Page:Pastoret - Ordonnances des rois de France de la troisième race, tome 15.djvu/530

Cette page n’a pas encore été corrigée

DE LA TROISIÈME R A C E. 447

/7) Item. Testamenta facta ab habitantibus dicte bastide in presentia testium a( dignorum, valeant, licèt non sint facta secundum solemnitatem legum, dumirntn hben stiâ legitima portione non fraudentur, convocato ad hoc capellano loci l aitf tcclesiasticâ personâ, si commode possit vocari. (8) Item. Qjtbd nullus habitans in dicta bastida, de quocumque crimine appel■ Idtus vel accusatus sit, nisi velit, se purgare teneatur vel defendere duello, nec cogatur ad duellum faciendum ; et si refutaverit, non habeatur propter hoc pro convicto, sed appellans probet, si velit, crimen quod objicit, per testes vel per alias probationes juxta formam juris.

(p) Item. Qttbd habitantes in dicta bastida possint emere et recipere ad censum (a) vel in domo (b) à quacumque persona volente vendere vel infeodare, aut rts suas immobiles dare.

(10) Item. De quolibet solo (c) de quatuor canis vel tilnatis (d) lato in amplitudine et decem in longitudine, habebimus quatuor denarios obit arum (e) tantum, tt secundum majtis et minus, in festo Sancti Frontonis, et totidem duodecimam f artem pretii quo vendetur ; et nisi oblie nobis solute fuerint pr edicto termino, ,juintjue solidi nobis solventur pro gagio (f) et oblie supradicte. (11) Item. Si arstne vel alia maleficia facta fuerint occulta in dicta bastida, rei honore, vel in pertinendis dicte bastide, fiet per nos vel locumtenentem nostrum emenda super hiis, prout consulibus dicte bastide videbitur expedire, et dicta emenda levabitur et extorquetur ab habitatoribus dicte bastide, honoris et pertinendis ejusdem, ad arbitrium consulunt predictorum.

(12) Item. Senesc alius et bailli vus noster dicte basttde tenentur jurare, in principio senescallie seu prepositure sue et batllivie, coram probis hominibus dicte basttde, quod in officio suo se fideliter habebunt et jus cuilibet reddent pro possibilitate sua, a approbatas consuetudines dicte bastide et statuta rationabilia observabunt. (13) Item. Consules dicte basttde mutentur quolibet anno, in festo Apostolorum Philippi et Jacobi ; et nos, vel baillivus noster, cum consulibus predtctis, debemus ponere et eligere ipsâ die consules catholicos sex habitantes dicte basttde, quos magis bonâ fide et communi proficuo dicte basttde viderimus et cognoverimus expedire, qui consules jurabunt /ura nostra batllivo nostro et populo dicte bastide bette et fideliter custodire , et qubd populum dicte bastide de Bellomonte fideliter gubernabunt , et tenebunt pro posse suo fideliter consulatum, et qubd non recipient ab aliqua persona servitium propter officium consulatus ; quibus consulibus dicte basttde communitas jurabit dare consilium, adjutorium, et obedire, salvo tumen in omnibus jure nostro et honore.

(14) Item. Et dicti consules habeant potestatem reparandi carrertas (g), vias publicas, fontes et pontes, et faciendi rationabilia statuta, et potestatem faciendi (i constituendi procuratorem, sindictim seu actorem, pro tota universitate dicte bastide, <1 omnia generaliter et singula specialiter faciendi que tota universitas sive commtin ‘tus dicte bastide facere posset et deberet, ct etiam colligendi missiones et expensas Notes.

(u) A Ia charge d’un cens. (e) D’oublie ou d’oubliage. Ce droit (b) Ou plutôt in dono, à titre de don. avoit commencé par la rétribution de quelques (c) Terrain. petits pains, de quelques petits gâteaux, que (d) Cannes ou aunes, deux mots qui l’on donnoit à son seigneur ; il fut ensuite Mprimoient la même mesure. On comptoit converti en une prestation pecuniaire. encore ainsi i’étendue d’un terrain, il y a (f) Amende qu’il falloit p*yer au seigneur d années, dans quelques-uns de nos ou à son juge.

Vrtemens. La canne étoit, en Provence, (g) Les lieux par où l’on charie , les e six pieds environ. chemins, les rues.

Louis XI,

à Bordeaux,

Avril i46x.