Page:Recueil des Historiens des Gaules et de la France, tome14.djvu/136

Cette page n’a pas encore été corrigée

JOANNIS SARESBERIENSIS FRAGMENTüM. .t11

A Normannonim et Aquitanorum Dux feticissiious, et primus tam amplitndine renim Quàm splendore virtutum, quàm. strenuus, quàm magnificus, quàm prudens et modestus, ab ipsa, ut ita dicam, infantia fuerit, nec ipselivor silere aut dissimulare notest ; cùm opéra recentia et manifesta sint, et à Britanniarum finibus ad Hispaniæ Imites (a) virtutis suæ protenderit et continuant titubs. Scilicet ingenium et rerum prudentia velox

Ante pilot venit, dicenda tacendaque collet. Et potis ett nigrum vitiuprœfigere thêta.

olens iiamqiie Deiis gentis prævarieatricis punire malitiam , rupto fiedere cjiiod

juramento procenim (ft) cum filia læonis justitiæfirmatum fiierat, novorum periiiisit subliniari favorem, et in i :egno alieno regnai e hominem * contemptorem lx)ni et ‘ stcpha 6 æ<pii. cujus consiliuni infatuatura est abinitio, cujus causa inûjuitate et perfidia fundata est, negligentem disciplinæ, ut, eo non tam régnante quàm concutiente et collidente clerum et populum, provocarentur omnes ad onmia. Mensura namque juris viserai. Invadens ergo regnum, exhæredavit, exclusit dominuin, pro quo, si fides esset in homine, et deeessonim meritis et ex necessitate juramenti, sibi fueratmoriendum. Vicinas studuit eorriimpere nationes, cum principibus matrimoniacontraxit et amicitias, ne quo Dei bénéficié parvulus, qui adhuc vagielwt (c) in ciinis, ad petitionem liærcditatis possent aecedere. Plurinia qtiidem adversùs innocentiam maehinabatur : se<l in omnibus hismentita est iniquitas sibi ; eo<|ue innotuit quia Deus verax est, quod fideni quam Deo suo doniinoque terreno non servavit, cain nequaquam reperit in subjectis. Eàdein namque mensura remensum est ei quà ipse alii præiiiensus fuerat ; ac si omnes apud Enniuni didicissent, C y’eque dedi, neque do infideli atiquam fidem. Sed cùm nuilta nialè, pauca beiie, iliud pessimè egit, qutxl, in contempfuin Dei, in cliristos (d) ejus manus injecit, non sine nota perfidiæ et proditionis, <|uam nefarii ojieris merito contraxit apud omnes, ut ad curiam ejus exinde nemo securè aceederet. Non tamen solos, etsi prinios, ad perniciem suî cepit episcopos ; set ! omnibus quos suspeiîtos habuit proditionis suæ , tetendit insidias. At in captione episcopornni initinm malorum fuit,et abeadienon défait gladius lateri éjus,et faeta sunt seinper novissima hominis détériora prioribus. Quid innlta :’ in dielnis ejus multiplieata sunt niala in terra, ut si quisea summatim recensent, historiam Josephi possint exoedere. Verumtamen se illis pneri virtus opposuit, et ferè ante ætatem aiit munus niilitare sic malignantinm impetum fregit, ut Theodosio juniore, quem historiæ conferunt Alexandro (e), non inveniatur inferior. Nec niora, in primis adolescentiæ annis, impubes adhuc, militiani aggres-sus est, vultutjue ferociori et fortiori manu divini auxilii hostiiim œrda concussit et fregit. D

(rt) Duclü nimiruHi in conjugem Alicnorâ , amplùisimum A({uitantæ ducatum à Ligeri fluvio usque ad Pyrt-naeos montes assix-’utus m.

(ô) Anno XXVII regni sut ( 1127 ), inquit

Mairoesburiensis, Rex Henricus Angliam tvmV rwnte septembri. adduceru secum filiam suam. Pruno verô atàli, Ctmv<*cttU> apud LoncUméam magno cleri et optimatiun numéro .... omnes sacramento adegit et obstrinxit , ut , si ipse sine hæreilc masculo decederet, Mathildem filiam suam quondam Imperatricern incimctanter et sine uUa retractatione dominani reciperent : prœfatus quanlo damno patrue fort una fFiUielmum filiutn suum stU surnputstet. cui jure regnum compcteret ; nunc superesse fUtam, cui soU légitima debeeUur successio, ah avo, avunculo et pâtre Regibus, et à snaterno genere muULs rétro sœculis... Juraverunt ergo cuncti, qutcumque in eoderrt concüio alicujus videbantur esse momenti, prinib Wtlüelmus Cantuariæ archiepiscttpus, rnox cœteri episcopi, nec miuùs abbates. latcorum pnmm jwavit David Rex Scotue, ejtudem Irnperatricis avimcuiut ; tum Rtephanus Moritomi Carnet et Buaunia, aepot Régit Henriei ex torore Adela ; mvx Robertus filius Régit, quem ante ’^geum tutceperal et Comitem Gtocestriat fecerat. lolabile fmi, ut fertur, cerlamen inter Robertum et Stephanum, dum œmulri laude virtufum inter se contenderent quis eorum prior jurarct ; tUo piivilegium filii , Lsto dignitatem ne/soit spectants. Porn» Suqibanus, filius Stepbani Comitis Carnotcnsis , spreto hoc solemoi juraïuento, Angliæ regnum post obitum lletirict præripuit, meritôtpie ab scriptoribua omnibus ]>crjurii et pTtxlitionis infamatur. (c) Henricus, filius MathiLdis linpcralricis, in lucein editus est anno 1133.

(d) Rogerum Salesbirienaem episcopum, Alexandrum Lincolnienaem, ac præcipuê Theobaldum

C^ntuarienaem, de quo S. Tbomaa epist. 130

libri I, ad Bosoaein caixlinalem : Decesotr noster, ’l'ester quidem amicus et Romance ecclesue de nuisstmus filius, bis à sede propria pro fiâc et obedientia exclusus est , Rege Stephano hoc ut eo per.sequente, quid contra prohibittonem ejus XHicatus à domino Eugcnio ad conciltum Hememe veneral , cat-

.c/is episcopis dotm contra obedu-ntiam i emanentibus, exceptis tribus qui de mandato Régis vcnerunt, ut aliorum absentiam cxcusarent. .ilia autem, iil scitis, causa persecutionis eju% extttit, quixl contra prohibitwnem Romanorum ponUficum filium Regis Eustachium noluit coronare.

(e) In quibustlain cxeniplacibus additur , Quanquam dictus sit mm esse, et ulinam nunquam ! Bij

Mb