Page:Bouquet - Recueil des Historiens des Gaules et de la France, 20.djvu/48

Cette page n’a pas encore été corrigée

̃ PR.EFATIO. ̃ ’̃ um ’]

est. Ita doçebaQi primas libri editiones. que tameo errorem poterant ipsssmet depetieref cùm hujusregiiUB fHioLudovici nomeo tribttefeat nuHius matre Margaritâ nati proprium niai primogeniti, «slate post miilesimam ducentesimA sexagesima eutincti, decennio ante patrem. Neqoe weliùshùc inducereturPhilippi audacisprior conjui Isabelia, Mariave posterior vit enim quadriennis 4 vivis excesserat, anno 1266, princep».cui soli inter Isabelle Blios Ludovjfci fuerat nomen inditum ; Maria verô quae annos vidit seculi sequentis anum et viginti, profectô non bec illa est regina fato functa’cui Joinvillius divinam misericordiam precatur. Restat ut sermo sit de Joanna Navarrensi Philippi qtmrti uxore, Ludovici decimi genitrice. Porri, tjuamdiù typis excusus liber regi Ludovico nuncupabatur, consentaneum fuit ut viderelur auctor régnante Hulino, annis decimae quartae centuriae decimo quinto et sexto scripéisse sed exarata manu genuina exempla regis filio, non regi dicantur ; undè colligere pronum est operi post initum Philippo pulchro principatum videlieet post 1 annum 12 85 inchoato, admotam fuisse manum ultimam ante regis ejusdem obitum, decimo tertio kalendas Décembres, anno millesimo trecentesimo decimo quinto se autem nono scriptum codex omnium vetustissimus déclarât.

Igitur inchoata jussu reginae Johannae, ac principi, deinceps regi, Ludovico, cui cognomen est Hutino, dicata, satis haec historia eo nomine commendaretur, quod fuerit desinente seculo decimo tertio, ineunte decimo quarto. gallicè i conscripta. Auctoris quidem sermouem graviter ante medium decimum octavum editores adulteraverant ; sed nunc ipso libro fruimur, annis abhinc propè octoginta restituto, publici juris facto, inter avita solutae nostratis orationis, rudimenta admodùm conspicuo. Alio tamen titulo, eoque potiori, senescallus viris studiosis attente audiendus est, quippe qui ab anno M cc xlvih* ad LXX* p^r estates duas et viginti ne dicamus cum quibusdam quatuor et triginta, Ludovico familiaris ac domesticus, rerum quas narrât omnium proximus testis, primigeniam, si qua unquam sit, historiam recitet, omni arte,-penè dixerimus et studio, liberam, cujuscumque certè fucum faciendi voluntatis insontem. Carè dilecta vividè meminit ; insulsà quidem, quae tune invaluerat, credendi temeritate non ubique immunis, nec etiam singula tam cautè recensens ut i quibusdam fortè miscendis aut ioco movendis semper abstineat ; sed omnino fraudis nescius, quem nulla sive curiositas sive incuria testem infidum, nulla faciat admiratio cœcum «stimatorem. Ea sola laudibus extollit quae veneratione prosequitur, de hominibus dicens quos parvi pendet, sine irA et odio, quos unicè diligit, sine adulatione.

Voluit Harduinus jesuita librum Joinviliii nomine vulgatum, inter fabulares narrationes seculo decimo quinto. concinnatas amandare. Certè non inerat hujusmodi commente» tanta veri species, ut illud protensâ disputatione vir academicus La Bastie ooufutare dignai^tur. Quando tamen regi Ludovico dicabant editores historiam rogante illius matre, divi Ludovici conjuge, scriptam, fas fuit libri fidem suspicari tanlâ temporum inscitiâ ipsa in fronte, tot imperitè mutatis, resectis additisve rébus, tot novatis verbis ubique deformati. Qualiacumque haec objecta non ante diluta penitùs evanuêre, quàm ipsum auctoris priscum opus emissum in lucem fuit. Una tantùm potuerat hactenùs responsio proponi, videlicet quâvis post demortuum senescallum aetate, librum hune famA notum nominatim commemoratum, pluribus in codicibus descriptum perenniter exstitisse.

·yt an~. i3z3. ~eai~ua.oaeris. eznmnlum..in j

A<Ur«l annn ti% raaùim ftnari» «ramnlnm in tnbliotheca Cafoh OUtOtL là