Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/448

Cette page n’a pas encore été corrigée
370
GAI

fait méfier d’aiguiser les couteaux sur une meule. Bréolimer ou brélimer, et, par abus, blérimer, m. Pl. ien. Quand le gagne-pelitpasera, vous ferez aiguiser mon couîeauj/ja drémenôar brcoUmer, é Ickcol levima va c’huuntel.

Gagner, V. a. et n. Faire un gain, tirer un proOt. Gouiiid ou gonid, par abus pour gounéza, non usité à l’infinitif. Part, gounézet. Il a gagné beaucoup d’argent cette année kalz a arc’hanl en deùz gounézet évléné. Qui est-ce qui gagne ? piou a c’hounid ou a c’hounez ?

Gagner. Attirer quelqu’un dans son parti, se le rendre favorable, le corrompre. LiVcaowt. Part, likaouel. Gounid gañd archañl. Il ne sera pas difOcile de le gagner, hé Ukaoui, hé chounid gañd arc’hanl na vézô kéd diez.

Gagner. Parvenir à… arriver à… Mont ou doñd da… Tizout. Part. et. Il a eu de la peine à gagner la maison, héach en deûz bét 6 Uzoud ann (i.

Gagner. Atteindre, attraper. PoAa. Part. et. Il a gagné une maladie, eur chiéüved en deûz paket.

Gagner. Mériter. DcUézout. Part. et. Il a gagné cela à la guerre, er brézel en deùz dellézel kemefil-sé.

Gagnecr, s. m. Celui qui gagne. Gounidek ou gonidek, m. Pl. gounidéien ou gonidéien. Voilà le plus fort gagneur, chélu ar brasa gounidek.

Gai, adj. Joyeux. Enjoué. Laouen. Dréô. Draut. Mao. Gaé. Gwiou. Joauz. Scder. (Trég.) 11 n"cst plus gai actuellement, ne kél laouen mui bréma.

Rendre ou devenir gai. Laouénaat. Part. laouénéet. Maôaat. Part, maôéel. Joausaat. Part, joauséel.

Gaiement ou Gaîment, adv. Avec gaieté, joyeusement. GafU laouénidigez. Gant lévénez. Enn eunn doaré laouen ou draFU ou maô. Il ne m’a pas dit cela gaiement, n’en deûz kél lavarel ann drd-zé d’in gant laouénidigez, enn eunn doaré laouen. Ez laouen.

Gaiement. De bon cœur. A galoun vâd. Il me l’a donné gaiement, a galoun vdd en deûz hé rôcl d’in.

Gaieté ou Gaîtê, s. f. Joie, enjouement, allégresse, belle humeur. Laouénidigez, {. Lévénez, f. Dréôded, m. Maoder, m. Gaéder, m. Gwiouder, m. Joausded, m. Sa gaieté me plaît, hé laouénidigez, hé vaoder a hél ou a blij d’in. Elle a perdu sa gaieté depuis qu’elle est mariée, kollel eo hé laouénidigez gañt-hi abaoé ma eo dimézet.

iJc gaieté de cœur, de propos délibéré, sans sujet. Azevri. Azevri-béô. Araloz-kaer. Ilép néb abek. Il l’a fait de gaieté de cœur, azevri-béo, araloz-kaer en deûz gréai kémeñl-sé.

Gaikiés. Paroles, actions folâtres. Komsiou ou doaréou dibenn ou gwiou ou peûz-foU. Je n’aime pas ces gaiclés-Ià, Ti(f ^arann /cc( ar c’homsiou, ann doort’ou dibenn-zé. Gaillard, acli. Joyeux avec démonstration, dispos, éveillé. Vréô. Drañl- Uéô. Laouen. Veùl. GAL

Livrin. Il est encore bien gaillard, dréôhrâz, laouen brdz eo c’hoaz.

Gaillard, Frais, un peu froid. Peûzién. Frésk. Le vent est gaillard, pcûz-ie’n oufrésk eo ann avel.

Gaillardement, adv. Joyeusement. Gand dréôder. Gant laouénidigez.

Gaillardise, s. f. Gaieté folâtre. Dréôded, ra. JJéôder, m. Laouénidigez, f. Gain, s. m. Profit, lucre. Heureux succès, victoire, avantage que l’on a dans une entreprise, dans la poursuite d’une atfaire. Gounid ou gonid, m. Pl. ou. Gounidégez, f. Pl. ou. Le gain ne sera pas fort, né vézô kél brâz ar gounid, ar gounidégez. Il donne la moitié de son gain à sa mère, ann hanter eùz hé clwunid, eûz hé c’hounidou a rô d’hé vamm. Gaîne, s. f. Étui de couteau, etc., fourreau. Gouin ou gouhin, m. Pl. ou. Feùr., f. Pl. iou. Mettez ce couteau dans sa gaîne, likit ar gouñtel-zé enn hé c’houin, enn hé feùr. Mettre dans une gaîne, engaîner. Gouina ou goukina. Part. et. Feûria. Vavt. fcùriet. Oter de la gaîne, dégainer. Dic’houina. Part. et. Disfeûri. Part. et. Dis feûria. V ri. disfeûriet. Gaînier, s. m. Ouvrier qui fait des gaines. Gouiner ou gouhiner, va. Pl. ien, Feûrier, m. PI, ien.

Gaîté. Voyez Gaieté.

Galant, adj. et s. m. Civil, sociable. Déré ou déréad. Séven. C’est un galant homme, eunn dén déréad, eunn dén séven eo.

Galant. Qui cherche à plaire aux dames. Merc’hétaer. Kañfard. Gadal. Oriad. C’est un homme galant, eur merc’hélaer, eur c’hanfard eo.

Galant. Amoureux, amant. Orgéder. Karadek. Karañlez. * Dous. Voilà son galant, chétu hé orgéder, hé c’harañtez, hé dous.

Galanterie, s. f. Politesse dans l’esprit et dans les manières. Déréadégez, f. Sévémdigez, f.

Galanterie. Soins que l’on rend aux dames. Commerce amoureux. Orged, m. Gadélez ou gadalez, f. Oriadez, f. On connaît sa galanterie, hé orged, hé c’hadélez a anavézeur.

Galanterie. Petit présent. Rôik, m. Pl. rôouigou. C’est une galanterie de ma femme, un petit présent que m’a fait ma femme, Eur rôik eo eûz a berz va grék, eunn draig eo é deûz rôet d’in va grék.

Galantiser, v. a. Être ridiculement galant auprès des femmes. Béza orgédik ou oriadik ouc’h… En Tréguier, lubanelli. Part, lubanel-Ici. (De lu, ridicule, et de panelti, en Galles, presser.) En Cornouaillc, j’oéta léz da… Part. foéiet. H, V.

Galbe, s. m. Contour du fût d’une colonne, d’un vase, d’un balustre, etc. Trô-koañl, f. Pl. trôiou-koañl. H. V.

Gale, s. f. Maladie de la peau qui force à se gratter, éruption de pustules avec grande démangeaison. Gdl, f. iJrouk-sañl-Méen. Je crois qu’il a la gale, car il se gratte sans cesse » orr gdl ou ar c’hdl a zô gañt-hañ, war a grédamt, rag en etn skraba a ra bépred.