Page:Plotin - Ennéades, t. I.djvu/528

Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.
387
PREMIÈRE ENNÉADE, LIVRE I.

homine, et absolutionem corporis perhorrescit, et, quum necesse est,

Non nisi cum gemitu fugit indignata sub umbras.

(Virgilius, Æn., lib. XII, v. 911.)

Sed nec post mortem facile corpus relinquit (quia

..........................................Non funditus omnes
Corporæ excedunt pestes
) ;

(Æn., lib. VI, v. 736.)


sed aut suum oberrat cadaver[1] aut novi corporis ambit habitaculum, non humani tantummodo, sed ferini quoque, electo genere moribus congruo quos in homine libenter exercuit[2] ; mavultque omnia perpeti ut cœlum, quod vel ignorando, vel dissimulando, vel potius prodendo deseruit, evadat. Civitatum vero redores ceterique sapientes cœlum respectu, vel quum adhuc corpore tenentur, habitantes, facile post corpus cœlestem, quam pæne non reliquerant, sedem reposcunt. »

§ VII. mentions et citations qui ont été faites de ce livre.

Les principaux auteurs qui ont cité ce livre de Plotin sont Macrobe, Olympiodore et Priscien le philosophe.

Macrobe, que nous avons déjà cité (p. 322, 362, note 1 ; p. 368, note 2 ; p. 384, 386), résume en ces termes le traité de Plotin :

« Haec sit præsentis operis consummatio, ut animam non solum immortatem, sed deum[3] esse clarescat. Ille ergo jam post corpus qui fuerat in divinitatem receptus, dicturus viro adhuc in vita posito : « deum te esse scito, » non prius tantam prærogativam committit homini, quam qui sit ipse discernat, ne æstimetur hoc quoque divinum dici quod mortale in nobis et caducum est. Et, quia Tullio mos est profundam rerum scientiam sub brevitate tegere verborum, nunc quoque miro compendio tantum concludit arcanum, quod Plotinus, magis quam quisquam verborum parcus, libro integro disseruit, cujus inscriptio est : Quid animal ? Quid homo ? In hoc ergo libro Plotinus quærit cujus sint in nobis voluptates, mœrores, metusque ac desideria et animositates vel dolores, postremo cogitationes et intellectus, utrum meræ animæ, an vero

  1. Voy. Porphyre, De l’Abstinence des viandes, II, 47.
  2. Voy. Enn. IV, liv. iii, § 12.
  3. Voy. Enn. I, liv. ii, § 6, p. 59.