Page:Thresor de la langue francoyse - 1606 - 1 - Nicot.djvu/366

Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
IV IV KA 363

Iusques à vn, Ad vnum.

Iusques ici, Hucusque.

T’es-tu bien porté iusques ici ? Vsque valuisti ?

La chose est venuë iusques-là, Adeò res rediit.

I’ay entendu iusques là, Eò me seruaui.

Iusques là qu’elle, &c. Eousque.

Si elle va iusques là de dire, &c. Si eatenus progreditur vt dicat, &c.

Iusques où amour se doit auancer, Id primùm videamus, quatenus amor in amicitia progredi debeat.

Iusquiame, Hyoscyamos, Altercu, Apollinaris, Symphoniaca, C’est vne herbe que aucuns appellent Hanebane.

Du Iust, ou mieux Ius, ou broüet, ou potage commun qui n’est point espez, Ius iuris.

Le iust qui est sorti de quelque chose broyée & pilée, Retrimentum.

Le iust espez du grain trempé & d’autres, Cremor.

Qui a beaucoup de iust, Cibus iurulentus.

Plein de iust, Acinosum, Succosum.

Iuste, Iustus.

Iuste, & selon la loy, Legitimus.

Il nie qu’il soit iuste & raisonnable, &c, Negat verum esse.

Plus iuste & raisonnable, Verius.

Iustement, Aequè, Iustè.

Iustice, Iustitia.

Aspre, & fort estroicte, ou rigoureuse iustice, Abscissior iustitia.

Iustice est logée en l’entendement, Consedit in mente iustitia.

S’il n’estoit ainsi, iustice ne bonté n’auroit aucun lieu entre les hommes, Quod ni ita se haberet, nec iustitiae vllus esset, nec bonitati locus.

Ne pouuoir auoir iustice, Ius suum obtinere non posse.

Appeler quelqu’vn en iustice en matiere d’ambition, Accersere aliquem crimine ambitus.

Auoir tousiours l’administration de la iustice touchant les matieres criminelles, Iudicia tenere.

Ne comparoistre point en iustice au iour promis, Ad vadimonium non venire.

Conuenir aucun en iustice, Conuenire aliquem in ius.

Demander qu’on rende quelqu’vn pour en faire iustice, Deposcere aliquem ad supplicium.

Destruire par voye de iustice, Opprimere iudicio.

Faire continuellement iustice, Iustitiam agitare.

Il n’y a temps auquel ne faille faire iustice, Nullum est tempus quod iustitia vacare debeat.

Qui fait iustice, Iustificus, Iustitiam exercens.

Maintenir iustice, Iustitiam retinere.

Estre mené en iustice, Deduci in ius.

Mettre en iustice, Detrahere in iudicium.

Monstrer sa iustice, Exhibere iustitiam.

Le lieu où le iuge rend le droict, & la iustice se fait, Ius.

Iustice auaricieuse, Gens de iustice qui sont trop sur leur profit particulier, Iurisdictio admodum quaestuaria. B.

Aller par voye de iustice, Iure certare. B.

Acheter iustice à grand trauail & difficulté, Nudinari iustitiam aegrè & aerumnosè. B.

Iustice est quasi aneantie, Incisi legum nerui, Iurisdictionis dignitas pessundata, Nullus iam propè aequum esse censet, iudici se audientem dicto esse, Qui rerum potiuntur, ius dicentibus honorem nullum habent. B.

Auoir ou tenir quelque iustice pour suspecte, Esse iure iniquo in aliquo foro. B.

Basse iustice, Iurisdictio infimae notae, Cognitio mera, Iurisdictio minoris tribunalis. B.

Bonne iustice, Aequum bonum. B.

Iustices champestres, Iurisdictiones rusticanæ. B.

L’authorité de iustice confermée & establie, Iuris dicendi constituta seueritas.

Iustice contentieuse, Iustitia ius dicens. B.

Contraindre par iustice, Lege agere. B.

Contempt & mespris de iustice, Iurisdictionis contemptus, & legum ludibrium. B.

Contemner & mespriser l’authorité de iustice, Ne faire conte de iustice, Maiestatem iurisdictionis aut iustitiae soluere. B.

La iustice criminelle, Iustitia sanguinaria vindéxque publicae securitatis. B.

Crier iustice, ou à grande instance demander iustice de quelque tort fait, Poenas expetere, Exposcere poenas iniuriae aut vis illatae, Leges implorare, & instituta maiorum, Curiae fidem, iustitiae nomen identidem ciere. B.

Demander qu’on face bonne iustice, Non ius, non aequum, sed iniuriam iniquitatém que deprecari. B.


Instamment demander iustice, Iustitiae fidem iurísque implorare. B.

Iustice descousuë & mal ordonnée, Iuris dicendi seueritas labefactata & dissoluta. B.

Vne iustice ou iurisdiction eclipsée, Delibata aliunde decerptáque iurisdictio. B.

Punir, ou faire bonne iustice des mal-faicteurs, Leges exercere iurisdictione commendabiles. B.

Gens supportez & fauorisez en iustice, Homines in iure gratiosi, & comitate praediti prolixa & benigna. B.

Faire iustice, lustitiae aequitatísque sacris operari. B.

Faire bonne iustice, Estre bon iuge & droict, Iustitiae sacra peragere. Iustitiae litare, Exequi iudicis officium. B.

Faire iustice des meurtriers, Manibus paretare suppliciis sontium. B.

Empescher que l’on ne face iustice des grands malfaicteurs, Homines facinorosos ac perditos legibus eripere. B.

Faire les choses en iustice par faueur, ou autrement que vertueusement, & selon Dieu, Iustitiae decus aut potentiae, aut opulentiae prostituere. B.

Denier iustice, Forclorre, Fermer la porte de iustice, Iuris experiundi aut postulandi aditum intercludere. B.

Iustice fonciere, Iurisdictio inermis, exanguis & pura. B.

Que la force en demeure au Roy & à Iustice, Vt maiestas regia, imperiúmque iurisdictionis seuerè conseruetur. B.

Sans garder ordre de droict, ne forme de iustice, Nihil iure agere, nihil more maiorum, nihil legibus. B.

Le gouuernement & superintendance de toute la iustice, Iustitiæ ius dicentis genius summáque. B.

Haute iustice, Ius necis, vitæque, Iurisdictio plena, Iurisdictio iusti tribunalis. B.

Auoir haute iustice, Fasces habere. Bud.

N’auoir que moyenne ou basse iustice, Sine fascibus esse. B.

N’auoir haute ne moyenne iustice, Nec vetare, nec inhibere pro imperio posse. B.

Il n’y a plus de iustice, Iura iudiciáque sublata.

Ne pouuoir auoir iustice, Ius suum obtinere no posse apud iniquum litigatori iudicem, aut potenti aduersario aequiorem quàm iustitiae seueritas poscat. B.

Ou iustice n’a point de lieu, Quae sine legibus, sine iudiciis, sine iure sunt. Bud.

Iustices qui n’ont point d’huis de derriere, Cours souueraines, Consilia quae posticum non habent. B.

La iustice ordinaire, Iurisdictio perpetua ac iusta. B.

Iustice bien ordonnée, Iurisdictionis composita seueritas, Composita iurisdictionis ratio, & rectè atque ordine constituta. B.

Iustice mal ordonnée, Iurisdictio dissoluta. B.

Obeir aux commandemens, iugemens, & ordonnances de iustice, Cedere iustitiae fascibus, Esse in authoritate pro imperio ins dicentis. Legibus cedere, & iurisdictionis imperio audientem esse. B.

Rendre chacun obeissant à iustice, Maiestatem iustitiae summae retinere Bud.

Vne grande playe faicte à iustice, Vulnus ingens inflictum legibus & iustitiae. B.

Porter honneur & reuerence à iustice, & à la Cour, Maiestatem iustitiae, & Curiae authoritatem comiter conseruare. B.

Reformer la iustice, Iuris dicendi rationem in meliorem statum vertere.

Iurisdictions ou iustices subalternes, Iurisdictiones obnoxiae. B.

Se bien trouuer, ou estre content de quelque iustice, Esse optimo iure. B.

La vraye iustice, Genius rectae & probae iuridictionis. B.

Vaquer à faire iustice, Vaquer au fait de iustice, Obire munia iudicadi, Iustitiae sacris operari. B.

Venir en iustice maugré que l’on en ait, In ius aduersis vestigiis ambulare. B.

Iustice violée & mise sous les pieds, Prostrata iura & afflicta. B.

Bon iusticier.

Ie ne uis ton iusticiable.

Se iustifier, se lauer d’aucun cas qu’on nous met à sus, Purgare crimen.

Iustifier, Æquare, Adæquare.

Receu en ses iustifications, ou en procez ordinaire, Reus ad causam dicendam admissus. B.

________________________________________

KA

Karat, m. acut.

Karobbe, ou Karoble, m. penac. Est la vingtquatriesme partie du grain, en poids d’or, d’argent, orfaurerie au marc & à la liure, & est la plus basse diuision qui se face dudit poids, voyez Grain.

Karolus, m. acut. Voyez Carolus.


H h ij