Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, IX.djvu/242

Cette page n’a pas encore été corrigée

2i6 OEuvRES DE Descartes.

bonne foy, fi ie ne connoifTois fon efprit, & ne croyois qu'il a efté le premier furpris parvne fi fauffc créance.

L'autre equiuoque eft en la page 84", où il veut que dijîinguere & ahjîrahere foient la mefme chofe, & tou- 5 tefois il y a grande différence : car, en diftinguant vne fuhftance de fes accidens, on doit confiderer Fvn & l'autre, ce qui fert beaucoup à la connoiflre; au lieu que, fi on fepare feulement par abltradion cette fubftance de fes accidens, c'eft à dire, fi on la con- 10 fidere toute feule fans penfer à eux, cela empefche qu'on ne la puiffe fi bien connoiftre, à caufe que c'eil par les accidens que la nature de la fubftance eft manifeftée.

Voilà, Monfieur, tout ce que ie croy deuoir ré- i5 pondre au gros Hure d'Inftances; car, bien que ie fatisferois peut-eftre dauantage aux amis de l'Auteur,

a. Difquifttio Metaphyfica, p. 84, c'est-à-dire l'^partie de VInJlautia, qui fait suite à la Dubiiatio VII in Meditationem II et Refponfio (voir t. VII de la présente édition, p. 271 (n" S,pro 7): « lam fi quisledor fitfatis patiens » ut Dubitationem meam relegat, quaefo ut ferat fimul de illà deque Ref- » ponlione judicium. Dicis te non abjlraxiffe conceplum cerœ ab acciden- » tiuin ejus conceptu. Ccdo tuam fidem ! An-non haec ipfa tua funt verba : » Ceram ab externis formis dijîinguo, & tanquçim veftibus detraâis, uiidam » confidero? Et quid eil: aliud. conceptum unius rei a conceptu aliarum » abftrahere, quàm illam fine iftis conliderare ? quàm illam nudam con- » liderare, illis detra>5lis ceu vertibus? An alià ratione conceptu's naturœ » humanœ abftrahi cenfetur ab individuorum conceptibus, quàm illam ab 1) individuantibus, ut vocani, differentiis diftinguendo, & tanquam verti- 11 bus detractis nudam conllderando ? Verîim inllare circa id pigeât, quod » il nefciret Dialedicus, vapularet in Scholis. Dicis te potitis indicare vo- it hiijfe qtio paâo cerœjubjlantia peraccidentia manifejietiir. Irtud voluifti » indicare, & illud enunciarti clarè. An-non l'utî'ugium lepidum ? Et cîim » volueris indicare, quànam ratione indicafti, aut manifeftani ceram fecifti, » nifi fpedando primùm accidentia, ut velteis, ac deinde illis dctraflis » ceram nudam conliderando ?. . . »

�� �