DE GESTIS REGUM ANGLORUM LIB. IV.
A ij
A conveniret, raptim apertis portis ruunt, equis involant omnesque cum Episcopo vinctos abducunt. Rumor facti ad Regem cito perlabitur. Severior ille Pag. 121. malis, iramque intra conscientiam resorbens, Anglos suos appellat jubet ut compatriotas advocent ad obsidionem venire, nisi si qui velint sub nomine Nidering, quod nequam sonat, remanere. Angli, qui nihil miseriùs putarent quàm hujusce vocabuli dedecore aduri, catervatim ad ’Regem confluunt, et invincibilem exercitum faciunt. Nec diutiùs potuere pati oppidani quin se traderent, experti quàmlibet nobilem, quàmlibet consertam manum adversùs Regem Angliae nihil posse proficere. Odo secundo captus perpétua Angliam abjuravit. Dunelmensis Episcopus ultro mare transivit, quem Rex verecundiâ prseteritse amicitiae indemnem passus est effugere. Cseteri omnes in fidem recepti. Inter has obsidionis moras homines Regis mare custodientes, quosdam quos B Cornes Normanniœ in auxilium perfidorum miserat, partim cœde partim naufragio oppressere. Reliqui fugam intendentes et suspendere carbasa conati, moxque vento cessante destituti ludibrio nostris, sibi exitio fuere ; nam ne vivi caperentur, e transtris se in mare prsecipitarunt. Postero anno ut dolor semper retractatione acescit, magno scrutinio Rex An. 1089. agere cœpit quomodo injurias suas ultum iret et vicariam fratri referret contumeliam. Itaque castrum sancti Walerici et portum vicinum et oppidum quod Albamarla vocatur, solertiâ suâ acquisivit pecuniâ custodes corrumpens. Nec Aumaie. fuit animus Comiti ut resisteret sed domino suo Regi Francise per nuncios violentiam fratris exposuit, suppetias orans. Et ille quidem iners et quotidianam crapulam ructans, ad bellum singultiens ingluvie veniebat sed occurrerunt magna pollicenti nummi Regis Anglise, quibus infractus cingulum solvit et C convivium repetiit. Ita bello intestino diu laboravit Normannia modo illis modo istis vincentibus. Proceres utriusque furorem incitabant, homines levissimi, in neutra parte fidem habentes pauci, quibus sanius consilium, consulentes suis commodis, quod utrobique possessiones haberent, mediatores pacis fuere ut Comiti Rex Cinomannes adquireret Cornes Regi castella «jxue habebat et Fiscanum Cœnobium concederet. Juratum est hoc pactum et ab utrorumque hominibus sacramento fîrmatum.
Nec multo post Rex mare transiit, ut fidem promissorum expleret. Ergo An. 1091. uterque Dux ingentes moliebantur conatus, ut Cinomannes invaderent sed obstitit jam paratis jamque profecturis Henrici fratris minoris animositas qui frenderet propter fratrum avaritiam, quod uterque possessiones paternas dividerent, et se omnium penè expertem non erubescerent. Itaque in Montem S. D Michaëlis armatus incedit, et crebris excursibus obsidentem militiam germa norum contristavit. In ea obsidione prœclarum specimen morum in Rege et Comite apparuit in altero mansuetudinis, in altero magnanimitatis. Utriusque exempli notas pro legentium notitia affigam.
Egressus Rex tabernaculo, vidensque eminùs hostes superbe inequitantes, solus in multos irruit, alacritate virtutis impatiens simulque confidens nullum sibi ausurum obsistere. Moxque occiso sub femoribus deturbatus equo, quem eo die quindecim marcis argenti emerat, etiam diu per pedem tractus est sed fides loricae obstitit ne Isederetur. Jamque miles qui dejecerat, manum ad capulum aptabat, ut feriret cùm ille periculo extremo territus exclamaret « Tolle nebulo Rex Angliae sum ego » Tremuit notâ voce jacentis vulgus militum statimque reverenter de terra levato alterum equum adducunt. Ille E non expectato ascensorio, sonipedem insiliens, omnesque circumstantes vivido perstringens oculo « Quis, inquit, me dejecit » ? Mussitantibus cunctis, miles audacis facti conscius non defuit patrocinio suo dicens « Ego qui te non » putabam esse Regem sed militem ». Tum vero Rex placidus vultuque serenus « Per vultum ait, de Luca (a) (sic enim jurabat) meus amodo eris » et meo albo insertus laudabilis militise prsemia reportabis » Jam vero ut de mansuetudine Comitis dicam cùm obsidio eo usque processisset ut aqua deesset obsessis misit Henricus nuncios Comiti qui eum de siti sua conveniant impium esse ut eum aquâ arceant, quae esset communis mortalibus aliter, si velit, virtutem experiatur nec pugnet violentiâ elementorum sed (a) Per vultum de Luca intelligitur imago Cru- conspicitur quam a Nicodemo Christi discipulo cifixi quse Lucae in Thuscia in Ecclesia S. Crucis effictam fuisse dictitant.
