Page:Thresor de la langue francoyse - 1606 - 1 - Nicot.djvu/272

Cette page n’a pas encore été corrigée
268 EV EX


E V

Euacuer, Euacuare, Exinanire.

Euacuation, Exinanitio.

Euacuation de mauuaises humeurs, Detractiones.

Euader, Euadere.

Euaguer, Euagari.

Euagation, Euagatio.

Euangile, Euangelium, C’est à dire Bonne nouuelle,

Euangeliste, ou porteur de bonne nouuelle, Euangelista, Euangelus.

Les euangelistes d’vn procez, Custodes, vel Custodes enarratoris. B.

Euangeliser, Annuntiare euangelium.

Euantes, Mulieres sacra Bacchi celebrantes, Bacchae, Baccharum.

Euaporation, Euaporatio. Seneca.

Euenement, Euentus.

L’issue ou euenement du procez, Fatum controuersiae. Bud.

Porter la charge ou le faix & euenement d’vn procez, Iudicii periculum praestare. B.

En tout euenement, In omnem euentum, Vtcunque res cadat.

Les doubteux euenemens de procez, Euentus incerti fori. B.

Euenter, voyez Esuenter.

Euentrer poissons, Pisces depurgare, Euiscerare, Exossare pisces, Exenterare.

Euerdumer de la porée, ou des espinars, ou des poreaux, &c. Viride ius betae exprimere, Decoctum porrorum exprimere.

Euertir & ruiner, Euertere.

Euerti & ruiné ou destruict, Euersus.

Euersion, Euersio.

s’Euertuer, Niti, Conari.

Euertuement il besoigne à ceci, Totius corporis nixu in id incumbit.

Euesque, Episcopus.

Vn euesque ou prelat, Antistes.

Esleu euesque, Cooptatus in pontificatum.

Postulé euesque, Adoptatus in pontificatum. B.

Renuoyer vn criminel à son euesque, Legibus ciuilibus eripere, & pontificiis dédere, Iudicium sanguinarium transferre ad iudicium incruentum, Reum à iudicio sanguinario ad incruentum transferre. B.

Rendu à l’euesque, Infulati capitis priuilegio feruatus, Redditus suis ac pontificiis legibus, Infularum compos sententia Curiae. Bud.

La Cour a rendu & rend le prisonnier à son euesque pour luy faire son procez sur le delict commun, à la charge du cas priuilegé, &c. Curia reum non suae ditionis, translatitij criminis ergò ad pontificium iudicium relegandum censuit, quod verò ad praecipuum admissum, &c. B.

Deuenir d’Euesque Aumosnier, est en forme prouerbiale, de haut lieu & grand estat, estre raualé à vn infime, Ex Episcopo Eleaemosynarium efficij. Qui est ce que par autre prouerbe les Latins dient, Ab equis ad asinos.

Euesché, Episcopatus.

Le prouueu d’vn euesché, Episcopus designatus. B.

Euf, Cerchez OEuf.

Euident, Apertus, Planus, Euidens.

Euidens & apparens fruicts, Certi atque deformati fructus.

La cause est euidente & manifeste, In promptu causa est.

Euidence, Euidentia.

Euidemment, Euideter, Apertè, Insigniter, Manifestè, Notabiliter, Palàm, Perspicuè, Planè.

Euier, m. dissyll. acut. Est vne façon de pile à bequillon ou canal appropriée à vne cuisine, où l’on iette l’eauë des choses lauées, ou autres pour la faire vuider hors. Eluuialis aquae emissorium. Il vient de ce mot Eauë, ou Eau, voyez Eauë.

Euincer, Euincere, Vincere rem iudicio, Auferre iudicio. B.

Euincé, Euictus.

Apres auoir esté euincé ie me suis sauué sur mon garant, Re à me in iudicio vindicationis abiudicata, meum ab authore seruaui. B.

Euiction, Euictio.

Euiction simplement promise, Authoritatis praestandae repromissio in rem planè concepta. Budaeus.

Euiter, Defugere, Effugere, Subterfugere, Vitare, Deuitare, Euitare, Exire, Declinare.

Euiter & se sauuer de quelque crime, Crimen sustinere.

Chose qu’on nous propose pour euiter ou suyure, Exemplum.

Chose qu’on ne peut euiter, Indeclinabilis, Ineuitabilis.

Euitant & fuyant, Vitabundus.

I’ay euité de passer par cette ville, Vrbem illam declinaui.

Qu’il euite & fuye ce qu’il pense qui y nuira, Declinet ea quae nocitura videntur.

Le remede ou le moyen d’euiter la punition de quelque cas, Perfugium poenae legum. B.


Pour euiter l’amende, Subterfugiendae mulctae gratia. B.

Aquiescer, ou autrement appointer d’vne cause d’appel, sans attendre le tour du rolle pour euiter l’amende, Subterfugiendae mulctae gratia recitationi nominum in Curia anteuertere, & vltro herbam forensem dare vrgenti aduersario, vel quoquo modo decidere prouocatoriam controuersiam. B.

C’est vne chose qu’on ne peut euiter, Lex est haec Adrastiae. B.

Euitement, Detestatio, Vitatio, Deuitatio, Euitatio.

Eunuque, m. acut. Chastré. mot Grec, auquel les Latins & les François ont donné leur terminaison Eunuchus.

Euoquer, Il vient de Euocare.

Euoquer au peuple vne chose estant pardeuant certains iuges, Deferre iudicium à subselliis in rostra.

Euoquer la cause principale, ou Retenir la cognoissance de la cause principale, Causae summae cognitionem sibi asciscere. B.

Qu’il luy plaise euoquer la cause, Vt causam euocatam inde velit. B.

Euoquer les procez intentez d’vne part & d’autre, à sin de renuoyer les parties où il appartiendra, Causam auocare vtrinque, iustitii tantum temporarii gratia, quoad forum suum causae constitutum sit. B.

Euoquer vne cause par lettres Royaux, Diplomate causam transferre. Bud.

Euocations, Litis translationes, Auocamenta causarum. B.

Euocations, interdictions & defenses empeschans le iugement des proces, Obnuntiationes consilii diremptrices. B.

Lettres d’euocations, Diplomata causarum translatiua. B.

Eupatoire, Vne herbe qu’on appelle ainsi Eupatoria, vel Eupatorium. Eupatorium est proprement l’herbe que vulgairement on appelle Aigremoine.

Euphorbe, Vne herbe qu’on appelle ainsi, Euphorbia vel Euphorbium.

Euphraise, Euphrosine, comme qui diroit resioüissante, pource qu’elle recrée la veuë esblouye, Les apoticaires par corruption du mot la nomment Euphrasia.

Eur, Eureux, Cerchez Heur, Heureux.

Eusses, Si tu n’eusses esté, ou Si ce n’eust esté toy, Sans toy, Nisi tu intercessisses, Interuenisses.

Lors vous eussiez peu voir l’amour, &c. Vt consuetum amorem facilè cerneres.

Qui eust on peu prier, veu que, &c. Quem deprecari esset, quum omnes, &c.

Eustague, En cas de nauires est vne corde qui passe par la polie qui est attachée au bout du Penteur, & sert pour guinder dedans le nauire le bateau diceluy, & la marchandise auec l’aide du Palenc, voyez Penteur, Palenc, & Bresin.

Euure, Cerchez OEuure.

Evrevx, Ville episcopale en Normandie, Ebroicae Ebroicarum, Inde Ebroicensis Episcopus.

Evripe, Euripus. Euripe est vn destroict de mer, entre Anlide & l’isle Euboee, flotant & reflotant ordinairement par sept fois en vingt & quatre heures.

Evverte, nom propre d’homme, Euuertius.

E X

Exactement, Ad vnguem, Ad amussim, Accuratè, Exactè.

Exacteur, Exactor.

Exaction, Exactio.

Exaggerer, Exaggerare.

Exaggeration, Exaggeratio.

Exagiter, Exagitare.

Exagitation, Exagitatio.

Exalter, Magnificare, Exaltare.

Exalter & hautement loüer quelque chose, Exaggerare.

Exalter iusques au ciel, Attollere in coelum quempiam.

Exaltation.

Examilo, voyez Hexamilo.

Examiner quelque chose, Ponderare, Examinare.

Ouir & examiner vn conte, Expungere rationes.

Pour neant i’examine ce conte, Frustra egomet mecum has rationes deputo.

Examiner ou interroguer tesmoings, Rogare testes. B.

Examiner, recoler & confronter tesmoings, Testes rogare, Iterare, & cum reis componere. B.

Examiner tesmoings en tourbe, Decuriare testes. B.

Examen à futur vaut enqueste pour le regard des tesmoings decedez, lors que les parties sont appointées en enqueste, Testificatio testium senio aut morbo causariorum anticipata, quae saepe fit ante litem institutam diplomatica venia fidem obtinet inquisitionis factae iudicio iam constituto in formam coniecturae, duntaxat quod attinet ad eos testes qui iterum interrogari nequeunt. Testimonia repraesentata vocant B.

Examinateurs au Chastelet de Paris, ou les commissaires en Chastelet, Coquisitores vrbani. B.