Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, IV.djvu/469

Cette page n’a pas encore été corrigée

h.70-7». CDXLII. — Juillet 1646. 4$ 5

��« Instantia Domini le Conte. »

« Solutio plane satisfacit; ex primo enim elemento tertium generatur,et » etiam aliquoties primi ac tertij elementi materia in materiam secundi » conuertitur, et ita secundum elementum reparatur, vt Dominus Des- » cartes annotauit, et pag. 140, art. 100, dicit tertium elementum crescere » non posse in immensum. »

« Art. 83 et seq. part. 3. Princip. : Et primo quidem, etc. « II

« Hic non probatur globulos cœlestes velocius in circumferentia vnius a vorticis moueri circulariter, quam circa médium; id est, in nostro vor- » tice, quam versus Saturnum; sed solum ostenditur grauiores et maiores >> globulos alijs minoribus superiores euadere, dum conantur omnes à » centro recedere; et ita posse fieri vt quidam casteris citius moueantur » versus extrema vnius vorticis, motu recto vel quasi recto, sed non circu- » lari. Et si dicatur motum illorum circularem accelerari ab illo conatu » recedendi à centro sui motûs, quaero cur lex ista non est generalis per » totum vnum vorticem, et quae ratio diuersitatis et tarditatis circa certam r> distantiam, vt versus Saturnum. »

« Videturque nunc ob motus per tôt mille annos praeteritos, quod glo- » buli cœlestes ita deberent esse accommodati, vt grauiores et solidiores » sint alijs superiores ; nec amplius hac de causa ordinem deberent mutare » (nisi forte per accidens), sed solum totius vorticis motum circularem » sequi. »

« Exemplum in figura pag. sequ. adductum nihil habet simile globulis » secundi elementi: cum enim illi ordinem mutant, ex via angustiori in » latiorem transeunt, scilicet cum recedunt à centro ad circumferentiam » euntes. In hac vero figura contrarium reproesentatur. »

« Responsio*. »

« Isto articulo vult autor ostendere, quomodo globuli quamuis magni- » tudine ajquales, vt supposuerat, moueantur celerius vni alijs, quod reete » demonstrat; nec dubium est, quin superiores moueantur celerius inferio- » ribus vitra spha;ram Saturni,cum superiores eodem tempore plus spatij » percurrant, quam inferiores. Non autem recte infert Vir Clarissimus, » solidiores alijs debere euadere superiores, quia autor non vult globulos » istos, quo sunt crassiores, magis recedere à centro vorticis, sed eos so- » lummodo, qui sunt magis agitati; hoc est cum contingit vt minus ma- >. gnitudine superentur ab alijs, qui infra sunt, quam illos celeritate » superant. »

a. Clerselier : Réponse de M' Picot.

�� �