Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/98

Cette page n’a pas encore été corrigée
DE FRVMENTIS ET LEG. CAP. XIX. 35


Panicum exoticum vel peregrinum panicum loculare, Ruellius vocat aloculorum, quibus semen includitur multitudine.AL. Welscher Hierss, sourgo somen G. Forment batbu, ble barbu IT. Sorgo, sagina Hetruscis, melica et melega Insubribus

Phalaris φάλαριϛ B. Spaensch saet, saet van Canarien

Phaseolus dolichus. φασίολοϛ Poll. λόβοϛ Gal. δόλιxοϛ. Aeginetae. AL. Welsche Bouen B. Roomsche boonkens G. Facioles IT. Fagiuoli H. Frisoles

Pisum ἔτνοϛ πίσον, λέχιθοϛ AL. Erbs, Welsche Erbis B. Roomsche erwitten, stockeerten, climmende certen

Polenta ἂλφιτον Hippocr. Farina tosti hordei frictive. AL. Gerost gersten Mehl B. Getoost ende ghedroochr geersten Meel G. Griorte seiche IT. Polenta che si fa de farina d’orzo H. Poleada

Pollen est et volatica farina, molendini parietes dealbans AL. staubmel B. Stuyfineel G. Fole farine IT. Farina chese disperde H. Harirra que buela

Secale Plin. farrago, quod pecori forraginis vice detur. βρίζα. Galeno, vt putatur.AL. Rocken B. Rogghe G. Seigle, segle IT. Segala H. Sentena

Seges ἂροτοϛ, λήῖον Fruges cereales nondum demessae AL. Saar noch nit abgeschnitten B. Staende Saet G. Fle encore debout IT. Segete H. La miesse

Seges pro terra subacta et sata Varroni, ἂροτοϛ, γῆ ἠροτριασμένη AL. Ein gesäter Acker, Saat B. Gesaeyt Lant, Saet G. Terre semee. Ir. Terra lauorata, et seminata H. Tierra sambrada

Semen sementis. σπέρμα, σπορά, σπέραδοϛ Nicandro, σπερμεῖον, et σπείρημα Eidem. AL. Samen, Saat B. Saer G. Semence. Ir. Seme H. Semiente

Siliqua Folliculus Colum. concha, valuulus, a valuis simili operculatura, non autem a vallo, vt Nebrissensis putat Theca generaliter quae vestiuntur legumina. λόβοϛ χωρυχίϛ Theophr. θήχη Aristoteli.

Similago simila. σεμίδαλιϛ. Media inter florem et farinam pars, ex qua crassiores furfures excreti sunt. AL. Zartweiss Mel, Semelmeel B. Bloeme, Terwen meel, de donst vaden, Meele G. Semoule. Ir. Amito, amido H. Semola acemite

Smilax hortensis σμίλακ χηπαῖα AL. Welschbonen, Welscherbs B. Roomsche bonen G. Febues peintes, faseoles IT. Fagiuolo Turchescho H. Feyones

Spica Cicero. Quod culmus extulit, continctque granum, glumam, et aristam. στάxυϛ AL. Aer, Kornare B. Adere G. Epi de ble IT. Spica H. Espiga

Spica mutila aut (vt passim vulgati codices babent) mutica Varr. quae caret arista. στάxυϛ χόλοβοϛ.

Stramentum Varr. stramen. Quod terrae haeret, et postea subsecatur. χάρφοϛ AL. Stro. B. Stroo, stroy Flandris G. Estrain foarre IT. Paglia H. Paja de cama

Triticum πυρόϛ AL. Weissen, Weitsen B. Terwe G. Fourment IT. Grano H. Trigo

Triticum robum tobus Colum. pondere et nitore praestans, quale nos Zelandicum nominamus H. Trigo ruuion

Triticum silig ineum siligo Colum. tritici vitium. Eid. quod pondere desicit, praecipue in panc σιλίγνιϛ, στρυγίϛ Hipp. vel τρυγίϛ. AL. Rocken, oder Weitsen B. Winter terwe, quasi hibernum triticum H. Nebriss. exponit. Trigo candial

Triticum trimestre Setaneum Colum. πυρόϛ τρίμηνοϛ, ἢ σητάνιαϛ. B. Someterwe H. Trigo trimesino

Vagina Ciceroni, Stipulae exordium: herba in qua delitescit culmus cum arista prius quam exoriatur, Varroni. σίτου ἐχβολή, ἕχφυσιϛ τῆϛ xλόηϛ, χάλυκ apud Thucyd. qui ait ἀσταxύων ἐχ τῶν χαλύχων γένεσιν G. Le tayau

Vicia βίχιον Afianis, ἀραχόϛ aut χύαμοϛ Atticis AL. Wicken, Kornwicken, Rosswicken B. Vitsen, wicken G. Visses, vesce IT. Vezza H. Elarueja

Vruncus Quod in infima spica ad culmum stramenti est minus quam granum.

Vtriculus Plin. Quod furfure melius est. et simila deterius, vulgo Farinae venter, cretuta Pallad. exta tritici. Tenutus farinae recrementum. ἂλευρον. AL. Grob Mel. B. Grone bloeme G. Redondage IT. Farina grossa H. Harina grossa

CAP. XX.
DE FRVTICIBVS.

CAPPARIS inturis. χάππαριϛ AL. Cappers B. Capres G. Capres IT. Cappari H. Alcapparta

Erica brya siluestris Plin. ἐρείμη τετράλικ Theoph. offic. genistella. AL. Heyden B. Heyde G. Bruyere, briere IT. Erica H. Breco, queiro

Genista AL. Pfrimmen, Pfinstenblumen. Ginstern B. Brem G. Genest IT. Genesta H. Genestra, hiniesta, retama


Glycytrhiza Scythica, radix dulcis Celso χλυχύῤῥιζα σχυθιχή Teophr. γλυχύφυτον Dioscorid. ἂδιyον, quod sitim restinguat, γλυχήρατον, γλυχεῖα absolute Gal. et Theophr. γλυχύμη Hippocr. γλυχύῤῥιζον Actuario. Scythica autem, quod eius esis famem Scythae in plures dies extrahant. AL. Susskolts, Leckrits B. Soet hout G. Recilisse, regalisse, liquilice IT. Regolitio H. Regaliza

Hippoglossum ἰππόγλωσσον ἐπίγλωσσον, ἐπιφυλλόχαρπον. Barbaris vuularia, Bonifacia lingua Pagana, bislingua. AL. Zäpflinkrant [perhaps: Zäpflinkraut] Hancblat. Aussenblat, Zungenblat B. Keelcruyt, tongenblat, tapkens cruyt G. Herbeaux langues IT. Lingua pagana, bonifacia H. Lingua de canallo

Iasme nonnullis apiaria, zambachum Arabibus, Leucoij species fruticantis. B. Iasmijn G. Iassemin IT. Gelsimino

Cnouis anonis, offic. remora aratri, aresta bouis, acutella. ὂνωνιϛ. AL. Stallkraut, Haw hechel, Ochssenbrech B. Staleruyr, pragwortel G. Bugraues, burgrundes IT. Bognacho H. Gatillos, gatinos

Rhamnus Plin. ῥάμνοϛ. AL. Falbaum B. Neprun, bourgespine IT. Rhamno, matruca H. Scambrones

Rubus Frutex hamotis spinis, sentis, morus vaticaca. βάτοϛ AL. Brombeere B. Bramen, braembesyen haghe G. Ronce IT. Rono H. Carca

Rubus Idaeus βάτοϛ ἰδαῖοϛ B. Hinnenbraemen G. Framboisier

Sabina βράθυ AL. Seuenbaum, seuenpalmen B. Seuenboom G. Sauenier IT. Sabina H. Yeruafabina

Spartum σπάρτον σπαρτίον, λύγεια. B. Spacensche brem IT. Genesta Spagnuola H. Esparto

Vitex salix Amerina offic. agnus castus. ἂγνοϛ, λύγοϛ. AL. Schaafmule, Abrahamsbaum, Kunschbaum IT. Vitice, agno casto H. Gatillo casto, pimiento, sauz gatillo.

______________________________

DE GEMMIS.

CAP. XXI.


ACHATHES Plin. ab Achate cognomine fluuio Siciliae, vt testatur cum Theophrasto Plin. AL. Achat B. Agat G. Agathe IT. Agata H. Azauache

Adamas Plin. ab indomita vi nomen habet duritia inenarrabili. victriceq. ignium natura, ἀδάμαϛ AL. Demant, Demut B. Diament G. Diament IT. Diamente H. Diamente

Aetites Plin. Lapillus qui in aquilarum nidis reperiri solet, vel a colore. auis, vel a virtute, qua citra illius praesentiam parere aquila negatur. ἀετίτηϛ AL. Adlerstein B. Adeler steen, Plinius scribit aliquos hunc lapidem gagaten dixisse, quod et Seruius annotat, cum sint diuersi

Amethystus Plinio, Violacei coloris gemma, nomen habens a vini colore, quem prius quam degustet, in violam de sinit, vt Plinij verbis dica: nam hallucinari eos ostendit Plutarchus, qui gemmae nomen datum putant a praesidio profligandae temulentiae, eum Theophrastus οἰνωπόν τῆ xρόα| esse dicit, vineo colore, vt αἱμαλέην ἀμέθυστον Tryphiod. quod diluti cruoris colorem referat. Dionysius. Afer ὑπηρέμα πορφυρέουσαν, quod leniter purpureum colorem affectet. AL. Amethist B. Amethist G. Amathyste IT. Amethysto H. Amethysto

Bacca Virg. margarita Cic. vnio Plin. μαργαρίτηϛ Theophr. χίναιδοϛ Arrian. ἰνδιχόϛ λίθοϛ, ἐρυθραῖοϛ λίθοϛ, Luciano, Erythraeus lapillus Statio. quod a rubro mari peteretur baccha conchea Virg. in Culice. AL. Peerlin B. Peerle G. Perle IT. Perla H. Perla, o aliosat gruesso

Beryllus Plin. Solino. cum smaragdo naturae communis putatur, colore surdo, qui sigurae sexangulae repercussu extitatur ab artificum ingeniis, Tryphiodorus caeruleum illi celorem dat, γλαυχήν βήρυλλον vocas: Marbodeus quoque violacei coloris aut caerulei, in genere beryllorum excellere ostendit illo versu:

Eximios violae similes lymphaeve marinae. ita namque e manuscripto vetusto codice legendus ille versus, vbi hactenus in excusis, oleo pro violae, fuit. AL. Beryll B. Berille IT. Acqua marina, eo quod caeruleas maris vndas imitetus B. Berillo

Carbunculus Plinio, a similitudine prunarum nomen sortitus, tametsi ignes non sentiat ἀπύροτοϛ propterea a nonullis dictus, et ἀνθραχήτηϛ. AL. Karfunckelstein B. Carbunckel G. Escarboucle IT. Carbuncolo H. Caruoncol

Carbunculus amethystizon pyropus Ouidio, abigneo flammeove rubore πυρωπόϛ, ἂνθρακ ἀμεθυστίζον. AL. Rubin B. Robijn G. Rubis IT. Rubbino H. Rubbi

Carbunculus candidus qui extremo visum nubilum quid praefert. B. Ballays

Carbunculus carchedonicus vel Garamanticus, qui granatus a pomi punici colore nominatur. AL. Grauat B. Granaet G. Granat IT. Granato H. Granado