Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/67

Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
4 NOMENCLATOR VIII. LING.

Betula Plin. σημύδα Theophr. Virckenbaum. B. Verckenboom G. Bouleau, boule.

Buxus πύκοϛ AL. Buxbaum B. Busboom G. Bouis. IT. Buxo H. Elbox

Calys glandis, putamen glandis, culpa offic. χύτήαροϛ, Suidae. AL. Eychelschelffe B. Schael van den eeckel.

Caprificus. ἐρινεόϛ plutarcho. ὂλυνθοϛ, et Messeniorum lingua τράγοϛ, testante Pausoma συχή ἀγρία AL. Ein Wilder Feigenbaum. B. Wilde vygeboō. G. Figuier sauuage. IT. Ficaia soluatica H. Cabrahigo.

Carpinus, rubens est, et fissili ligno, cortice liuido et scabro, ζυγεία, ἢ ζυγία, quod ex eo boum iuga olim fabricabantur, Vitruuio teste, iumentis. G. Carpier, carme. H. Carpe

Castanea διόϛ βάλανοϛ εὐβοῒϛ χάστανον, AL. Kestenbaum, Kastanienbaum B. Castanienboom G. Chastaignier. IT. Castagno H. Castanno

Cedrus, cedrus conifera χεδρελάτη Plin. χέδροϛ, νεχρῶν ζωή, Nicand. interpr. AL. Cederbaum B. Cederboom G. Cedre. IT. Cedro H. Alerze

Cerasus χερασούϛ AL. Kirschen Baum. B. Kerseboom. G. Cerisier. IT. Ceraso H. Cerezo

Kolutea χολουτέα, Theop. AL. Welschlinsen. B. Lombaertsche linsen, senijboom G. Baguenaude, baguenaudier.

Cornus χρανεία AL. Kornelbaum, Kurbeerbaum. Thierlinbaum, Welsch Kirssbaum. B. Cornellenboom, cornelienboom. G. Cormier, cornier, corneillier. IT. Corniolo H. Cerezo filuestre.

Corylus Virgil. χαρύα, χαρύα ποντιχή. AL. Haselstaud, Haselnussbaum B. Haselaet, haselnoteboom G. Auelanier, noisetier, couldrier. IT. Nocciuolare H. Auellano

Cupressus χυπάρισσοϛ, Cyparissus, Virg. AL. Cypressenbaum B. Cupressen oft cypressenboom G. Cyprez. IT. Cypresso H. Cipres

Cupula Vide Calyx glandis.

Ebenus. ἔβενοϛ, Arriano Ebeno variis linguis nuncupatur hodie, nigrior quam Gaiacum siue sanctum lignū, dictum vulgo, quod ipsum haud dubie Ebeni familiæ est, quāquam reclamant, qui summa intensißimaque nigritia illud a Graiaco, dissidere volunt. Neque vero hic fenestram aperire volo curiositati nimiae ac altercandi libidini, quae plurimum officit sæpe, et ingenij lucem præstrictam obsidet ita vt veritatem obscurius quasi per nebulam cernamus. Plinius ebeno materiā nigri splēdoris attribuit. Dioscorides simpliciter nigrū cum Virgilio esse dicit. Theophrastus libro nono, lignū ebeni Buxo aßimile sed nigrescere deliberatū tradit. Idē libro quinto in ebeni medulla coloris nigritiē consistere prodidit. Helio dorus quoque næuum, qui Charicleæ niueum brachium circinabat, ebeno assimulat ebur circūdanti. quo loco non vtitur voce, quæ nigrorem ebeno insignem, propriū illi attribuit, sed infectio nem modo quandam : sic enim inquit, ην τιϛ ώσπερ ἔβενοϛ περίδρομοϛ ἐλέφαντα, τόν βραxίονα μιαίνων. hoc est, naeuus qui brachium infecerat, repraesentabat ebenum ebori circundatum. Didici autem ex Theophr. Arriano, Herodoto et Pli. non ebeninas modo, sed et sasaminas (corrupte enim σησάμινα apud Diosc. c. De ebeno scriptum est, vnde foedi erroris ansa Marcello) et Acanthinas phalangas, quæ tria primae nobilitatis ligna exportat india, in exteras oras deferri olim solere, qui mos in nostrā vsque aetatem durat quoque. Siquidem & Ebeni siue Gaiaci & Bresilij trūcos, de nauigiis et camelorum vestabulis in mercimoniorum vsum conuehi scimus: quos φάλαγγαϛ, cum Arriano, phalangas cum Plinio dicere licebit.

Ebulu' xαμαιαχτή quasi pumila sambucus. AL. Attich wildevlier rad dick: adick G. Hieble. IT. Ebulo H. Sabugo pequenuo, yezgo

Euonymus εὐώνυμοϛ Th. AL. Spindelbaum, Hanhodlin. Papenhoet

Fagus φηγόϛ AL. Buchbaum, Buche B. Bueckenboom, boeckboom. G. Faux, foteau, sayant, hestre. IT. Fagio H. Haya

Ficus συχη= AL. Feigenbaum. B. Vijgheboom. G. Figuier. IT. Fico. H. Higuera

Fraxinus μελίη AL. Eschenbaum, Escherenholtz, Eschern, Steineschern B. Eschenboom, eschen G. Fraisne. IT. Frassino H. Fresno.

Gummi Iuniperi Vide Iuniperi gummi.

Hedera χισσόϛ, διονυσία. AL. Ephew, Ephewbaum. B. Cliif, veil, oft errdsvel Brabantis. G. Lierre. IT. Hedera H. Ydra edera

Ilex πρῖνοϛ IT. Leccio, elce Petrarcha H. Coscoia

Iuniperus ἂρχευθοϛ, AL. Krametbaum, Rech oder Wachholter Baum B. Geneuer, geneuerboom G. Geneure. IT. Ginepro, genebro Petr H. Enebro

Iuniperi gummi χομμἰ αῤχευθίδοϛ. AL. Vernis B. Vernis. G. Verniz. IT. Gomma di ginepro, vernice H. Verniz

Iuniperi bacca ἀρχευθίϛ. AL. Wach oder Wachholter Beere, Krametbeere B. Geneuer besye G. Grain de geneure. IT. Granello di ginepro H. Granillo del enebro

Larix, male credita esse Plinij peuce λάρικ AL. Lerchenbaum G. Large, melese Bellonio.

Laurus δάφνη AL. Lorbeerbaum B. Lauwer oft laurierboom. G. Laurier. IT. Lauro H. Lauriero, laurel

Lautus baccalia, vulgatissima illa et baccarum fertilistima, teste Plinio.

Lentiscus σxῖνοϛ. AL. Mastichen, oder Zendschorerbaum B. Mastichboom G. Letisque, restringe apud Monpessulum. IT. Lentisco H. Lentisco, ma ta, arueira

Ligustrum χύπροϛ putata nonnullis, quos Massarius doctissime refellit, cum sit φιλλυρέα Dioscor. AL. Beinhoolsslin, Mundtholss,


Kerngert, Hartrigel, rein Werden B. Keeleruyt, rijnwilgen, monthout G. Troesne, frezillon. IT. Oliuetta, oluella, guistrico Hetruscis, conastello, Patauinis, chambrossene H. Alhena, alfena

Lotus Ouidio, Arbor Africae et Italiae nota fructu praedulci, qui ab obliuione prouerbio locum dedit, λωτόϛ χέλτιϛ, Celtis etiam Plinio. IT. Bagolaro, a baccis quas profert, et perlaro, quod margaritarum similes sint fructus G. Micacollier.

Malus μηλέα pomus AL. Apffelbaum B. Appelboom. G. Pommier. IT. Pomo, pomero H. Mancino.

Malus Assyria Medica, citrus, malus citria μηλέα μηδιχή AL. Pomerantzan Baum, Citronbaum B. Araniappelboom G. Orengier, citronnier. IT. Pomo rancio, vel naranzo, naranciaro H. Naranjo arbol

Malus Armeniaca μηλέα αῤμενιαχή. AL. Amarellenbaum B. Broege perseboom. G. Abricottier. H. Arbolde aluacoques

Malus cydonia vel coronea χυδώνιοϛ μηλέα. AL. Quitken oder Kuttenbaum B. Queappelboom G. Coingnier, cognacciere. IT. Cotognaro H. Codonero

Malus Punica vulgo Granata. ῥοιά, ῥόα σίδη nonnullis. AL. Granatbaum B. Granaetappelboom G. Pommier de grenades, grenadier. IT. Pomo granato, granataro H. Granadero

Mespilus μεσπίλη AL. Raspelbaum B. Mispelboom. G. Nesplier, neflier. IT. Nespolaro H. Mespero

Morus, sapiens arbor μορέα συχάμινοϛ AL. Maulbeerbaum B. Moerbesyeboom. G. Meurier, meure. IT. Moro, gelsa, et gelso Danti H. Moral

Myrica, tamarix μνρίχη offic. tamariscus. AL. Tamarischen Holss. Tamarisc. Portzt, Virtzenbettz B. Tamarischboom. G. Tamaris de la bruyere. IT. Tamarice H. Tarahe, atarse, tamariz

Myrtus μυρσίνη, μυῤῥίνη AL. Welsch Heydelbeere B. Myrtus G. Meurte. IT. Myrto H. Arraihan, arraihan moresco

Nux χαρύα. AL. Russbaum. B. Rotaboom, noteler. G. Noisier. IT. Noce H. Nogal

Olea ἐλαία. olina. Virg. Palladia arbor. AL. Oelbaum, Oelbeerbaum B. Olyuenboom. G. Oliuier. IT. Oliuo H. Azeytuno, oliuo

Oxyacantha Vide Spina acuta.

Palma φοῖνικ Al Dattelbaum B. Dadelboom G. Arbre des dattes. IT. palma H. Palmera palma

Persicus περσιχν μηλέα AL. Pfersichbaum B. Perse oft persichboom. G. Peschier. IT. Persico, persicaro H. Durazno

Picea πίτυϛ AL. Rothe Dannen, roth Dannenbaum B. Roode dennenboom. G. L’arbre de la poix, pignet, garipot, pin sauuage. IT. Pezzo H. Pino negro.

Pinaster Vide Pinus siluestris.

Pinus πεύμη AL. Forhen, Arben, Hartzbaum, Kynholtz B. Pijnboom G. Pin. IT. Pino H. Pino

Pinus siluestris, pinaster πεύμη ἀγρία. AL. Fohranholtz, Eichtbaum, Kyfferholtz B. Buyrenhout, wilde pymboom. G. Pin sauuage. IT. Pino seluatico H. Pino syluestre

Pirus vel pyrus. ὂxνη, ἂπιοϛ. AL. Byrbaum B. Peerboom. G. Poirier. IT. Piro H. Peral

Piraster ἀγράϛ, βάχxη. Nicād. quo nomine putatur vsus fuisse Virg. in 3. Aeneid. Victum infelicem baccas, lapidosaque corna. άxλάϛ Theocr. schol. quomodo et ὂxνη pro syluestri pyro accipitur, ἀπό τού ἂγxειν vt idem annot. AL. Wilder Byrbaum B. Wilde peereboom. G. Poirier bastard, ou sauuage. I. Piro seluatico H. Guadapero, o peruetano

Platanus a latitudine foliorum. πλάτανοϛ G. Plaine. IT. Platano H. Platano

Pomus vide malus.

Populus alba λευμν, ἀxερωίϛ Homer. quod redux ab inferis Hercules, populi in Acherontis ripa nascentis rama coronatus, emerserit, Harpocratione teste. AL. Pappelbaum, weiss Albeerbaum, weiss Pappel Weiden, Sarbaum, Bellen B. Popelenboom. G. Peuplier. IT. Popolo bianco, la pioba H. Alamo blanco

Populus nigra ἂγειροϛ. AL. Sarbuchbaum, Aspen, Poppelweiden B. Popelier, popelaer G. Peuplier, tremble. IT. Popolo nero H. Alamo nigrillo

Prunus μοχχυμηλέα AL. Pflaumenbaum B. Pruymenboom. G. Prunier. IT. Sosiuaro H. Ciruelo

Prunus siluestris μοχχυμηλέα ἀγρία. AL. Schlehendorn B. Sleedoren. G. Prunier sauuage.

Putamen glandis vide Calys glandis.

Quercus, Iouis arbor δρύϛ, σαρωνἰϛ, βάλανοϛ Hippocrat. ἣμεριϛ. AL. Eychbaum B. Eeckenboom, cecke G. Quesne, chesne. IT. Quercia H. Robre

Rhus coriaria. ῥούϛ, ῥόοϛ Hippocr. offic. sumach. Rhus terginus, vel tergorarius, Caelio Aureliano lib. 4. Chronicon vocatur, ita namque minore lectionis fraude lego, quam vt vulgati codices habent, rutherginario, pro rhoe tergorario, quotergora, id est corir depsere mos est. B.Ren, rin et smack, voce ex Arabico deflexa a coriariis depsitoribus pellium, qui folio arboris vtuntur ad spissanda coria, quod ῥούϛ βυρσοδεyιμή nominatur G. Change. H. Sumaque

Robor. Sequitur statim in Robur

Robur, vel robor, Durissimae quercus genus, δρύϛ ἀγρία, ἀλίφλοιοϛ. AL. Hageych B. Haegeecke G. Robre ou roure. IT. Rouere H. Roble