Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/533

Cette page n’a pas encore été corrigée

84-85. DE LA Vérité. ^21

quod in me dubitat, non illud effe, quod noftrum corpus effe dicimus ; itaque & verum eft, me, quatenus dubito, non nutriri, nec incedere : abfque illo enim neutrum peragi poteft. Imô ne quidem adfirmare poffum, me, quatenus dubito, fentire poffe : etenim ficuti ad inceden- dum pedes, ita etiam ad videndum oculi, & ad audiendum aures requiruntur ; fed cùm nullum horum habeam, quia corpus non habeo, equidem me fentire dicere non poffum. Praeter haec, olim in infomniis complures res me fenfiffe exiftimavi, quas tamen rêvera non fenferam ; & quandoquidem nihil hîc, quin adeô verum fit, ut de eo dubitare nequeam, admittere conftitui, me effe rem fentien- tem, hoc eft, quae oculis videat, auribus audiat, dicere nequeo ; fieri enim poflit ut, ifto modo, licet nihil iilorum adeffet, fentire me crederem.

EuDoxus. — Non poffum, quin hîc te fubfiftere faciam, non ut te à via abducam, fed ut addam animum, & perpendendum exhibeam, quid fanus fenfus, rite modo gubernetur, efficere valeat. Etenim in hifce omnibus ecquid datur, quod accuratum non fit, quod non légi- timé conclufum, quod ex antecedentibus fuis non reftè deduélum fit? Atqui cunda haec dicuntur peragunturque, fine Logicà, fine régula, fine argumentandi formula, folo lamine rationis & fani fen- fus, qui ubi folus per fe agit, erroribus minus eft obnoxius, quàm cùm mille diverfas régulas, quas artificium & defidia hominum, ad illum corrumpendum potiùs quàm reddendum perfediorem, invenerunt, anxiè obfervare ftudet. Imô hîc nobifcum facere ipfe Epistemon videtur : nihil enim cùm dicit, fe ea qua; dixifti probare omnino fignificat. Perge itaque, Poliandbr, ipfique, quo ufque fanus fenfus progredi poflit, & fimul etiam, quae ex noftro principio deduci queant confequentiae, commonftra.

PoLiANDER. — Ex omnibus iftis, quae olim mihi vindicaveram, attri- butis unum duntaxat examinandum reftat, cogitatio fcilicet; atque hanc folam ifliufmodi effe, ut à me fejungere nequeam, comperio. Quippe fi verum eft, me dubitare, ficuti de eo dubitare ne|queo, me cogitare asquè etiam verum eft; quid enim dubitare aliud eft, quàm certo quodam modo cogitare? Et profedô, quôd fi plané non cogi- tarem, nec an dubitarem, nec an exfifterem, fcire poffem. Sum tamen, & quid fim fcio, atque ea propter fcio, quia dubito, hoc eft proinde quia cogito. Quin forte etiam accidere poffet ut, û per momentum cogitare definerem, etiam plané definerem effe ; itaque unicum illud, quod à me fejungere nequeo, quodque me effe certô fcio, quodque nunc certô affirmare, nihil ne fallar metuens, poffum, unicum, inquam, hoc eft, me effe rem cogitantem.

ŒuvRKs. V 66

�� �