & fidei testium derogatores. B.

Tesmoing ferme en son propos, Testis firmus, interritus, constans, praesentis animi, & apud se semper existens. B.

Tesmoings qui ne sont pas du tout dignes de foy, Testes non planè grauis testimonij. B.

Tesmoings gens de bien, & dignes de foy, Testes graues, religiosi, & compertae fidei. B.

Se purger ou iustifier par sept tesmoings, Dare cognitores septem, Cum septimo cognitore vitae suae rationem approbare, Cum septima manu sese purgare, Septe laudatores in iudicio excitare. B.

Tesmoing de nulle foy, Testes fidei strictim labefactatæ. B.

Vn homme infame ne peut estre tesmoing, Homo stigmate rei iudicatae inustus, testis esse non potest, Famoso iudicio intestabilis factus. B.

Tesmoings qui ont interest à la matiere, Testium studium cum litigante sociatum, Pari studio in causam incumbentes testes cum accusatore. B.

Iuger aucuns tesmoings estre suffisamment reprochez, & n'auoir aucun esgard à leur deposition, Circunscribete quosdam è testium numero in codice inquisitionis. B.

Tesmoings iurez dedans le delay, se peuuent examiner hors iceluy, Testes intra diem dilationis iureiurando adacti post diem dicere testimonium possunt. B.

Les tesmoings par lesquels on entend se iustifier, Laudatores. Bud.

Tesmoings de neant, Testes sine re, sine spe, sine fide, Testes diobolares, egentes, sine lare, sine censu, atque etiam sine sensu communi. B.

Ces tesmoings parlent de moult long temps, Longissimè testes meminerunt. B.

Le tesmoing presse l'accusé de si pres qu'il ne peut quasi plus nier le cas, Vrget testis reum. B.

Tesmoing par lequel l'accusé ented prouuer ses iustifications, Cognitor. B.

Preuue par tesmoings, Memoria hominum. B.

Se rapporter aux tesmoings, Auctorem esse vt testibus in se interrogatis fides habeatur, vt irrefutabilibus & integris. B.

Recoler tesmoings, Reuocare testes, vel repetere. B.

Tesmoings recolez, Testes reuocati, vel repetiti. B.

Tesmoings recolez & confrontez, Testes repetiti, & cum reo compositi. Budæus.

Les tesmoings recolez ont persisté en leurs depositions, Testes reuocati idem testimonium dixerunt. B.

Recolemens de tesmoings, Testimonia reuocata, iterata, & repetita, vel recognita. B.

Rendre confus vn tesmoing, ou complice & accusateur, & luy monstrer par viues raisons qu'il a menti, Frangere testem vel iudicem.

Rendre par vn tesmoing la raison de son tesmoignage, ou de son dire, Testem probare quod dicit. B.

Reprocher tesmoings, Testibus exprobrare crimen, vel infamiam, Infamare testes, Arguere ignominiæ aut cuiusuis criminis, Coarguere, Testium fidem labefactare & & refellere, ac carpere, Fidem testium incessere, eleuare, insectari, infirmare, Testes refutare, refellere, reprehendere. B.

Reprocher tesmoings, & contredire leurs depositions, Refellere testes & testimonia. B.

Reprocher vn tesmoing comme infame, & non receuable en tesmoignage, Testem vt intestabilem refellere. B.

N'auoir aucun esgard à la deposition d'vn tesmoing, comme suffisamment reproché, Abrogare fidem testi. B.

Tesmoings non reprochez, Testes irreprehensi. B.

Tesmoings reprochez & contredits, Refutati testes, Refutata testimonia & reprehensa. B.

Tesmoings non reprochables, & dignes de foy, Testes iusti ac pleni testimonij. B.

Reproches de tesmoings, Testium refutamenta, siue refutationes. B.

Sauuer les tesmoings, Commendare testes, vel Exornare. B.

Saluation de tesmoings, Exornationes testium & commendationes. B.

Il faut voir comment les tesmoings peuuent sçauoir ce qu'ils ont deposé, Ab stirpe auctoritas testificationum scientiæque repetenda est & percontanda. B.

Suborner tesmoings, Testibus praescribere quid dicturi sint. Testibus rogandis testimonium verbis præire, Testimonium dictare. Bud.

S'efforcer de suborner vn tesmoing, Testis fidem attentare. B.

Tesmoings subornez, Testes conflati & subornati. B.

Chacune tourbe contée pour vn tesmoing, Singulæ decuriæ pro singulis testimoniis cedunt. B.

Troubler vn bon tesmoing, & le faire chanceler, ou luy faire perdre son propos, Par viues raisons dementir les tesmoings, Testimonium quod graue videbatur, & assensum quasique plausum ciere, interfatione aliqua obturbare, testémque plausum ipsum ad infantiam redigere, aut ad inconstantiam, Testem refrigerare. Budæus.

Tesmoignages ambigus, qui s'eslident ou contredient, & destruisent les vns les autres, Testimonia euariantia & inter se refellentia, & quæ iuter se colliduntur. B.

Tesmoignage constant & ferme, Testimonium constanter dictum, & iusta fiducia testificantis. B.

Tesmoignage contraint, trop scrupuleux, craintif, Testimonium obnoxiè dictum vel nimium religiosè, aut planè meticulosè. B.

Porter tesmoignage, deposer, Testimonium dicere, & pro testimonio. B.

Porter faux tesmoignage, Pro testimonio mentiri. B.

Porter tesmoignage qui presse de pres celuy qui est accusé, Reum lædere. Budæus.

Porter vn tesmoignage suborné, Dictata reddere inquisitori. B.

Puissance de porter tesmoignage, Dictio testimonij. B.

Tesmoignage bien precis, Testimonium graue. B.

Tesmoignages qui ne s'accordent point, Contraires les vns aux autres, Testimonia sese refellentia, inter se collidentia, sibimetipsa contradicentia. B.

Rendre la raison de son tesmoignage, Elogiu testificationi addere. B.

Tesmoignages non reprochez, Testimonia non eleuata. B.

Tesmoignages qui repugnent & se contrarient, Testimonia quae inter se confligunt & colliduntur. B.

Tesmoignage d'homme de bien, & de bonne reputation, Authoritas, Testimonium authoritate præditum. B.

Tesmoignage en tourbe, Testificatio vniuersa. B.

Tesmoigner, Testari, Attestari.

Qui va tesmoigner publiquement par tout la vertu d'autruy, Praeco virtutum alicuius.

Appeler quelqu'vn pour tesmoigner, Ad testimonium vocare.

Comme tous tesmoignent & sçauent, Attestante omnium memoria.

Tesmoigner ou deposer en tourbe, Vniuersum testes rogare, Decuriatim testificari, vel confusim. B.

S'excuser de tesmoigner, Dire & affermer cause valable, pour laquelle on ne soit tenu porter tesmoignage, Testimonium eiurare. ἐξόμνυσθαι B.

Readiourner en peines pour tesmoigner en enqueste, Testimonium iterum pro imperio denuntiare, cum mulctae indictione, ni denuntianti pareatur. B.

Le fait de tesmoigner, Testatio.

Tesmoigné & confermé, Testatum.

Tesmoignant, Attestans.

Tesmoignage & deposition, Testimonium, Testatio.

Le tesmoignage & rapport qu'on fait d'aucun, soit de ses merites ou demerites, Elogium.

Tesmoignage de vertu donné par les plus gens de bien, Gloria.

Tesmoignage en son esprit d'auoir bien vescu, Conscientia bene actae vitæ.

Le tesmoignage des hommes arriere, Hominum conscientia remota.

Tesmoignages entiers & qui ne flechissent en rien, Firmissima & sanctissima testimonia.

Tres-ample tesmoignage, Plenissimum testimonium.

Tesmoignage irrefragable, Testimonium amplissimum.

Le tesmoignage de soy-mesme, Elogium.

Le tesmoignage que tu m'auois dit de luy, Testimonium quod ei apud me dederas.

Le tesmoignage que l'esprit apporte à vn chacun, Conscientia.

Son tesmoignage n'a nul poix, Nullius momenti putatur eius testimonium.

Alleguer pour tesmoignage & approbation, Allegare.

Appeler & attraire en tesmoignage, Citare testes alicuius rei.

Afin que ie laisse tesmoig nage de ce en ta conscience, Vt statum apud animum tuum relinquam.

Croire le tesmoignage d'aucun, Tribuere fidem testimonio alicuius.

Dōner on porter tesmoignage à aucun, Perhibere testimonium alicui, Esse testimonio alicui.

Deposer & porter tesmoignage par deuant vn iuge, ou examinateur, Pro testimonio dicere.

Porter tesmoignage, Ferre testimonium.

Porter tesmoignage à aucun d'auoir bien administré la rep. Testimoniu alicui bene gestae reip. dare.

Porter tesmoignage en iugement, Dicere testimonium, & testimonia.

Adiourner aucun pour porter tesmoignage, Denuntiare testimonium alicui.

Appeler aucun pour nous porter tesmoignage, & le prendre à tesmoing de quelque chose, Testari aliquem.

Faire venir quelqu'vn porter tesmoignage à l'encontre d'vn autre, Constituere testem aliquem in alium.

Ordonner que certains iront ambassades pour porter tesmoignage honorable de vertu à aucun, Laudationem alicui decernere.

Quand on porte tesmoignage, Testimonij dictio.

A qui il n'est pas permis par les lois de faire testament, & qui n'est point receu à tesmoignage, à cause de quelque meschanceté par luy commise, Intestabilis.

On n'estime rien son tesmoignage, Nullius momenti putatur eius testimonium.