Page:Recueil des historiens des Gaules et de la France, tome13.djvu/740

Cette page n’a pas encore été corrigée

EX OtTONIS FRÏSÏGIHSIS


Cap. 46.

An. lm.

Cap. 47.

Principes seu primores erant Stephanus Metensis, Henricus Tullensis ; Régi- 1 naldus Munzimensis Hugo Waldemontensis Cornes et de ïtalia Amedeum Taurinensem, fratremque ejus Guillelmum Marcliionem de Monte-ferrato avunculos suos et alios quamplures.

Fuit illis in diebus in Aquitania, Galliœ civitate Pictavis, Episcopus Gilibertus nomine. Hic ex eadem civitate oriimdus ab adolescentia usque ad ultimam senectutem in diversis Galliae locis philosophiae studium colens, re et nomine magistri officium administravit, noviterque ante hos dies ad culmen Pontificale in prsefata civitate sublimatus fuerat, (a) consuetus ex ingenii subtilis magnitudine ac rationum acumine multa praeter communem hominum morem dicere. Is igitur eum quâdam vice conventum in sua dioecesi Clericorum magnum celebrans sermoni quem fortè gratiâ exhortandi habebat qusedam de fide S. Trinitatis intersereret, a duobus Archidiaconis suis Arnoldo et Calone tan- B quam contra catholicse normam Ecclesiae doctrinam instituens, ad summi Pontificis Romanesque sedis examen interpositâ appellatione vocatur. Sic utrique viam carpunt, Romanoque Pontifici Eugenio, ab urbe in Gallias tendenti, Senis civitate Tusciae occurrunt. Quibus Romanus Antistes auditis, causâque, viae cognitâ, breviter respondit se Gallias introire, ibique de hoc verbo (eo quôd propter litteratorum virorum copiam ibidem manentium opportuniorem examinandi facilita teni haberet) pleniùs velle cognoscere. Archidiaconi in Gallias redeunt ; ac consulto Bernardo supramemorato Abbate, eum in commodum causse suae ad versus Episcopum inclinant.

Erat autem praedictus Abbas tam ex christianse religionis fervore zelotypus, quàm ex habittidinali mansuetudine quodammodo credulus, ut et magistros qui humanis rationibus sseculari sapientiâ confisi nimiuni inhœrebant abhorreret, C et, si quidquam ei christianse fidei absonum de talibus diceretur, facile aurem praeberet. Ex quo factum est, ut non multô ante hos dies ipso auctore primo ab Episcopis Gallise post a Romano Pontifîce Petro Abailardo silentium impositum fuerit. Petrus iste ex ea Galliae provincia quse nunc ab incolis Britannia dicitur originem trahens ( est enim prsedicta terra Clericorum acu’ta ingénia et artibus applicata habentium sed ad alia negotia penè stolidorùm ferax quales fuerunt duo fratres Bernardus et Theodoricus viri doctissinii) is, inquam, litterarum studiis aliisque facetiis ab ineunte aetate deditus fuit sed tam arrogans, suoque tantùm ingenio confidens, ut vix ad audiendos magistros ab altitudine mentis suas humiliatlis descenderet. Habuit tamen primo prseceptorem Rozelinum (b) quemdam, qui primus nostris temporibus in logica sententiam vocum instituit et post ad gravissimos viros Anselmum Laudunensem, Guillelmum Cam- D pellensem Catalauni Episcopum migrans (c) ipsorumque dictorum pondus tanquam subtilitatis acumine vacuum judicans non diu sustinuit. Inde magistrum induens, Parrhisius venit. ; plurimùm in inventionum subtilitate non solùm ad philosophiam necessariarum sed et pro commovendis ad jocos animis hominum utilium, valens. Ubi occasione quâdam satis notâ non benè tractatus, Monachus in Monasterio S. Dionysii effectus est. Ibi die noctuque lectioni ac meditationi incubans, de acuto acutior, de litterato efficitur litteratior in tantùm, ut post aliquod tempus ab obedientia Abbatis sui solutus, ad publicum prodiret, docendique rursùs officium assumeret. Sententiam ergo vocum seu nominum in naturali tenens facultate, non cautè Theologise admiscuit. Quare de S. Trinitate docens et scribens tres Personas, quas sancta Ecclesia non vacua nomina tantiim, sed res distinctas suisque propriefatibus discretishactenùs et piè credidit E et fideliter docuit, nimis attenuans, non bonis usus exemplis, inter caetera dixit Sicut eadem oratio est propositio, assumptio et conclusion ita eadem essentia est Pater et FUius et Spiritus Sanctus. Ob hoc Suessionis provineiali contra eum Synodo sub prsesentia Romanse sedis Legati congregatâ ab egregiis viris et nominatis magistris, Alberico Remense et Leutaldo Novariense Sabellianus (a) Anno 1142 Gilbertus sedem Pictàviensem (c) Guillelmum de Campellis longè ante Ànselconscendit. mum Abaslardus audivit. Illi enim statim adhaîsit

(b) Negant historié litterarix Galliarum Aucto- ut ipse epist. 1 testatur, cùm primùm Lutetiam. res ( T. IX p. 339 ) Abœlardum Roscelino prae- advenisset, hoc est, sub finem undecimi sseculi i ceptore usum fuisse bac praecipuè de causa quôd ad hune vero non priùs accessit, quàm Guillelmus illum Abaelardus in epistola de calamitatibus suis ad infulas Catalaunenses fuisset evectus quod ubi varios institutores suos recenset, nullam ipsius quidem anno il 13 exeunte contigit. mentionem habeat.