Miles grauis armaturæ Liuio, ὁπλίτηϛ. ὁπλοφόροϛ βαρὐϛ, στάσιμοϛ, ενάριεϛ Ionic, tales dicuntur, & βαρέα τῶν ὂπλων Polybio. AL. Ein knecht mit schwarem zeug, harnisch oder rustung B. Een krijsman int volle harnas, oft swær ghewapent H. Homme d’arme ITAL. Huomo d’arma H. Hombre de armas
Miles gregarius Sallustio. ἐγχύχλιοϛ, ἐχτεταγμένοϛ. AL. Ein spanniger B. Inspannigher GAL. Soudard peu renomme ITAL. Fantacino H. Besonno
Miles leuis armaturæ Cicer. expeditus Sallust. ferentarius Eid. & Veg. veles Liuio, rorarius Eid. qui expedita ratione pugnam capessit, & obuiis telis. yιλόϛ Aristoteli. χούφοϛ, ἐλαφρόϛ, εὐxερήϛ, εὐ/χολοϛ, εὐ/xειρ Polybio, πελτοφόροϛ γυμνήτηϛ, εὐ/ζωνοϛ Appiano, ἀχροβολιστήϛ. AL. Scharmutzler, ein ring geruster kriegszmann, ein fertiger Landsknecht B. Een wæchhals, een auenturier, een lichtueerdighen krijsman GAL. Homme de guerre arme a la legiere ITAL. Soldato armato alla leggiere H. Soldado que esta poco armado
Miles limitaneus Theodos. præsidiarius Liuio, idem ferme sunt, nisi quod in regni limitibus ille præsidio sit, hic etiam mediterraneis locis. φρουρόϛ, ὂριοϛ, ὁ εν τοῖϛ μεθορίοιϛ. AL. Der in der besatzung, oder auff der grentz ligt B. Die op de frontieren in garnisoen ligghet GAL. Qui est en garnison sur les frontieres ITAL. Ch’e nella guarnigione insu le frontiere. H. Hombre de la guarnicion
Miles stationariusVlp. φύλακ. AL. Der die schiltwacht halt B. Die op de wacht is GAL. De guet ITAL. Di guardia H. De guardia
Miles veteranusCicer. qui diu militiam secutus est γεγυμνασμένοϛ Appiano. AL. Ein alter Landsknecht B. Een vervaren en oudt krijsiman GAL. Vn vieil soldat ITAL. Il soldato vecchio H. El soldado viejo, y anciano en la guerra
Miles tumultuarius Liuio. subitarius miles Liuio, subitario collectus, αὐτοxέδιοϛ. AL. In eyl zu samen gebracht B. Metter hæsten vergabert GAL. Fait a la haste ITAL. Racolto prestamente H. Cogido en priessa
Miles triarius Liu. Strenuus & exploratæ virtutis miles. ἀριστεὐϛ, πεζαίτεροϛ Vlp. Demosth. interpr. λογάϛ, ἀριστίνδην ἐζειλεγμένοϛ Athenæo. AL. Ein frischer vnnd freymutiger kriegszmann B. Een vryen en dapperen krijsman GAL. Vn bon soudard ITAL. Vn buon soldato H. Vn buen soldado
Miles voluntarius Liuio, voo Eid. qui vltro nomina dat. ἐθελοντήϛ, αὐτοχέλευστοϛ. αὐθαίρετοϛ, αὐτήχοοϛ, αὐτεπίταχτοϛ, ἀντεπάγγελτοϛ, ἀπαράχλητοϛ, ἀπροφάσιστοϛ, ἀνεπίταχτοϛ. AL. Ein freywilliger knecht B. Een willighe soudæt GAL. Soudard voluntarire, qui vient sans contrainte ITAL. Soldato di sua buona voglia H. Soldato de su buena y propria volundad
Milites aduentitij cic. externi Eid. extraordinarij. ἐπίλεχτοι Dion. ἐπίσαχτοι Plutarcho. AL. Auszlandische kriegszleuth B. Wtlandtsche krijchslieden GAL. Soudars estrangiers ITAL. Soldati forestieri H. Soldados de tierras agenas
Militum supplementum Liuio, Militares copiæ, quæ in cæsorum numerum supplentur. πλήρωμα. AL. Das auszfullen, erstetten B. Knechten, dærmen de Rotten oft Vendelen weder met vult GAL. Supplement ITAL. Supplemento H. Accomplemiento
Obses Cic. qui twendæ fidei causa alterius potestati traditur. ὂμηρον Polyb. ὂμηροϛ, ὁμήρευμα Plutar. ἀσφάλισμα, ενέxυρον. AL. Gijsel, Pfandsmann B. Ostasel, Pantman GAL. Ostage ITAL. Statico, hostaggio H. El rehen de las treguas
Optio Suet. qui excubiarum negotium obit per oculatos inspectores, ipse excubiis præfectus. Optionis nomen in veteribus marmoribus non raro occurrit, e quibus vnum multorum vice erit. quod Pisis erutum ita habet. IN EIS TESSERAR. OPTIO VEXILLARIVS. ὀπτίων Plutarcho exponitur. ὁ δἰ ὀπτήρων ὑπηρεσίαϛ τελῶν. Turnebus aliter exponit, vt optio sit, qui, tribunis vel centurionibus morbo aut negotio impeditis, tanquam vicarius adopatus, omnia curat eorum munera.
Ordines Cicer. numeri Suet. quos status militiæ nominant, & aliquo in numero sunt & præsunt, vt centuriæ, cohortes. τάκειϛ στρατηγιχαἰ, ἀριθμοί Synesio.
Ordinum ductor dux militum. ἡγεμὼν, δίοποϛ Aeschylo. ἐπιτάχτωρ, αῤ xηγέτηϛ Sophocli, ταγόϛ, λοxαγόϛ Suidæ, σημάντωρ Aristot. τακίαρxοϛ, στρατηγόϛ, χράντωρ, ἡγύτωρ, τάκυρxοϛ Aeschylo. AL. Haubtmann, Rottmeister, Feldweibel B. Hopman, Rotmeester, Veldtweuel oft Sergent GAL. Capitaine, corporal, Sergeant ITAL. Capitano, caporale, sergente, condottiero de genti H. Capitan, caporal, sergente
Pedites Hirt. peditatus Cicer. ποζοἰ, φάλαγκ Orbicio. AL. Die knecht, fuszknecht B. Voetknechten GAL. Gens a pied, pietons ITAL. Fanti, fantaccini, gente a piede, pedoni H. Peones, soldados a pie
Perfuga Cicer. transfuga Liuio, defector Sueton. πρόσφυκ, αὐτόμολοϛ, ἀποστάτηϛ. AL. Ein verlauffner, abfalliger, abtrinniger, oder feldfluchtiger kriegszmann B. Een ouerlooper, die totten
vyant ouerloopt GAL. Qui s’enfuit aux ennemis ITAL. Chi s’accosta al nemico & lascia e suoi H. Tornadizo
Præfectus rerum capitalium quæsitor Virg. Asconio, prætor rerum capitalium, latrunculator Vlp. χοιαισίτωρ Moschopulo, ὁ ἐπ’ ἐγχλήμασι τιμωρόϛ. AL. Schultheisz, oder Profosz B. De Prouoost GAL. Le preuost des mareschaux ITAL. Il preuosto H. Pesquisidor, preuoste
Præfectus vigilum Paulo νυχτοφυλάχων ἂρxων Dioni. AL. Der Wachtmeister B. De Wachtmeester, oft de Wachtbesetter GAL. Le capitaine de la garde du Roy ITAL. Il capitano della guardia H. El capitan de la guardia del Rey
Primipilus Veget. vnde Primipulum dueere Cæsar dixit. Primi ordinis ductor, primus centurio, πρωτοστάτηϛ. AL. Haubtmann der ersten rott, oder geschwaders B. Hopman vant eerste rot oft gheswader GAL. Capitaine de la premiere bande ITAL. Capitaneo della primera banda H. Capitan de la primera banda
Sagittarij Cicer. quisagittis iaculantur. τοκόται. AL. Schutzen B. Schutters metter handt fot voetboghe GAL. Archiets ITAL. Arcieri, balestrieri, sagittarij, sættieri H. Frecheros, ballestreros
Scutati Cicer. ἀσπιδούxοι Eurip. άσπισταἰ Homero, ἀσπιστήρεϛ, ἀσπιδοφέροι. AL. Schiltfurer B. Schiltvoerders GAL. Armez de boucliers ITAL. Iscutari, le targhe H. Los que træn escudo o targa
Signifer cicer. vexillarius Liuio. σημειοφόροϛ, σημαιοφόροϛ. AL. Fenddrich B. Vændragher GAL. Port’ enseigne ITAL. Alfiere H. Alferez
Speculator Curt. Cæs. explorator Cæs. a speculis, ex ordine tesserariorum. χατάσχοποϛ, σμοπόϛ, σχοπιήτηϛ Epigram. ὀπτηρ Hom. σχοπίωροϛ Aristop. ἐπόπτηϛ, πρόσχοποϛ Xenoph. χατόπτηϛ. AL. Auszspeher B. Verspieder, bespieder GAL. Espie, eschauguetteur, espieur, espion, guetteur ITAL. Spia H. Espia
Erat in Speculatorum numero, quem Liuius hemerodromum Græcis vocari testatur, qui ingens spantium die vno cursu metiebatur, qui diluculo emissus ad speculandum sub noctem recuertebatur. ἡμεροδρόμοϛ, ἡμεροσχόποϛ Aeneæ.
Ersserarius Suet. qui nocturnarum excubiarum tesseras tractat, & per militum contubernia denunciat. τεσσεράριοϛ a Plutar. in Galba voce Latina dicitur, exponiturque, ὁ δἰ ἀγγέλων ὑπηρεσίαϛ τελῶν, qui per internuntios tesseram dictat, ὁ σύνθημα σημαίνων. AL. Wachtmeister, oder weibel, der das losz oder die kreid gibt B. Wachtmeester, wachtsteller, die de loose gheeft GAL. Le sergeant qui baille le mot du guet ITAL. Il sergente che da la parola H. El serjente que dize la palabra
Tribunus armamentarij AL. Zeugmeister, arckeleymeister, zeugschreiber B. Artileryemeester GAL. Maistre de l’artillerie ITAL. Il mæstro della artigleria H. El artillero, el mæstro de la artilleria
Tribunus militum vel militaris Pomponio, cuius munus erat milites in castris continere, & ad exercitationem educere Marischalcum passim nominant. B. Mærschalck
Tubican Veget. qui tubæ cantu Martem accendit, vt inquit Virg σαλπίτχτηϛ, ὀτρυντήρ. AL. Trommeter B. Trompetslagher GAL. Trompetteur, trompette ITAL. Trombetta H. Trompeta
Tympanistes vel tympanista, tympanotriba Piaut. τυμπανίστηϛ, τυμπανοτρίβηϛ. qui tympanum pulsat. AL. Trommelschlager B. Trommelslagher GAL. Tambourin, tabourineur ITAL. Tamborino H. Atabalero, adufero, panderetero, tamborin
Tyro Cic. Nouus miles. νέοϛ, νεοσύλλογοϛ Appiano, νεόλεχτοϛ, νεσύλλεχτοϛ Iosepho. AL. Ein lehrjung im krieg, ein junger kriegszmann B. Een ionck krijsman, een nieuwe krijchs appel GAL. Bachelier aux armes, nouueau on ieune soudard ITAL. Soldato nouicio, o giouane H. Soldado mancebo, moço, o nouicio en la guerra, besonno
Vragus Postremi agminis ductor. οὐραγόϛ. AL. Haubtmann des hinderhalts B. Capiteyn van d’arriere garde GAL. Capitaine de l’arriere garde ITAL. Capitano della retoguardia H. Capitan de la retoguardia.
DE MILITARIBVS REBVS.
CAP. XLIII.
Cies cic. παράτακιϛ, σύντακιϛ Aeliano, τάγμα. Instructio exercitus in procinctu pugnæ stantis, & ad confligendum parati. AL. Ordnung, schlachtordnung, geruster zeug B. Slachoorden GAL. Armee en ordre ITAL. Essercito in ordinanza H. Haz, batalla ordenada
Ad manus venire Ciceron collato pede proeliari Liuio, conferre manum Ciceron. conferre signa vel pedem Liuio, confligere acie Eidem. gradum conferre cum hoste Eidem. decernere