13 — page 51 — L’homme est double ; il y a en lui le Pape et l’Empereur…
« Cum omnis natura ad ultimum quemdam finem ordinetur, consequitur ut hominis duplex finis existat : ut sicut inter omnia enlia solus incorruptibilitatem et corruptibilitatem participat, sic… Propter quod opus fuit homini duplici directivo, secundum duplicem finem : scilicet summo pontifice, qui secundum revelata humanum genus produceret ad vitam æternam ; et imperatore, qui secundum philosophica documenta genus humanum ad temporalem felicitatem dirigeret. (Dante, De Monarchia, p. 78, édit. Zatta.)
14 — page 51 — De Monarchia, « De l’unité du monde social »…
Dante (De Monarchia, t. IV, p. 2 a). L’éditeur a mis au frontispice l’aigle de l’Empire avec cette épigraphe :
E sotto l’ombra delle sacre penne,
Governo l’mondo li di mano in mano.
15 — page 52 — Ce monarque, possédant tout, ne peut rien désirer, etc.
« Notandum quod justitiæ maxime contrariatur cupiditas… Ubi non est quod possit optari, impossibile est ibi cupiditatem esse… Sed monarchia non habet quod possit optare. Sua namque juridictio terminatur Oceano solum. » (P. 17). — Il prouve ensuite que la charité, la liberté universelle, sont à la condition de cette monarchie. — « O genus humanum, quantis procellis et jacturis quantisque naufragiis agitari te necesse est, dum bellua multorum capitum factum, in diversa conaris, intellectu ægrotas utroque similiter et affectu… cum per tubam Sancti Spiritus tibi effletur : Ecce quam bonum et quam jucundum habitare fratres in unum ! » (Dante, De Monarchia, p. 27.)
16 — page 54 — Saisset appartenait à la famille des anciens vicomtes de Toulouse…
« Quod antiquitus erat Comes et Vicecomes Tholosæ, et quia ipse erat de genere Vicecomitis, qui dictus Vicecomes dominabatur in certa parte civitatis Tholosæ. » (Dupuy, Différ., 640.)
Il était l’ami de toute la noblesse municipale…
« Quia omnes meliores homines de Tholosa sunt de parentela nostra, et facient quidquid nos voluerimus. » (Ibid., p. 643.)