Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/81

Cette page n’a pas encore été corrigée

43-44-

��Pars Secunda.

��5 1

��IO

��i5

��20

��25

��turam in eo tantùm confiftere, quod fit res extenfa; ejufque extenfionem non effe diverfam ab eâ, quae fpa- tio quantumvis inani tribui folet : facile cognofcimus fieri non poffe, ut aliqua ejus pars plus fpatii occupet unâ vice quàm aliâ, ficque aliter raréfiât, quàm modo paullô antè explicato 3 ; vel ut plus fit materiae, five fubftantiae corporeae, in vafe, cùm plumbo, vel auro, vel alio quantumvis gravi ac duro corpore plénum eft, quàm cùm aërem tantùm continet, vacuumque exifti- matur : quia partium materiae | quantitas non pendet ab earum gravitate aut duritie, fed à folâ extenfione, quae femper in eodem vafe eft aequalis.

Cognofcimus etiam fieri non pofTe ut aliquse atomi, five materiae partes ex naturâ fuâ indivifibiles, exiftant. Cùm enim, fi quae fint, neceffariô debeant effe extenfae, quantumvis parvse fingantur, poffumus adhuc unam- quamque ex ipfis in duas aut plures minores cogita- tione dividere, ac proinde agnofcere effe divifibiles. Nihil enim poffumus cogitatione dividere, quin hoc ipfo cognofcamus effe divifibile ; atque ideô, fi judi- caremus id ipfum effe indivifibile, judicium noftrum à cognitione diffentiret. Quin etiam fi fingamus, Deum efficere voluiffe, ut aliqua materiae particula in alias minores dividi non poffit, non tamen illa propriè indi- vifibilis erit dicenda. Ut etenim effecerit eam à nullis creaturis dividi poffe, non certè fibi ipfi ejufdem divi- dende facultatem potuit adimere : quia fieri plané non poteft, ut propriam fuam potentiam imminuat, quemadmodum fuprà notatum eft b . Atque ideô, abfo-

a. Art. vi ci-avant, p. 4?.

b. Pars I, art. lx, p. 29, 1. 1 i-t3.

��quœ de rarefaâione diâafunt.

��XX.

Ex his etiam démon Jlrari, nullas atomoi . dari poffe.

�� �