Page:Alfred Vacant - Dictionnaire de théologie catholique, 1908, Tome 7.2.djvu/142

Cette page n’a pas encore été corrigée
1533
1534
INCARNATION


plnjsitas, col. 2943-2948 ; Ex defensionibus, col. 2947-2960 ; Alia fr(igm., c(). 2901-2964 ; Théodore de Baithu, De incarnntione. P. G., t. xr.i, col. 1483-1504 ; S. Anastase le Sinaïtc, ()5ri-"L-, P. G., t. Lxxxix, col. 35-310 ; De operationibus, col. 1281-1284 ; Contra Diwtelmn, col. 1283-1284 ; In Sergiuni firdtnninticiinj, col. 1285-1286 ; peut-être faut-il lui attribuer l’important llorilège : Doclrina Pulruin de inairnaiionc’erbi, édit. F.Diekamp, Munster enWesphalie, 1907 ; .S. Sophrone, Epistola synodica, P. G., t. Lxxxvii, col. 31473201) ; (dans Mansi, Concilia, t. xi.col. 461-510) ; In Sarselem Ascalonis, col. 3801-3806 ; Orat., ii, in SS. Deiparæ winiintialionem, col. 3217-3288 ; In theophania, fragni., col. 4001-4004 ; S. Maxime-le-Confesseur, Opuscnlti théologien et polemica, P. G., t. xci, col. 9-286 ; Dispiitatio euni Pyrrlio, col. 287-354 ; Epist., i-xlv, col. 363-650 ; Ad Anaslaiiiini epistola, t. xc, col. 131-134. Honorius, Epist. ad Seigitim, [, il, P. L. t. Lxxx, col. 470-476 ; Jean IV. Epist., ad Constantiniim imperatorem, cui. 602-607 ; S..gatlion, Epist. dogmaticæ, P. L., t. Lxxxvii, col. 1161-1252.

V/ff siècle. — S. Jean Damascènc.Dc fide orthodoxa, t. III, P. G., t. xr.iv, col.981-ll(ï2 ; r » c duabiis in Christo voluntatibus, t. xcv, col. 127-186 ; De natura composila .contra acephalos, col. 111-126 ; Adversus nestorianos, col. 187-224 ; Contra jacobitas, t. xciv, col. 1435-1502 ; De sancta Trinitatc, col. 9-18 ; Responsio ad severianos, < : ol. 225-228 ; Fragm., col. 411-416 ; Théodore Abucara, Opnscnla, P. G., t. xcvii. De quinque inimicis a quibus Christus nos liberavit. col. 1461-1470 ; Confiitatio jacobi-Janini, col. 1469-1492 ; Epistola’Vhomæ pair. Hierosol, de Christo secnnduni Chalccdonense ad Armenios ImTeticos, col. 1503-1522 ; De differentia inter humanitatem et corpus Christi, col. 1521-1524 ; De luctatione Christi cnni diabolo, col. 1523-1528 ; Aduersus nestorianiiin in illiid : Data est niihi oninis potestas, col. 1533-1536 ; Interrogalioncs 1, Il ad nestorianum, col. 1535-1538 ; Dialogus cuni nestoriaiio de « Thcotoco », col. 1537-1540 ; Dialogus cuni nestoriano de vocabulo « Christo », col. 1539-1540 ; Alias dialogus contra Nestoriuni, col. 1539-1540 ; Christum hominem factuni esse ueruni Deum, col. 1553-1556 ; Cuni nestoriano disfiutatio, col. 1575-1580 ; Cuni jacobita dispntatio, col. 1579-1582 ; Contra Theopaschitas, col. 1583-1584 ; Dialogus cum nestoriano, col. 1583-1586 ; Quiestio : Verhuni Dei silne creatum an non, col. 1591-1594 ; Uter major sanctificans an sanctilicatus, col. 1593-1590 ; fragni., Ue nnione et incarnationc, col. 1001-1610. — Paulin d’.'quilée. Libellas sacrosgllabus, P. L., t. xci.x, col. 151-166 ; Con(r(( Fc/icem Urgellilaniim, col. 343-468 ; cf. Epistola synodica, P. t., t. r.i, col. 1331 1346 ; Adrien I", Epistola… epi.eopis per universani Spa-Jiian coinmoranlibiis directa, P. L., t. xcviii, col. 373-386 ; Alcuin, Libellas aduersus hwrcsini Felicis, P. L., t. ci, col. 87-120 ; Adversus Felicein libri VII, col. 127-230 ; Adversus Eliphanduni libri IV, col. 243-300 ; S. Benoit d’Aniane, Opuscula, i, ii, P. L., t. ciii, col. 1381-1411.

IX’siècle. — Agobard, Liber adversus dogma Felicis Urgellensis, P. L., t. civ, col. 29-70 ; Liber adversus Fredegisum, col. 159-174 ; Alvarez de Cordoue, Epistolæ, P. L., t. cx.xi, col. 411-514 ; S. Paschase Uadbert, De paflu Virginis.P.L., t. cxx, col. 1367-1380 ; Hatraninc.De Nativilate Christi, P. L., t. cxxi, col. 87-102.

XIe siècle. —.Jean le diacre. De Dei circa hominem œcoiiomia, P. G., t. cxx, col. 129 : V1290. — Guitmond d’Aversa, Confessio de sancta Trinitate, Christi humanilate, corporisque ac sanguinis Domini nostri veritate, P. L., t. t ; xLix, col. 149.5-1.502.

Xlle siècle. — Euthymius, Panoplia, lit. xiv, P. G., t. cxxx, col. 875-932 ; Theorianos, Dispulaliones, i, ii, cum Armeniie catholico, P. G., t. cx.x.xiii, col. 119-212, 211-298. —S. Anselme († 1109), Liber de fide Irinitatis et de incarnatione Verbi P. L., t. CLvni, col. 259-284 ; Ciir Deiis Homo, col. 359-432 ; De conccptu viryinali et origimtli peccato, co. 431-464 ; B. Bupert de Dentz († 1195), De Victoria Verbi Dei, P. L., t. ci.xix. col. 1215-1502, Hugues de Saint-Viclor († 1141), De’erbo incarnato coldationes seu dispulaliones très, P. L., t. c.LXxvii, col. 315324 ; De quatuor voluntatibus in (Jtristo, t. CLXXvi, col. 841346 ; De sapientia aninue Christi an aqualis cum divina fueril, col. 845-856 ; Drogon, († 1138J, Sermo de Christi passionis sacrainento, P. L., t. cLxvi, col. 1515-1547 ; Ven. Guibert († 1121), Trætatus de incarnatione contra judicos, P. L., t. CLvi, col. 489-528 ; S. Bernard († 1153), Sermones, passim, P. /, ., t. CLXxxii ; Guerric, Sermones, passim, P. L., t. cLxxxv ; Pierre le Vénérixble († 11.50) Epistola ad Petrum de Joanne : Trætatus adversus judœos, P. L.,

t. cLxxxix, col. 487-508, 507-650 ; Herniann, abbé de Saint-Martin († 1147). Trætatus de incarnatione. P. L., t. (Lxxx, col. 1073-1160 ; Richard de Saint-Victor (+ 1173), Liber de Verbo incarnato, P. I., t. c.xcvi, col. 995-1010 ; .Jean de Corbie († 1170), Apologia de Verbo incarnato, P.L., t. CLXXvii, col. 295-316 ; Zïiito3111m advlexandrum III, Quod Christus sit aliquis homo, P. L., t. cxcix, col. 10411086 ; Pierre de Celle (fllS"), Sermones, passim, P. L., t. ccii ; S. Martin de Liège, .Sermones, passim, P. L., l. ccviii ; Robert Pull († 1136), Sententia’, t. III, IV, P. L.. t. cLxxxvi, col. 763-830 ; Pierre Lombard ꝟ. 1104), 5en<.. t. III, dist. I-XXIU, P. L., t. cxcii, col. 7.57-807 ; Maitre Bandin, ( ?), Sen(en/iori(ml.IV, P. L., t. cxcii, col. 965-1112.

XI 11’siècle. —.lain de Lille († 1202), De arte seu articulis catholica’fidei, t. III, De Filio Dei incarnato pro homine redimendo, P. L., t. ccx, col. 609-015 ; Pierre de Poitiers († 1205), Sefi(en(ia/-((m t. V, P.L., t. ccxi, col. 789-1208 ; Alexandre de Halès († 1245), Summa theologiæ (continuée par ses disciples), Venise, 1576 ; Guillaume d’Auvergne († 1249), De (/irarnrtfione, Orléans, 1764 ; Trætatus super pas.sioneC71ri.s/i, Haguenau, 1480 ; Guillaume d’.uxerre(† 1232), dans Siimma aiirea (in l. III Sent., )ense, 1591 ; B.Albert leGrandCt 1280), Compenrfiiim t/ieoor/in’. I. IV.demcaraï (oneC71ris(i, l"ribourg, 1881 ; /n /V.S’en(., 1. III. dist. I.XlI, Bale, 1500 ; S. Thomas d’Aquin († 1274), In IV Sent., .Ill ; Quwst. disr ::i>., De unione Verbi incarnati ; De veritate, q. XX : Quodlib., ! I. a. 2.3 ; 1. a. 1, 2 ; IX, a. 3, 4, 5 : IV, a. 8 ; V, a. 5 ; VII, a. 5 ; IX, a. 2-5 ; S » m. cont. génies. 1. IV. c. xxvi-Lv ; Siim. theol.. IIP, q. i-i.ix ; Opiwcuta, (édit. Pami.), n ; Compendium theologia’, c. cxcviii-ccxLii ; t. ii, Declaratio quorunidam arliculorum contra græcos, etc., c. vi-vii ; t.vu. In symbolum apost<doruni, a. 2-7 ; S. Bonaventure Cf 1274), / ; i IV Sent., 1. IV ; Breviloquium ; Qua’stiones disputala’, (de scientia Christi), Quaracchi, 1882-1890. A partir de saint Thomas et de saint Bonaventure, jusqu’au xive siècle, la théologie de l’incarnation est exposée par les commentateurs du III livre des Sentences, dist. I-XI ; nous ne citerons que les commentateurs de quelque autorité, et dont l’œuvre est éditée :.

nibald(† 1275), (se trouve en

appendice aux œuvres complètes de saint Thomas) ; Pierre de Tarentaise († 1276), Toulouse, 1052 ; Henri de Gand (î 1293), Venise, 1613 (avec le titre de Quodlibeta).

XIV’siècle. — Grégoire Palamas (tl354), Ilomil. de incarnatione, P. G., t. CLi, col. 189-220. — Sententiaires : Duns Scot († 1308), dans Opéra, Paris, 1892 sq. ; Pierre Auriol († 1.322), Rome, 1596-1005 ;.

toine.

dreas, O. M.

(† 1.320), Venise, 1578 ; Richard de Middlctown, O. M. († 1307), Venise, 1507 ; Noël Hervé le Breton. O. P. († 1323). Venise, 1505 ; (Ulles Colonna de Rome, O. S. A. († 1316), (seulement jusqu’il la q. xi), Cordoue, 1707 ; Gérard de Bologne, carme († 1317), Venise, 1022 ; François de Mayronis, O. M. († 1327). Venise, 1.507 ; Guillaume de Rubione, O. M. († 1333), Paris, 1578 ; Jean de Bassolis († 1347), Paris, 1517 ; Jean de Cologne († 1339), Bâle, 1510 ; Occani († 1349), Lyon, 1495 ; Durand de Saint-Pourçain, O. P. († 1334), Venise. 1, 571 ; Pierre de la Palu, O. P. († 1342), Paris, 1517 ; Robert Holcoth, O. P. († 1349), Lyon, 1518 ; Jean de Bauconlhori), carme (î 1346), Crémone, 1618 ; Thomas de Strasbourg, O. S. A. († 1357), Strasbourg 1490 ; Pierre d’.quila (Scotellus), O. M. († 1370), Paris, 1, 585 ; Adam Godham († 1358), Paris, 1512 ; François de Baclio, carme († 1372), Rome, 1484 ; Marsile d’Inghen († 1396), Strasbourg, 1501 ; Jean Bochingham, O. S. B. (î 1398), Paris, 1505 ; Jean Ballester, carme († 1384), Crémone, 1618. A signaler à part, Engelbert, O. S. B. (tl331), Utrum Deus adhuc incarnatus fuisset, si primas homo non /uisset lapsus (encore manuscrit).

ATe siècle. — Gennade II (George Scholarios), De Christi incarnatione, P. G., t. clx, col. 1157-1162. — Pierre d’Ailly († 1420), De ui/a Chri.sti, Paris, 1483 ; Oiia>s/io : Vtrum trinitas personarum in una natura creaturæ sit communicabilis, édit. Dupin, dans les œuvres de Gerson, Amsterdam, 1706, t. i ; Sententiaires ; Jean Capreolus († 1432), Tours, 1900 sq. ; Nicolas Dorbel, O. M. (î 1105), Venise, 1517 ; Guillaume Vorlion († 1404), Venise, 1519 ; Gabriel Biel († 1495), Lyon, 1514 ; Etienne Brulefer († 1496), Paris, 1605 ; Antoine Syrret, O. M. Conv. († 1490), Naples, 1607.

.’I/-- siècle. — Fr. Lichet, O. M. († 1520), In Sent., Lyon. 1639 ; Jacques Almain (î 1515), Inl. III Sent., Lyon, 1527 ; Conrad Sunnnenhart († 1502), Quod Deus homo fieri voluerit, Tubingue, 1594 ; Thomas de Vio, Cajétan († 1534), Comnwnlarii in (IIP’") Suni. S. Thomæ, Venise, 1596 ; François Sylvestre de Ferrare, / ; i Sum.cont. GentHes, .l.