Page:Recueil des Historiens des Gaules et de la France, tome14.djvu/95

Cette page n’a pas encore été corrigée

xc

PRÆFATÏO.

Cootrotereia

propter locam

de ManzenaSy

p. «88

Act«i con-

trovCTNiæ pro

BeUa*itiAula ,

p. 191.

ll» (.luUGK .

gCHl ;» H’*'**’

dnia ^ •

«W.

|)f Calixii

l’a]».»* II ri<v -

iIdih’ « t viola-

rÎA Cl < Ic-iurV »-

n.’liaui’nv, I*-

nui-’, p. lin.

Oublia il) ron-

cilio Tolosano

an. 11I‘J, I l

p. «yH.

LXVI. Soit tiBe autre notice ooncernaiit’ fe lieu appelé Mansmas, «{ai était l’objet d’one oMt. teaUtioa entre l’abbaTe d’UserclM et le prieur de Ventadour. Nom la «lonnom, moim pôor ia pü«e en elle-même, que parce qo’eUeaert à fixer lé •uite dee Comtes «le la Marcbe, <nû à celte épocpH est assez embrouillée, et peixe qu ellefeit connoitra une assemblée d’évé«{uca at to nobles, qui fut tenue en 1116 à Ekideuil, par Gérard, évéque d’Angonléme et légat du Pape.

LXVIl. Gttffaedenus, moine de Ketnperié, a recueilli les actes d’un procès entre son abbaye et celle de Redon t touchant la propriété de Belle-Ue. Conan III, Comte de Rennes, favorisoit les moines de Redon, qui ne vouloient pas se sonmettre à ia décision de Gérard d’Angouiéme. C’est pourquoi ce légat assembla, l’an 1118, k Angouléme, un coucile dont il est fait mention aam la chronique de Maillezais, mais dont les actes n’existent plus. Outre l’afïaire «Te Belle-tle , qui fut décidée dan» ce concile , nous avons encore un décret qui fut rendu en faveur de l’abbaye de Fontevrauld. Comme plusieurs dfe» évéques «jui assistèrent au concile y sont nommés , nous rapportons ici ce décret au bas de la paj^ , pour compléter la notice qu’on peut en donner (o). LXVIII. Hugues, religieux de ClunT, dans une épitre où il célèbre les gestes de l’abbé Pons, parle du voyage du Pape Gélase II en France , de sa mort arrivée à Cluni, et de l’élection qui fut faite aussitôt d’un Pape en la personne de Gui, archevêque de Vienne, qui prit ie nom de Calixte H.

LXIX. læ légat Conon, évêque de Paiestrine, rapporte aussi le mode d’élection de Calixte H, dans la lettre qu’il écrivit à Hugues , évêque de Nevers, pour lui enjoindre de réprimer les vexations qu’exerçoient contre l’abbaye de Vézelai les bourgeois de la ville ,et-deComte de Nevera luiméme. tf

LXX. L’anonymy qui a écrit ce qui »’ét«Mt passé au concile de Toulouse de l’an 1119 .relativement aux églises d’Amanse et de S. Saturnin, LXVl. Sequilur notitia eontrovertia

propter locum de Manzeoaa inter .abbatem Vsercensem et priorern Ventadorentem : quam notitiam ideo recudimu», qudd ad tûüendam intricatam Comitum Marehiœ tune viventium teriem facial, et conventum episcoporum ae nobilium, aliâs ineognitum , ea de re anno 1116 dGerardo Engolismenri episcopo, A. S. legato, apud Exidolium habitum commetnorel. LXVII. Acta controversia inter abbate* Kemperlegiensem et Rotonensem pro [dominio Bellœ-insulœ collegil Gurhedenus Kemperleg. monachus. Rotonenses, auctorilati Gerardi A. S. Legati rebelles, juvabat Conanus III Britannia Comes. Quare celebralum fuit anno 1118 Engolismense concilium, cujus meminil cbronicon Malleacense ;acta verà non exstant. Prœter negolium de Bella-insula, quod ibi dcfinitum fuit, aliud habemus decretum pro sanctimonialibus Fontis-Ebraldi : quod cùm tiomina efferat quorunulam episcoporum eiJem concilio assidentium, illud hic subjiciendum duximus, ut plenior illius tijnodi notilia habeatur (a).

LXYUL Gelasii Pajiœ commigrationem

in Franeiam, ejusque apitd Cluniacum obitum, ar subinde electionem [Vidonis l’iennensis archiepiscopi, qui Calixtus II fuit appellatus, descripsit Hugo monachus in epislola encomiaslica, qud Ponlii abbalis Cluniacensis gesla j/ercelebrat.

LIX. De Calixti quoque II electione

agit Cono Preenestinusepiscoptu,A. S. legatus, in epislola quam ad Hugonem episcopum !Sivemcnscm scripsit, ut burgenses Vizeliacenses et ipsum Comitem Nicernemem à divexandis monachis Yizeliacensibus compescerct. L. Ejusdem Calixti per Occilanam

provinciam itinera descripsit anonymus qui gesla in concilio Tolosano anni 1191 circa (o) EjfO Grrinlus , Engolismensis cpiscopas et sanclæ nom.mæ crclesiae legatus, nntiim fieri volo omnibo» el pneienlibus et futuris, qu6d monaelii .Nantolienses et saiietimoni.iles de Fonte-Ebrakli inritati ad eois- ■ iliuin venenint , quod Engolismæ I)«v>taiirton’ relebralum estt, projeter qiiereîani s< iliicftijuaiii ipsi roonarhi , de kMO qui Tueio dicitur , erga Deitancillas habebani. I|>suiu enim lueumtsui juristesse dicebant.tContra fjiiam ealuraniam praefatæ sanetimoniales ac Willelmus Pictavcnsis episcopus canonicam chartam felieis memori» Petri Pictaren.sis antislitis prætenderunt :tin qua concordia conlinebatur , Quam prvtdicto lom (iiiturtui aUof ia capitula Kantolieasi, asteatu monachorum suorum , cum pncdicto Petro et Fukaldo Frentcardi solumniter egit el irrevocabüiter prænomiaalis sanciitnoniaUbus concessil ; pro qua etiam concordia i[)sc Fulraldiis dedit eisdem monachis quatuor seaUrios in desima S. Medardi de Vertolio , qui singulis annis rolderentur. Gslendernnt nihilonimas privilegium domini Papae , cujus auctoritate prædicta cliarta atque concordia inooneossà e« inviolabiliter nrmabatur ; ubi etiam præfatis monachis , et nominatim Burdegalensi metropolitano , el universaliter omnibus , omiiis aditus calumniæ sub anathemate perenniter rUndebatur. Auditis iUquc diiigenter utriusque [ partis ] rationibus , præeepimus arrhiepiscopis et episco- (us , ut , euntcs ad consilium , inde juiliearent. Revcrtentes aulem à eonsilio , chartam tam felicis memoria- e[M5copi , et insup<-r privilegiumtdomini Pa|>a ; sem]>ertratum , sempertimmobiletpermanere , ettcontra pmlictam controversiam snfficere juilicaverunt ; et easdein sanetimoniales pracdictum locum quietè et sine omni ealumnit perpetub possidrtc, et deiwcps monachos ab eadcin inquieutiono et perturbalione omnino daistere. Hoc aulem judicium judicaverunt veiicrabiles patres Gillebertus Turoneosis anhiepiseopus cum suis suffraganeis , Ildeberto Onomanensi , .Marbodo Redonensi , Morvanno Venetensi , episcopis ; WiL lelmus «àlalaunensis, Gilbertiu Parisiensis^ Joannes Aurclianensis, Mantsses Meldensis , episcopi ; Bemirtlus Ausicnsis archiepiscopus cum suis siiifraganeis , Gregorio Begorrensi , Guidone Laoseurrensi , Bertra»no Vasalensi , episcopis. Hoc autemtjudicium in conriliotrecitatuin , abtomnibus laudatum atquet00»firmalum est ; et o« hoc judicium firmius e« ei-rtiiis pcrmaneat , propriii manu subscripsimus , c« lorilalis nostra ; ligiUo muuiri fedmus. Actum autem est hoe judicium Engolismæ , anno incarnat»^ Dominicæ MCXVIH , icgnante Ludovico Rege Francorum. A’j lomn I Cljpei nascentis Fonlis -EbraleS , di>lerl. prinut, p. 74.