Page:Thresor de la langue francoyse - 1606 - 1 - Nicot.djvu/350

Cette page n’a pas encore été corrigée
IM IM 347

Immense

Immense, Immensus.

Immensité, Immensitas.

Immeuble

Immeuble, Vient de Immobile, & ores est vn adiectif de tout genre, signifiant ce qui ne se meut point, toutesfois le François en cette generale & adiectiue signification, vse plustost du Latin, disant, Il est immobile en son opinion, Il se tient immobile comme vne statue, & non pas Immeuble. Et ores vn substantif collectif de pluralité au singulier pour maisons & heritages, rentes & droicts réels, reputez immeubles, Res omnes aut bona soli aut quasi soli. Selon ce on dit, Il s'est saisi du meuble & de l'immeuble, Res aut bona omnia mobilia ac soli inuasit. Et au pluriel se prend aussi pour toutes choses n'estans Mobiliaires, à la difference de Meubles.

Immiscer

Immiscer, S'immiscer & entremettre, se mesler de l'affaire d'autruy, Rei alienæ se immiscere. Vsez des formules de Entremettre. Il vient de Immiscere.

Immisericorde

Immisericorde, Immisericordia.

Immisericordieux, Immisericors.

Immobile

Immobile, Immobilis, voyez Immeuble.

Immobilement, Immobiliter.

Immoderé

Immoderé, Intemperatus, Intemperans, Immoderatus, Immodicus.

Immoderément, Immoderatè, Intemperanter.

Immodeste

Immodeste, Immodestus.

Immodestie, Immodestia.

Immodestement, Immodestè.

Immoler

Immoler, Immolare.

Ce qui est immolé & dedié aux idoles, Idolothytum.

Immolateur, Immolator.

Immolation, Immolatio.

Immonde

Immonde, Immundus.

Immondice, Purgamen.

Le lieu où se retirent toutes les immondices de la ville, Receptaculum omnium purgamentorum vrbis.

Immortel

Immortel, Immortalis, Aeternus.

Faire ou rendre immortel, Mandare æternitati, vel immortalitati.

Immortaliser, id est, faire immortel, Immortalitate donare.

Immortalité, Immortalitas.

Immortellement, Immortaliter.

Immuable

Immuable, Immutabilis, Indeflexus.

Immuable constance, & de laquelle on ne peut retirer aucun, Irreuocabilis constantia.

Immune

Immune, & exempt, Immunis.

Immunité, Immunitas.

L'immunité & exemption qu'on a merité par le moyen des seruices qu'on a fait à la Repub. Vacatio rerum gestarum.

Ie me fioy à l'immunité que mon aage m'apporteroit, Ego verò ætatis potius vocationi confidebam.

Impartir

Impartir de ses biens à aucun.

Impatient

Impatient, Impotentissimus homo, Impatiens.

Impatiemment, Immodicè, Impatienter, Intoleranter.

Impatience, Impatientia.

Par impatience, Intolerantia, ablatiuus.

Imperceptible

Imperceptible, Quod percipi non potest, Imperceptum.

Imperer

Imperer, Imperare.

Imperfaict

Imperfaict, Imperfectus, Mancus & inchoatus.

Imperfection & corruption, Vitium.

Imperieusement

Imperieusement commander, Imperiosè, Superbè, Manlianè.

Imperit

Imperit, Imperitus.

Impertinent

Impertinent, Choses impertinentes, ou qui ne font rien au proces, subiectes à reiect, A causa seiuncta, ideóq ; reiectanea, vt argumento litis non affinia. Bud.

Plaider choses impertinentes, Decantare ad causam nihil pertinentia. Budæus.

Dire ou faire choses impertinentes, Aliena, nec ad rem pertinentia dicere, vel facere, Extra chorum saltare.

L'impertinence de ton parler m'estonne.

Impetrer

Impetrer, Auferre, Exorare, Impetrare.

Impetrer quelque chose à aucun, Alicui aliquid impetratum reddere.

Impetrer à quelqu'vn son retour & rappel, Reditum conficere alicui.

Impetrer & obtenir par sacrifices qu'on demandoit, Litare, & Litari.

Il n'a pas peu impetrer enuers toy qu'il, &c. Hic apud te ne hoc quidem iuris obtinuit, vt, &c.

Impetrer vn deuolu, Caducum ius in sacerdotio impetrare, Iure caduci sacerdotium impetrare. B.

Aisé à impetrer, Impetrabilis.

Qu'il impetre par nostre moyen ce que la malignité de fortune luy a denié, Impetrandum à bonitate tua per nos habet, quod illi fortunæ malignitas denegauit.

Permettez que nous impetrions de vous vne chose, Vnum exorare vos finite nos.

Souffre que i'impetre de toy que tu leur pardonnes, Sine exorem te illis hanc veniam.

De qui on impetre facilement quelque requeste, Exorabilis.

Apres auoir impetré de pouuoir demeurer, &c. Impetrato vt manerent, datum, &c.

Apres auoir impetré & obtenu de Dieu ce qu'on demandoit, Litato.

Qui a impetré la chose pour raison de laquelle il auoit fait vœu, Damnatus voti.

Chose qui n'est point impetrée, Ignorata res.

Impetrans de lettres Royaux, Diplomatarij. Bud.

Impetration, Adeptio, Litatio, Impetratio.

Impetueux

Impetueux, Impetuosus, Violentus, Rapidus.

Impetuosité, Violentia, Impetus.

L'impetuosité de fortune, Fluctus fortunæ.

Impetueusement.

Impieté

Impieté, Impietas.

Impiteux

Impiteux, Impius, Immisericors.

Impiteuse femme, Pasquier.

Impitoyable.

Implication

Implication.

Impliquer.

Implorer

Implorer, & requerir l'aide de Dieu, Deum implorare, Diuinum auxilium implorare & flagitare.

Imploration, Imploratio.

Imployable

Imployable, Qu'on ne sçauroit ployer, ou flechir. Ronsard.

Importable

Importable, com. gen. penac. Composé de In, pure negatiue, & Portable, & signifie la chose qui ne se peut porter ou tolerer, Intolerabilis, comme, Il est atteint d'vne douleur importable, Dolore intolerabili premitur. I'ay dit In, pure negatiue, parce que ce verbe Importer inusité, duquel ce nom Importable procede, est different de cet autre Importer, duquel procede Importance, auquel ladite preposition In, n'est negatiue, ains acquisitiue (s'il le faut ainsi dire) duquel le François vse conformément à l'Italien, disant, Cecy m'importe grandement, Mea valdè interest.

Importance

Importance, Momentum, Pondus rei.

Chose d'importance, Res idonea de qua quæratur, Res momentosa.

Chose de si grande importance, Res magni momenti.

Tu n'as pas encores ouy ce qui est de plus grande importance, Nondum audisti quod est grauissimum.

Estans en debat quant és affaires de plus grande importance, De summa re dissentientes.

Ce sont choses de grande importance & peuuent beaucoup, ou ont beaucoup d'efficace, pour, &c. Grauissima sunt ad spem.

Veu que cette chose n'eust aucune importance, & ne seruist de rien, ou ne fist rien à bien viure, Quum ad beatam vitam nullum momentum hæc res haberet.

Vers de nulle importance, Inane carmen.

La signification & importance d'vn mot, Vis subiecta voci.

Importun

Importun, Importunus.

Importuner, Flagitare aliquem. B.

Importuner quelqu'vn de force d'outrages, Vexare aliquem maledictis.

Importuner la Cour de requestes, Libellis aures Curiæ fatigare, Suppliciter flagitare operam Curiæ vacuam, Libellis frequentibus Curiæ obstrepere. B.

Importunité, Importunitas.

Ie ne permettray point que par mon importunité & enuie que i'ay de monstrer que i'ay credit enuers toy, &c. Non committam vt ambitione mea conturbem, &c.

L'importunité d'vn homme qui veut quelque chose contre honesteté & raison, Deliciæ.

Lettres commandées par le Roy par l'importunité des requerans, Placita à Principe eblandita. B.

Si elles gaignent cecy par importunité, Si hoc expugnauerint. Bud. ex Liuio.

Importunéement, Importunè.

Imposer

Imposer, Iniungere, Irrogare. Il vient de Imponere.

Imposer à aucun quelque cas.

Impost de la vingtiéme partie du vin ou autre chose, Vicesima vicesimæ.

Faire impost, Imperare tributum.

Mettre sus & leuer vn impost sur le vin qui entre en la ville, Portorium vini instituere.

Imposition de tribut, Confectio tributi.

Impossible

Impossible, Impossibilis.

Il est impossible d'auantage, Nihil supra.

Il est impossible de faire auiourd'huy tellement l'ouurage, que tousiours il n'y ait à refaire, Numquam hoc vno die efficiatur opus, quin opus semper fiet.

Il est impossible que auiourd'huy nous mourons tous, sans nous estre vangez, Numquam omnes hodie moriemur inulti.

Il sera impossible d'y remedier, Medicinæ faciendæ locus non erit.

Il ne luy est rien impossible quand il se veut employer, Mirum est quàm efficiat in quod incubuit. B. ex Plin.

Imposteur

Imposteur, & trompeur, Impostor, Fallax, Deceptor.

Imposture, Impostura, Fraus, Fallacia.

Imprecation

Imprecation.