Page:Leibniz - Die philosophischen Schriften hg. Gerhardt Band 2.djvu/211

Cette page n’est pas destinée à être corrigée.

198 QD : äolber au 2¢ibni ;.

huerim, sed addiderim id quod in his latins exposui, id quod plus est realitatis in motu promtiori, compensari in tardiore duratione Iongiori. Inter extensum et exercilum eam différentiam statuo, quod exercitus singula memhra perire queant, manentibus reliquis, Extensi vero ne minima pars, quin simul percant omnes.

Agnosco sufficere, sententiam neeessario conséqui ex intellectis, ut intelligi et ipsa diratur, si scilicet ex inteffectis sequatur a priori, seeus si a posteriori. Etenim naturam gravitatis, ut exemplo quid velim pateal, optime intelligo, si inteilexero ex systemate universali mundi aut telluris nostrae particulari, necessario sequi corporum descensum ; neutiquam vero, si ex eo quod videam corpora descendere, ratiociner causam quandam, quam gravitatem vocem, cnr hoc fiat, requiri. Jam ex prioribus tuis, Vir lllustris, intellexi, quod postremae hae continuant admodum, suspicari te, ita me deditum esse Cartesio, ut ejus auelorilati plane assentiar, et in eo putem me intelligere quae in aliis me inlelligere negem. Cujus rei nullam faciam Apologiam, utpote quae, cum eam facèrent etiam illi qui ipsi mordicus adhaerent, nihil merito proficeret. Id tamen addam, me multos et magnos etiam circa principia tam in Physicis quam in Metaphysieis agnoseere ejus errores, Iicet in multis généra-Iibus praesertim ipsi assentiar. ln exemplum adducam illnd quod ad rem nostram facil, me neuliquam intelligere, quid sibi velint Cartesius et Cartesiani, quando de anima bumana eorpori eonjuneta et in corpus agente et vicissim a eorpore patiente Ioquuntur ; verba haee sunt, nullum meo judicio sensum habentia, nisi ostenderint, quo paeto ex eogitationibus sequatur motus, et ex motu eogitationes, quod tantum abest ut facere illos putem, ut e contrario nihil absurdius esse existimem. Quae etiam causa est, cnr tua hujus conjunctionis ratio rnihi placuerit tantopere, quae equidem explicat, non qui anima agat in corpus et corpus in animam, sed qui mutationes animae et corporis fiant simul, licet singulae fiant a suis principiis.

Si igitur entelechiae tuae génére non diiferant ab anima, nonnc sequitur ut anima nihil potest in corpus nee corpus in animam, ita nee ente-Iechias quidquam posse in matériam, nee matériam in illas ? Unde sicut in corpore vis quaedam poncnda est, distinela ab Anima, qua corporis functiones peraguntur, ita in matéria vis quaedam erit mutationis ab ipsa entelechia distincta. lloc autem erat, quod innuebam, quando dixi, si