Page:Alfred Vacant - Dictionnaire de théologie catholique, 1908, Tome 4.2.djvu/338

Cette page n’a pas encore été corrigée
1943
1944
DUNS SCOT


^618 ; Quxst. sup. libr. Aristotelis de anima, in-fol., Venise, 1505, 1517 ; éditées par Cavelli, in-4 «, Lyon, 1625 ; in-4 », Venise, 1641 ; Qusest. in Metaphysicam, de primo rerum principio, thcoremata, in-fol., Venise, 1497 ; in-4-, ibid., 1499. Par Maurice de Portu, qui y ajouta les Quant, in libr. Elenchorum, ibid., 1505 ; in-fol., 1510 ; ibid., 1625. Par Cavelli, avec les Conclusions et VExpositiO.On trouve aussi : Tract, de primo principio, par Gratien de Brescia, Venise, 1490 ; Theoremata, Venise, 1514. Collationes sev disputationes subtilissimæ, publiées jadis, disent les éditeurs ile1(139, furent rééditées par Antoine de Fantisen 1510, puis par Romulus Laurentianus, servite, ensuite par Berti et enfin par Cavellus. Voici les éditions que nous avons trouvées : in-8-, Pavie, 1516, avec les QuodUbeta ; ihiil., 1517, avec les Comm. sup. IV libr. Sentent., dit Sbaraglia ; in-8° Lyon, 1520, avec les Quodlib. ; in-8° Venise, 1580, par Salvator Bartolucci, avec les Comm. sup. libr. Sent. ; in-fol., Cologne, 1635, par Cavelli, avec les Quodlib. et les Reportata ; De formalitatibus, in-fol., Venise, 1514 ; ibid., 1525 ; Hurter indique encore Paris, 1584. Commentaria in XII libr. metaphysicæ Aristotelis recollecta et ordinata ab ipsius discipulo Ant. Anilrex, édités par Maurice de Portu, in-fol., Venise, 1501 ; ibid., 1503 ; ibid., 1625, par Cavelli avec les Qutest. in Metaphysicam ; Conclusiones ex libris Metaphysicæ Aristotelis, éditées par Jean de Camerino, in-fol., Venise. 1503 ; ibid., 1625 par Cavelli, avec le précédent ouvrage : Commentarium Oxoniense in IV libr. Sententiarum. Il est difficile de vérifier aujourd’hui si des volumes séparés de ces Commentaires appartinrent jadis à une édition complète de l’ouvrage, aussi nous donnons d’abord l’indication des volumes séparés dont nous avons trouvé la trace : In

1 libr., in-fol., Venise, s. d. ; ibid., deux éditions de 1472, dont « ne par Antoine Trombetta ; une autre du même temps, revue par un/r. Itufinus ordinis cordiferorum ; ibid.. 1612, par Gregorius Pomus Aureus Rubensis de Naples. In II libr., in-fol., Venise, 1474, par Thomas Penketh, ermite de Saint-Augustin ; ibid., 1490, par Philippe Porcacci de Bagnacavallo. In III libr., in-fol., Vicence, 1472. In IV libr., in-fol., s. 1., 1473 ; Paris, 1473 ; Nuremberg, 1474 ; Paris, 1497 ; Venise, 1498. — Éditions complètes, par Thumas Penkelh, 4 in-fol., Venise, 1477-1478 ; ibid., 1481 ; Nuremberg, 1481. Par Gratien de lîrescia, 4 in-fol., Venise, 1490. Par Philippe de Bagnacavallo. 3 in-fol., Venise, 1497 et 1503 ; 5 in-fol., ibid., 1506, avec les Quodlibet. Par Maurice de Portu, in-fol., Venise, 1500. Par Anloine de Fantis qui y ajouta la Tabula generalis seu nuire magnum scoticarum speculationum, 4 in-8° Venise, 1516. Une autre table îles Comm. sur les Sentences, les Quodlib. et la Metaphysica avait déjà paru sous le titre : Opéra et tractatus per ordinem alphabeti(iini. in-4°, s. 1. n. d. (Venise, 1472 ?). On trouve aussi îles rééditions de Pavie, 1517 ; in-fol., Venise, 1519, 1521 ; in-8° Lyon, 1520, 1530. Par Salvator Bartolucci (ne pas le confondre avec Guido), 4 in-8-, Venise, 1580 ; in-fol.. ibid., 1597. 1598. Par Paulin Berti de Lucques, de l’ordre de Saint-Augustin, 6 in-8°, avec les Quodlibet. et la Tabula île Fantis, Lyon, 1617. Par Cavelli,

2 in-fol., Anvers, 1620. — Reportata Parisiensia. Les Commentaires sur le l. I" furent édités par Barthélémy Bellati de Feltre, in-fol., Bologne, 1478. L’ouvrage complet parut parles soins de Jean Mayer (Major), in-fol., Paris. 1517-1518 ; les Reportata sont dits spuria dans cette édition, par Sbaraglia. Cavelli les réédita avec les QuodUbeta, in-fol., lologne, 1035. — Quæstiones quodlibetales. Par Thomas Penketh, in-fol., Venise, 1474. 1477 ; in-fol., ibid., 1481 ; Nuremberg, 1481 ; Venise, 1490. Édit. de Ant. Trombetta, Venise, 1493. Par Bagnacavallo, in-fol., Venise, 1497, 1503. On trouve aussi in-8° Pavie, 1510. Par de Fantis, in-8° Lyon, 1520, 1525.1530. Par Salv. Bartolucci, Venise, 1580. Par Berti, Lyon, 1617. Par Cavelli, in-fol., Cologne. 1635. — A ces éditions des œuvres du docteur subtil nous croyons devoir ajouter celle que donna Guillaume Gorris, prêtre du diocèse de Sara ni isse, sous le titre de Scotus pauperum vel abbreviatus, in que doctorum etScoti opiniones m quatuor libris Sententiarum compendiose elucidantur, in-4’, Toulouse, 1480 et 1486 — Enfin les Opéra omnia, editio nova juxta editionem Waddingi xii tomoB continentem, a Patribus Franciscanis de Observantia eccurate recognita, 26 in-4° Paris. 1891. Édition, dit Hurter, necessario apparatu critico et literario destituta. Cf. Hain, Repertorium bibliographicum, Stuttgart, 1826, o. 6416-6454 ; Copinger, To Hain supplément, n. 2124 sq. ; WaddingetSbaralla, Scriptores ordinis minorum ; Hurter, Nomenclator, I iv col. : 165.

ni. Doctrine. i Commentateurs et interprètes. P

étudier avec fruit la pensée de lions Sent il est utile d’en demander les secrets à ses disciples les plus illustres suit dans les sciences théologiques soit dans les science^ philosophiques,

I. En théologie, a) Commentateurs) : Antoine André d’Ara ; 1320), In l VSent. libros, cum marginalibus notis

mentaria, in-fol., Venise, 1078, 1684 ; François Mayron (y 1325), Commentaria in IV libros Sent, et Quodlibetales quæstiones, Venise, 1504, 1507 ; Pierre d’Aquila (f vers 1352), Quæstiones in IV Sent, libros ju.rta Scoti doctrinam, in-fol.. Spire, 1480 ; Venise, 1584 ; Paris, 1585 ; Venise, 1600 ; Gratien de Brescia, I.eetura erudita super l. II Sententiarum Scoti, in-fol., Carpi, 1506 ; Guy de Briançon, In I. IV Sententiarum P. Lombardi aureum opus, in quo J. Scoti, cœlerorumque doctorum flores velut in strophium comptait, Paris, 1512, 1517 ; N’icolas de Orbellis(yl455), Expositioin IV Sent, libros, seu compendium, doctoris subtilis dicta summatimcomplectens, Haguenau.1503 ; Paris, 1511, 1517, 1520 ; Commentaria in IV libros Sententiarum, Paris, 1511, 1598 ; Guillaume Vorrilong (yl464), Commentariusin IV libros Sent, juxta doctrinam S. Bonaventurx et Scoti, Lyon, 1484 ; Paris, 1503 ; Venise, 1519, 1596 ; Pelbart de Temesvar (y 1490), Aureum sacræ theologise rosarium juxta IV Sententiarum libros ex doctrina doctoris subtilis et D. Bonaventurx, Ilaguenau, 1503, 1504, 1507, 1508 ; Venise. 1585, 1589 ; Brixen. 1594 ; François Lychet († 1520), Commentaria in III primoslibros Sententiarum etin QuodUbeta Scoti, Brescia et Venise, 1517 ; Paris, 1520 ; Venise, 1589 ; Pierre Tataret, Introductio ad doctrinam Scoti, Cracovie, 1519 ; Connu : nturiu in Quæstiones quodlibetales Scoti, 1520 ; In IV libros Sententiarum et QuodUbeta Scoti, Venise, 1583, 1607 ; Jean Viger, Lectura super I librum Sent. J. I). Scoti, Venise, 1527 ; Jérôme Gadius, Lectura in QuodUbeta Scoti, Bologne, 1527, 1533 ; Melchior Flavius († 1481), Resolutiones in IV UbrosSententiaruni.1. D. Scoti, Paris, 1569 ; Cracovie, 1579 ; Jacques Malafossi, Enarratio in IV Ibros Sent. Scoti, Padoue, 1560 ; Jean Forsanus, Resolutiones m IV libros Sent. Scoti, Paris, 1579 ; François de Pitigianis (y 1616), Commentaria in III et IV Sententiarum lib.J.D. Scoti, Venise, 1618-1622 ; André Rochmarinus(-|-1627), Commentaria in I librum Sent. Scoti, Venise, 1627 ; Jean Vribarne, In IV librum Sent. J. D. Scoti commentaria et disputationes, Saragosse, 1614, 1615, 1623 ; Pierre de Posna, Commentaria in I Sent, librum Scoti, Venise, 1626 ; in II librum, Anvers, 1652 ; Decisiones totius theolo’jiæ speculativx et moralis, Venise, 1629 ; Philippe Faber(y 1630), Disputationes théologies in IV libros Sent. D. J. Scoti, Venise, 1610, 1018 ; Epitome theologicum in IV libros Sent. Scoti, Padoue, 1639 ; Antoine Iliquaus ou Hicki († 1641), In IV Sent, libros, juxta mentent Scoti, Lyon, 1639 ; Ange Vulpes de MontePi loso (y 1647), Summa sacrée théologies.1. D. Scoti et commentant ! iu eamdem, 10 in-fol., Naples, 1622, 1637 ; Jean Poneius (y 1660), Commentarit theologici quibus —f. II. Senti </ », rStiones in libros Sententiarum elucidantur et illustrantur. 4 in-fol., Paris, 1061 ; Barthélémy Mastrius de Meldula, Disputationes theologicee in IV libros sent, quibus theologia Scoti vindicatur, Venise, 1675, 1684, 1719, 1731 ; Brancatus a Lauria (y 1693). Commentaria in IV libros Sent..1. D. Scoti, 8 in-fol., 1652, 1008, 1682 ; Hernandez de la Torre (y 1695). Varii tractatus m I et II lib. Sentent, juxta mentem Scoti, 9 vol., Saragosse, 1691 ; Marie Panger, Quodlibetum theologicum selectarum quæstionum ex IV libris Sent, ad mentem J. D. Scoti collectum, Salisbury, 1702 ; Jérôme de Montefortino, .L D. Scoti summa theologica ex operibus ejus concinnata juxta ordinem et dispositionem Summæ theologicæ D. Thomse, 5 in-fol., 1728-1732 : 6 in-8-, Home, 1903.

b) Théologiens, interprètes autorises de la pensée de Duns Scot. —Jean de Cologne. Ordo alphabeticus ai quæstiones Scoti tuni inIVlibros Sentent, et in QuodUbeta quant in meta ph yBicorum atque in lib. de anima, Baie, 1510 ; Constant de Sarnano (y 1595), Conciliatio dilucida omnium controversiarum aux m doctrina duorum summorum theologorum s. Thi et n. Scoti passim leguntur, Lyon, 1589, 1590, 1597, 1599 ; François de Pitigianis, Sitiuinti theologica specultttiea et morulis.

Venise 1581 ; Éleuthère de Milan. Resolutio doctrines scotiess, m quaquidquid ioctor subtilis circa singulas quas excogitut quæstiones ostenditur, Padoue, 1593, 1643 ; Smistng (tl626), Disputationes de Dec w 2 vol, Vnvers, 1626 ; Bona venture Bellutus. Disputationes de incarnatione dominica, , , , t mentem D. subtilis, Catane, 1645 ; Modeste Gavantius, De eucharistie sacramento et s. misses sacriflcio disputationes theologicm, ad mentem Scoti, Rome, 1656 ; Jean u.-ida i-j lonsi, Controversim theologicm inter S. Thomam et Scotum super n iii, Sententiarum, 4 in-4’, Veni e, 1599 ; Cologne, 1620 ; Antoine BlondusOf 1644), Disputationes scoticm m quibus divii, ; r prmdestinationis et reprobationis mysterium exponitw juxta doctrinam Scoti, Bologne, l625 ; Rubeusde Lugo(† 1651), Controversim theologicm inter scotistas, Bologne, 1652 ; Bonaventure Teulo, Theologia moralis Scoti, Venise, 1652 ; Se seripturalis, Venise, 1664 ; BonaventureBaro, J. D. Scotus d< trino defenSUS et ampli flcatUS, Lyon, 1668 ; François Birmin