I
’ Qonriug au 2¢ibni3. 155
est adesse péritiam omnis illius juris privati quod in singulari isthac républica obtinet, sive naturalis sive positivi, sive soripti sive consueludinarii. Quad obtinet inquam : secundum enim hoc solum et in foro est judicandum, et a Jurisoonsulto respondendum. Nec enim Romanum aut quod aliud in singularis reipublicae usum sive conditum sive assumptum jus, semper et ubivis obtinet. Ne quidem Naturale jus in omni républica obtânet. Sane usus formae etiam cujuslibet 1-îjç arolwreiaç aliud atque aliud exigit öixmovz nec fieri potest, ut universa Naturalis juris praecepta in omni sancientur reipublicae specie, sed imperat commodum publicum cujuslibet status, connivere ad quam mulla Naturali juri adverse ; quaedam rerumpublicarum formaedper mère bonas artes nec regi nec conservari possunt, ac proinde exigunt etiam multa iniqua, non vero solum permittunt. Quo tamen respublicae sunt meliores, eo plus observant Naturalis juris. Sola illa species quae omnibus est numeris perfecta, etiam Naturae jus omne strictim colit. Verum nusquam reperitur, nec fortassis unquam reperietur : nostrae certe omnes ab illo gradu absunt perquammultum. Dixi porro, ad banc judiciariam prudentiam opus esse juris ejus quod obtinet péritiam. Enimvero ultra nudam péritiam non arbitror in judice qua tali, aut Jurisconsulto practice, quidquam postulari. Satis nimirum esse, si tzeneat constituti juris mentem : utilitalem aut noxam ut sciat non est necessum ; etsi Politico viro et qui architectum agit reipublicae nibil ejus (as sit ignorare. Eapropter nec aliam notltlam Naturalis Juris ludex aliquis aut loro inserviens Jurisconsultus opus est ut sibi comparet : intègre Juris illius Philosophia magna quidem ipsi est ornamento, non tamen usus.
Cum vero hnec forensis péritla juris constituti varia sit pro varietate rerumpublicarum, indubie non propositum tibl est, nisi unius alicujus singularis reipublicae, et quidem fortassis solius Germaniae nostrae (quae tamen ipsa multos quasi complectitur perquam diversos status, adeoque et diverse jura) leges in fori usum digerere. Fieri hoc posse paucis, imo debere id paucis fleri, omnino tecum consentio. Jamque tum banc sententiam meam non semel publics sum professus. Quln etiam ipse forte legeris quae disserui l. de orig. Juris Germ. pag. 243. Qnonlam porro lmperll nostrl Germanici respublics habet quidem et suum rô åiôucovz in quam multis tamen, imo in plerisque sectatur id quod est rectum, hinc Juris naturalis notitia magno poterit huic scopo esse usui. Observandum tamen arbitrer, cum legis cujuslibet officium primarium sit vel jubere vel vetare, minus proprium autem
