Page:Bossard - Gilles de Rais dit Barbe-Bleue, 1886.djvu/488

Cette page a été validée par deux contributeurs.
xxxv
CONTRE GILLES DE RAIS

sub calumpnie juramento contentis, tam super preinsertis articulis quam tota causa et causis hujusmodi, solitum prestiterunt, et quilibet eorum successive prestitit calumpnie juramentum. Quo quidem calumpnie juramento, sicut promittitur, prestito, dictus promotor, satisfaciendo et assignacioni termini hujusmodi, in presencia dicti Egidii, in hoc consencientis, quosdem Henrietum Griard, Stephanum Corrillaut, alias Poictou, Franciscum Prelati de Monte Catino[1], dominum Eustachium Blanchet, presbiterum, Theophaniam, relictam deffuncti Robini Branchu, et Perrinam Martin, per dictum Robinum Guillaumet, clericum, de mandato dictorum dominorum episcopi et vicarii dicti inquisitoris peremptorie citatos, prout idem Robinus illos testes tunc dictis dominis, episcopo Nannetensi et vicario, et nobis, notariis et scribis supradictis, verbo in eodem judicio citasse retulit, coram eis ad statim perhibituros testimonium veritati, in causa et causis hujusmodi, in testes produxit[2] : quos sic productos prefati domini episcopus Nannetensis et vicarius inquisitoris prelibati, in presencia dicti Egidii, rei, ad jurandum duxerunt admittendos et admiserunt, ac illos, ad cautellam absolverunt quoad actum deponendi in causa et causis hujusmodi. Qui, sic admissi, statim, in ejusdem Egidii presencia, ad sancta Dei euvangelia jurarunt, et quilibet eorum juravit, se velle dicere et deponere ac testificare puram, meram et omnimodam quam sciverint veritatem super articulis, pro parte dicti promotoris, ut premittitur, in causa et causis hujusmodi datis et exhibitis, ac etiam super omnibus et singulis aliis non articulatis, super quibus ipsos examinari et interrogari contingerit : quibus omnibus dictus Egidius, reus, tunc consensit, prece, precio, amore, timore, favore, rancore, odio, gracia, amicicia vel inimicicia alicujus partis penitus semotis et cessantibus : quorum testium et eciam quorumcumque aliorum in causa et causis hujusmodi pro parte dicti promotoris producendorum deposicionibus idem Egidius, reus, stare et credere etiam super non articulatis voluit[3], nec contra eorum dicta seu personas dicere, obicere seu

  1. Monte-Catini, province de Lucques.
  2. On peut être surpris de voir produire comme témoins des complices qui auraient dû être des co-accusés et qui, du reste, étaient incarcérés. Il résulte notamment de l’enquête française, que nous publions ci-après, que Perrine Martin fut arrêtée dès le début de la poursuite et qu’elle avoua alors avoir joué dans les crimes de Gilles de Rais le rôle le plus actif, le rôle de racoleuse d’enfants. Cependant elle ne fut pas poursuivie. Cela tient peut-être aux déclarations réitérées de Gilles de Rais qu’il était seul coupable et n’avait pas de complices.
  3. On serait porté à lire Noluit au lieu de Voluit, si la fin de la phrase ne laissait aucun doute sur le sens des déclarations de Gilles de Rais, déclara-