BRABANTSE CHRONYCKE|5}}
Vrouwkensavond te Brussel
Tous = Verscheidene Brusselse feesten vinden hun oorsprong in historische gebeurtenissen, die in het algemeen [illisible]chts in de vorm van legenden of tradities tot ons gekomen zijn. Zo herinnert o.v. het feest van O. L. Vrouw-ten-[illisible]ode aan een epidemie van roodvonk, [illisible]e in de 15de eeuw woedde in de wijk [illisible]n de Anderlechtse steenweg.
Tijdens de kerms van de Hoogstraat [illisible]ordt Brueghel op luisterrijke wijze ge[illisible]erd. De Meiboomplanting te Brussel [illisible]nt ook ieder jaar een grote
volkstoe[illisible] op. Deze boom wordt sinds meer
dan [illisible] eeuwen geplant ter herdenking van [illisible] overwinning der Bruselaars op de [illisible]euvenaars in 1311.
Zo ook werd tot vijftig jaar geleden te Brussel op 19 Januari de terugkeer der Brusselse kruisvaarders gevierd. Dit feest, dat gedurende zeven eeuwen een [illisible]er grootste volksfeesten van het ganse [illisible]ar bleek te zijn werd « Vrouwkensavond » geheten, omdat die dag de vrouwen thuis baas waren.
Deze terugkeer uit het Hellig Land [illisible]hijnt plaats gehad te hebben in 1101.
Brussel was toen omringd door de eerste omheining, die Balderik in 1040 had laten bouwen. Zeven poorten ver[illisible]enden toegang tot de stad. Boven op [illisible]e versterkte muren en in de torens [illisible]an de poorten zaten dag en nacht de [illisible]achters, die onophoudend het lanschap afspeurden en de bevolking moesten verwittigen in geval van gevaar.
Op 19 januari 1101, bij valavond ont[illisible]aarde de wachter van Sinte-Goedele-poort op de Leuvense weg een groep [illisible]ewapende mannen.
De wachter, die de naderende krijgers [illisible]vor vijanden nam, biles onmiddellijk [illisible]larm.
Ondertussen waren de groepen dich[illisible]
genaderd en
herkenden de bewakers [illisible]t
hun grote verbazing de heren van de streek die jaren geleden met God-spanning geluisterd werd naar de avonturen en de heldendaden van de teruggekeerde kruisvaarders, terwijl gegeten en gedronken werd zoals alleen « Kiekenfretters dat kunnen. » De blijdschap was zo groot, verhalen de kronijkschrijvers, dat men zou gedacht hebben, dat er in ieder Brussels huis een bruiloft werd gevlerd.
Men vertelt, dat er zo gefest en zo gesmuld en gedronken werd, dat de meeste vrouwen zich, verplicht zagen hun echtgenoot van de tafel naar bed te dragen. De mannen waren er helemaal de kluts van kwijt, terwijl alleen de vrouwen waren die avond meester in huis en stelden de wet aan hun man. De rollen waren dus omgekeerd.
Deze grote gebeurtenis werd ieder jaar herdacht en gevierd in de meeste Brabantse familles. Op « Vrouwkensavond » waren de vrouwen de bass en droegen hun man naar bed.
In de Brusselse almanak van 1682 werd gemeld, dat de Grote Raad van Brabant die dag niet zetelde om de leden toe te laten dit feest in familiekring te vieren. Deze verlofdag bleef in voege tot in 1781.
In 1890 schreef de h V Devogel :
« Nu nog wordt de grote klok van St. Goedele, alsmede die van verscheldene andere kerken in het Brusselse die dag (19 Januari) om het half uur geluid en dit van 7 u. 's morgens tot 10 u. 's avonds. Vrouwkensavond wordt nog gevierd in enkele oude families. »
Iederen is het eens met de datum van 19 Januari, doch dit kan niet gezegd worden van het jaartal van de terugkeer der kruisvaarders te Brussel.
De meesten zetten 1101 voorop, doch anderen gewagen ook van 1107. In « Vieux Bruxelles Illustré » plaatst de r. L. Van Neck deze gebeurtenis zelfs in 1100.
