120 EX FRAGMENTO HIST. MONASTERII-NOVI PICTAY.
Malleacensi Cœnobio præfecit domnum Goderannum virum præstantissi- À mum, qui posteà Xantonensi sedi præfuit; Angeriaco domnum Oddonem ; Monasterio S. Maxenti domnum Benedictum ; Monasterio S. Martialis Le- movicensis domnum Ademarum ... Voluit tamen sibi peculiare _proprium- que construere . . sumptus congregare... Locus inquirebatur op- tatæ rei aptus. Offeruntur aliqua, ut fertur, juxta Niortense castrum, juxta Benonium («) vicum, et in Olerensi insula: quæ omnia ei displicuisse ma- nifestum est.
Tandem oblatus est locus in suburbio Pictavis civitatis juxta fluvium Clemnem (b), quem pro voto complectitur. Adveniente igitur die quo pu fandamenta locari debuerunt, adsunt plures nobilium ; Dux videlicet
Episcopus Isembertus nomine, adstabant etiam tune ibidem, Philippus Rs Francorum advenerat Pictavis tunc temporis, ut ipsum ut potè Du- B cem suum ascisceret contra Guillelmum Anglorum Regem, qui quoddam castrum contra eum obsidebat. Sunt namque posita fundamenta anno Dom. Incarn. MLXXVI (c), Indict. XIV, anno VIE Gregori VII Romani Ponti- ficis, prædicti Philippi anno regni XIV (d), Epacta XII, Concurrente [V], VIL Jdus Octobris. Dux vero prædictum Regem, ut illud Privilegio (6) donaret, petit et impetravit. Sed et sequenti tempore Roman adiens , à prædicto Gregorio Papa Privilegium similiter libertatis impetravit. .. De fonte illo qui per totam penè Europam religionis rivulos sparserat, et à : quo ipsemet cetera Monasteria per Aquitaniam irrigari fecerat , voluit ibi- dem initia pandi. Adiens ergo domnum Hugonem Cluniacensem Abbatem, qui tunc in rebus Monasticis religionis summà potiebatur præ cunctis mor- talibus ; et hic commisit Monachos qui ibi cœptum opus perficerent , petit C et impetravit. .. Voluit ibidem Abbatem ordinari. Interrogat Monachos qui operi insistebant , quem possit in Abbatem expetere, qui nobilitate (f), sa- pientiä, personæque elegantiâ polleret : et dicunt ipsi quod sciunt, domnum scilicet Guidonem, qui ‘tune Cluniaci Prior erat, ad suum votum idoneum esse... Excipitur Guido primus Abbas XI Kal. Februarii , inthronisatur- que eodem die benediciturque, anno videlicet ab Incarn. Dom. MLXXXH, Indict. V, Epacta XVIII, Concurrente VI*, post sextun annum cœpti ædificü.
Nulla dies præscribit, si Pictavis moraretur, quâ non ibi descenderet; et si deforis veniebat, non antè descendebat ad palatium, quàam Monachos quos suos ipse dominos vocabat, se subducens suis, visitaret. Ipse quoque in coquinam ibat, et Cellarium, quid Monachi comesturi erant, interro- gabat : à quo cùm audiret ova aut caseum, vel certè de minutis ?piscieulis, statim suo stipendiario jubebat ut nummos exhiberet ad meliora fercula præ- paranda 6) .. Casu fuit quod suo tempore solebant in Aquitaniæ regno vassinæ * vel deprædationes audiri... Ita se adibilem reddiderat , ut non tantüm se tyrannica (k) vi fecisset formidabilem, quantüm pia humanaque benevolentia fecisset amabilem. Solis contumacibus et efferis hominibus immitis et ferus persistebat: unde ita cervicositatem Aquitanorum Procerum sibi subdiderat, ut ad ejus solum intuitum, si cui iratus erat, proterva mens dissiparetur : tanto terrore cunctos perfuderat, ut nec in ipsis hominibus il tyrannicè potestatis jure auderent, ut priùs soliti erant, grassari. Lanta
An. 4076.
An. 1082. Xe
© vastinæ
{a) Valesio Benaonem alio nomine, seu potiüs Ben- nonem, Beno prope Surgerias.
(6) Clennem fluvium , seu Clenum aut _Clinnum, vulgô Le Clain, Vingenna (La Pienne) recipit. et inter ipsius Willelmi,_cognomento quibus potior fides, quèm Chronico Mal-
(a) Notæ chronicæ Papæ et Regis depravatæ sunt bic loci incurià Seriptoris, qui pro Æ4/1, legit VIII ; loco XZX, seu potiüs XP. nostri impressionem, inquit Philippus plomate quod infrà reférenus, huic cartæ imponere non jussimus, quid illud apud nos non habebamus. Tune enim tempors cum magna festina- tione et nimis prévatè veneramus Pictavim ad Gau- fredum Ducem Aquitanorum , ut nobis aurilium
præberet contra Cuillelmum Regem Angbrum et
Comitem Normannorum, qui tunc contra nos in Bri=
Lannia quoddam oppidum obsederat… Acta sunt hæc
ie Idus Oct. anno ab Ancarn. Dom.
(f) Nobilitas anteferenda tantim est, cæteris. paribus. Idem dicendum de elegantia personæ,
(g) Plura sequuntur verba de obedientia, lar= gitate, pictate et bonitate ejusdem Guillelmi, al Gaufridi-Guidonis _Pictavorun Com prolitas tanta tamque præclara dici cur in Prologo quôd cujusdam magni disertique viré ingenium exposceret. Ibidem , seilicet in Prologo, fatetur Auctor, et merito , se indoeto seu rudi stilo seribere,
(li) Malè apud Martenium, trannica infecisset.
pace
