recherches au sujet de cette Astronomie véritable, dont les fondements sont des principes de Physique. » En dépit des avis de Moïse ben Maimoun, Al Bitrogi pensait avoir réalisé le vœu d’Ibn Rochd lorsqu’il publiait sa Théorie des planètes prouvée par des raisons de Physique.
La collection de traités astronomiques que Luca-Antonio Giunta publia, à Venise, en 1531[1] se termine par un écrit intitulé : Alpetragii Arabi planetarum theorica, physicis rationibus probata, nuperrime latinis litteris mandata a Calo Calonymos hebreo neopolitano, ubi nititur salvare apparentias absque eccentricis et epicyclis.
Comme nous l’apprennent les dernières lignes du traité, le juif napolitain Calo Calonymos ou Kalonymos ben David traduisit cet ouvrage, en 1528, de l’hébreu en latin ; la version hébraïque avait été faite en 1259, sur le texte arabe, par Moïse ben Samuel ben Tibbon[2].
Quel était l’auteur de ce texte arabe ?
- ↑ Spherae tractatus Joannis de Sacro Busto Anglici viri clarissimi. —
Gerardi Cremonensis theoricae planetarum veteres. — Georgii Purbachii theoricae planetarum novae. — Prosdocimi de Beldomando Patavini super tractatu
sphœrico commentaria, nuper in lucem diducta per L [ucam] Ga [uricum],
nunquam amplius impressa. — Joannis Baptistæ Capuani Sipontini expositio
in Sphœra et theoricis. — Joannis de Monte Regio disputaties contra theoricas Gerardi. — Michaelis Scoti expositio brevis et quaestiones in sphœra. —
Jacobi Fabri Stapulensis paraphrases et annotationes. — Campani
compendium
super tractatu de sphera. — Ejusdem tractatulus de modo fabricandi spheram
solidam. — Petri cardinalis de Aliaco episcopi Cameracensis 14 quœstiones. —
Roberti Linconiensis episcopi tractatulus de sphœra. — Bartholomei Vesputii
glossulœ in plerisque louis sphœrœ. — Ejusdem oratio de laudibus astrologiœ.
Lucæ Gaurici castigationes et figurœ toto opere diligentissime reformatœ.
— Ejusdem quœstio numquid sub œquatore sit habitatio. — Ejusdem oratio de
inventoribus et laudibus astrologiœ… Alpetragii Arabi theoria planetarum
nuperrime latinis mandata literîs a Calo Calonymos Hebreo Neapolitano,
ubi nititur salvare apparentias in motibus planetario absque eccentrics et
epicyclis. Colophons : 1o (avant l’ouvrage d’Alpetragius) Impressum fuit volumen
istud in urbe Veneta… et calcographica Lucæ Antonii Juntæ Florentini
officina… Anno Virginei partus MDXXXI labente mense Martio ; 2o (à la fin
du livre) Venetiis in ædibus Luceantonii Junte Florentini anno Domini MDXXXI
mense Januario.
On trouvera une description très complète de cette rare collection dans l’écrit de B. Boncompagni qui est cité ci-dessous.
- ↑ Baldassare Boncompagni, Della vita e delle opere di Gherardo Cremonese (Atti dell’ Accademia Pontificia de’ Nuovi Lincei, tomo IV, anno IV, p, 479).