Page:Plotin - Ennéades, t. I.djvu/543

Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
402
NOTES ET ÉCLAIRCISSEMENTS.

professores cum Platone princeps, libro De virtutibus, gradus earum, vera et naturali divisionis ratione composites, per ordinem digerit :

Quatuor sunt, inquit, quaternarum genera virtutum.

Ex his primæ politicæ vocantur ; secundæ, purgatorim ; tertiæ, animi jam purgati ; quartæ, exemplares.

Et sunt politicœ[1] hominit, qua sociale animal est : his boni viri reipublicæ consulunt, urbes tuentur ; his parentes venerantur, liberos amant, proximos diligunt ; his civium salutem gubernant ; his socios circumspecta providentia protegunt, justa liberalitate devinciunt ;

Hisque sui memores alios fecere merendo.

(Virg., Æn., lib. VII, v. 664.)

Et est politici prudentia, ad rationis normam quæ cogitat quæque agit universa dirigere ; ac nihil præter rectum velle vel facere, humanisque actibus, tanquam divinis arbitris, providere. Prudentiæ insunt ratio, intellectus, circumspectio, providentia, docilitas, cautio. Fortitudinis est, animum supra periculi metum agere, nihilque nisi turpia timere ; tolerare fortiter vel adversa vel prospera. Fortitudo præstat magnanimitatem, fiduciam, securitatem magnificentiam, constantiam, tolerantiam, firmitatem. Temperantiœ, nibil appetere pœnitendum, in nullo legem moderationis excedere, sub jugum rationis cupiditatem domare. Temperantiam sequuntur modestia, verecundia, abstinentia, castitas, moderatio, parcitas, sobrietas, pudicitia. Justiciœ, servare unicuique quod suum est. De justitia veniunt innocentia, amicitia, concordia, pietas, religio, affectus, humanitas. His virtutibus vir bonus primum sui atque inde reipublicæ rector efficitur, juste ac provide gubernans humana, divina non deserens.

Secundœ, quas purgatorias[2] vocant, hominis sunt qui divini capax est ; solumque animum ejus expediunt qui decrevit se a corporis contagione purgare, et quadam humanorum fuga solis se inserere divinis. Hæ sunt otiosorum, qui a rerumpublicarurn actibus se sequestrant. Harum quid singulæ velint, superius expressimus, quum de virtutibus philosophantium diceremus ; quas solas quidam existimaverunt esse virtutes.

Tertiœ sunt purgati jam defœcatique animi[3] et ab omni mundi hujus aspergine presse pureque detersi. Illic prudentiœ est divina non quasi in electione præferre, sed sola nosse, et hæc, tanquam nihil sit aliud, intueri. Temperantiœ, terrenas cupiditates non re-

  1. Ibidem, § 1, p. 52.
  2. Ibidem, § 3, p. 55.
  3. Ibidem, § 6, p. 60.