Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, III.djvu/525

Cette page n’a pas encore été corrigée

CCLXVI. — Janvier 1642. ^i}

» 24, 25. Proverb. 3o, 24, 25, 26, 26, 2.i', ubi permanentes naturas, fa- s cultates, et species rerum distinctas innui putamus. "

o II. Videndum, an non ab opinione negante, saltem tacilior quàm ab » affirmante esset prolapsus in dubiiationem : an uUne sint formas substan- » tiales, quae corpus hominis actuent, et unum compositum cum eo con- » stituant? Quod si quis hoc neget,et Galeni xîï<j'.v, aut particulam divinse » aura; seu animœ mundi, aut universalem intellectum Averrois, aut Pla- » tonis mentem, tanquam r.i-.iù-.oi genium in ergasterium corporis detru- » sum eique alligatum, ut Promeiheus Caucase, si quis, dico, taie quid » substituât, quibus rationibus illum felicius et tutius reiunderes, quàm » assertores formarum ? » {Ib., p. 39.)

« ... V. Videndum ne negatio qualitatum propriarum, quœ interne « émanant ex forma et substantiâ rei (quarum negatio ad formarum nega- » tionem sequitur, haut aliter ac vara vibiam trahit), in ha:c absurda nos » adigat : 1° Substantias creatas esse inimediatum suce pperatioitis prînci- » piiim, cum milice siiit qualitates ctctivœ, quibus mediaiUibus operaiitur » substautiœ : quod vide excussum à Metaphvsicis et Theologis, cum » agunt de simplicitate Dei, deque distinctione attributorum divinorum. » 2" Nullas esse omnino qualitates, ut nec secundœ aut tertiœ. ita nec » primae speciei, hoc est, nullos esse habitus, contra communem Philoso- » phorum et Theologorum scholam. Velim videra quomodo ii, qui negant » facultates seu potentias naturales, contra Atheos, Scepticos, Infidèles vin- n dicaturi sini habitus (quorum necessitaiem scriptura et ratio suadet), ne » pariter in pentagonum illud ergasterium motus, quietis, quantitatis, n positurce, Jigurce, compingantur. » {Ib., p. 40-41.)

a ... VIII. Sequeretur facultates proprias et intrinsecas earumque prin- » cipia in animalibus alterius generis nulla esse, quàm in automaiis aut » statuts Dedaleis, et consequenter opificia Dei et naturœ, per creationem » aut generationem producta, essentialiter et univoce eadem esse cum ope- » ribus artis : quod quomodo cum Ps. 104, 2g, et 7, 14. 1 5, A^um. 16, » 22, et 2-, i6,Hebr. 11, g, 10, Habac. 2, iq, satis conveniat, fateor » me nondum videre. » [Ib., p. 41.)

« ... X. Cum quantitati et figurx tribuitur efficientia et motus, qui » formis earumque qualitatibus activis tribui solet, videndum ne aliquando » adolescentes imprudenter per consequentiam admittant axioma illud » Magicum, ab omni theologiâ et philosophià Christianà hactenus rejec- » tum : Quantitatis et figurée aliqua est efficacia, eaque aut per se aut » cum aliis concurrit tanquam activum transmutationis principium. » [Ib., 41-42.)

«... XI. Dubium hoc solvendum : quomodo non sit processus in infi- » nitum, aut circularis demonstratio fere similis demonstrationi quam

a. Sic. Voetius paraît avoir voulu citer les versets 24 à 28 du chap. 3o des Proverbes.

Correspondance. III. 63

�� �