- 5«
Ordonnances des Rois de France
Louis XI,
a“ (a) Confirmation des Privilèges de Saint-Martin de Tours. x lcssiS’uU’TîirCÿ
Décembre
ï47 J- T UDOVICUS, Dei gracia, Francorum Rex, ad perpetuant rei memoriam. f j Magestatis imperium decet ex devotione que à solo Deo est potestatis moderacio, ut aliquando que velle possumus, ex causa rationali (b) desinamus id agere pro reverentia sanctorum quos anime nostre salutis intercessores esse confidimus, et si supernis civibus deberemus (c) honorent devocione singulari, magis tutori singularissimo Regum predecessorum nostrorum nostroqtie Martino, quem, uti experti sumus, speramus nobis et successoribus nostris usquequaque auxiliaturum. Cimi igitur predecessores nostri Reges Francie olint ecclesiam patris et patroni beatissimi Alar tini privilegiis, donis et exempeionibus dotaverint, sic ut pedagia, passagia, gabellas, taillias, cquivalencias, cor,eas, subsidia, rerum suarum emptarum vel venditarum, hominum suorum, equorum, jumentorum vel aliorum animalium, solvere , guetunt, gardiam, portarumque custodiam facere, ad bantium vel rebanntim (d) ire vel mi c tere, de datis etiant nobis à republic a mutuo vel ex dono (e) nulla quota possit ab eis peti, et si petatur, solvere non teneantur, in omnibus et per omnia eandem ecclesiam singulari exempeione premissorum gaudere voluerint ; donantes etiam personas et res libertati tali, quod, antoto toto fisci dominatu de personis, rebus mobilibus et immobilibus ipsius ecclesiae, voluerint nulli suorum ojficiariortun licere facere vel exercere contra personas et res ipsius ecclesie nostre quicquid non potuit licere contra se ; quibus privilegiis, franchi siis et libertatibus, licet canonici ejusdem ecclesie beatissimi Martini, de quorum confraternitate et numero ex ist i mus, multociens usi sunt, tam pro se quàm pro cceteris subditis, personis et rebus, nichilominus tamen aliquando, variis exquisitis modis,per commissarios, efficiar io s, vel alios se prétendent es habere speciale mandatum, contra regni nostri personas et res ecclesiasticas, retroactis temporibus, turbati sunt in suis personis et rebus ecclesie nostre, de quibus turbacionibus sepius conquesti sunt, nobis provisionem nostram, concessam Super premissis, eisdem impartiri postulando. Notum igitur facimus universis pre sentibus et futuris, quod nos debite c er ci orati quod per amplius donis, privilegiis et franc hi sis, dicti nostri predecessores ornaverunt ecclesiam nostram predictarn beatissimi Marttni supra ceteras ecclesias regni nostri, itt qua specialem tenuerunt sedem ubbatie tanquamprimi intitulait in ecclesia post Romanum Pontificem, qui solus in ea présider e potest episcopus, volentes in premissis et aliis predecessorum nostrorum donis, privilegiis et franchisis adherere, ymo potioribus augere, laudantes et approbantes omnia pr edic ta, similia vel majora privilegia, per eosdem predecessores nostros et nos donata, eidem ecclesiae per soni sque et rebus eorum declaravimus et declaramus auctoritate nostra regiâ, ac decreto perpetuo pronunciamus, eccledam beatissimi Martini, cum personis suis, subditis et rebus ejusdem, totali donatam esse libertate et exempeione, sicque, ex vi cujuscumque mandati regii, ordinationis, commissionis licteratorie vel verbalis exequende, per qitamcunque personam, cujuscunque dignitatis aut condicionis existât, personis ipsius aut rebus ejusdem ecclesie non potest aut debet inferri molestia, nec ab illis quicquamparvum vel magnum exigi vel levari, interdicendo et defendendo insuper omnibus ojficiariis et subditis nostris, ne aliquid in Notes.
(a) Registres du Parlement, Ordonnances (c) Delemus. Trésor des chartes, de Louis XI, vol. F, fol. pz. Trésor des * ^^Arrière-ban. chartes, registre 2o4, n.° 1 4 5 • (ej A titre d emprunt, ou comme don (bj Raâonabili. Trésor des chartes. gratuit.
