Chrysolitus Plin. aureo colore tranflucens. non male a Propertio flauus propterea dictus, quem hodie gemmarum mangones Hyacinthum falso nominant. xρυσόλιθοϛ. AL. Hiacynth B. Yacinth G. Hyacinthe IT. Hyacintho H. Iacinto
Cyaneus lapis Coloris caerulei lapis est in aurariis aerariisque metallis inuentus, quem Lazuli lapidem officinae vocant. IT. Azuro oltramarino vt Atmenius lapis, qui inuenturarus est H. Verdazuro, quasi viride caeruleum
Cyanus Plin. Colore caeruleo gemna. χύανοϛ. AL. Saphyr B. Saphyr G. Sapphir IT. Saphiro H. Cafir
Cyanus mas qui saturo magis caeli colore est. B. Blaeuwe saphier
Cylindrus Iuuenali, elenchus Plinio, Margarita oblonga, ouali figura. χύλινδροϛ. AL. Langlechte Perlin B. Langachtige peerle G. Perle longuette IT. Perla longhetta H. Perla rolliza y prolongada
Gemma Virgil. lapillus preriosus Curtio τίμιοϛ λίθοϛ, τιμαλφήϛ λίθοϛ Aristoph. schol. et πολύτιμοϛ. AL. Edelgestin B. Edel gesteente, costelijcken steen G. Pierre precieuse IT. Petra pretiosa H. Piedra pretiosa
Hyacinthus Plinio, alius est ab eo quem nostra secula nominant: nam dilutiore etiam fulgore violacei coloris ab Amethysto vincitur. ὑάχινθοϛ Luciano. AL. Behemischer, oder Meissnischer Amethyst B. Een Beemschen oft Meischnischen amathist
Iaspis Plinio, viridi colore est. ἰάσπιϛ AL. Iaspis B. Iaspis G. Iaspis IT. Iaspide
Iaspis aerizusa eranus siue eranos, aliis. ἰάσπιϛ ἀερίζουσα, θυίτηϛ Dios. Galeno. AL. Turckis B. Turkoyse G. Turquoise IT. Turchesa, o Turchina H. Turquesa
Iaspis Grammatias Plinio lib. 37. cap. 9. quae transuersa linea alba praecingitur. ἰάσπιϛ γραμματίαϛ.
Lychnis Plin, vel lychnites Gemma, cuius lucis vigor flagrantia lucernarum excitatur cocci rubore suffusus. λυxνίτηϛ AL. Gelachter Rubin iudicio doctissimi Georgij Agricolae, qui in hac cognitione primas facile meretur B. Gheelachtige robijn
Onychium Theophrasto, Lapillus e fusco et albo compositis constans, ad ectypas scalpturas quaesitus, vitandis periculis valere creditus ὀνύxιον Theophrast. λευχῶ| χαἰ φαιῶ| παράλληλον. Hanc crediderim esse onychen Arabicam Plinio dictam, quam nigram esse ait candida zona praecinctam AL. Onichel B. Onijckel IT. Onicolo Hallucinari enim illos Lexicorum chapsados autumo, qui Onychen Gallice Cornaline, et Nebrissensem, qui Cornariam reddit. Onix autem candorem praefert vnguis humani similitudine, vnde illi nomen.
Est et hoc in genere, quem Chalcedonium vulgo nuncupamus. AL. Chalcedonius B. Cassedonie, oft chalcedonie
Sapphirus Plinio, quem syrtiten etiam Marbodeus nominat: a Syrtibus natalibus etus eo versus qui in excusis codicibus abest:
Hic et Syrtites lapis a plaerisque vocatur
Quod circa Syrtes Lybicis permistus arenis
Fluctibus expulsus feruente freto reperitur
Lapis caerulei coloris a Cyano mare non multum differens, vnde et χυανῆν σάπφειρον Dionysius Afeream vocat, quamuis et ad viride declinat, qualis proprie πρασῖτιϛ nominatur, et vt xρυσῖτιϛ quam xρυσῆν Dionysius. AL. Gold, vnnd blaw Sapphir B. Sapphier G. Sapphir IT. Sapphiro H. Sapphir
Sardius Plinio, qui impensius nigret, mas est: qui rubet magis, Sarda est, foemina Theophrasto habita. AL. Corneol B. Corneol G. Cornaline IT. Corneolo H. Cornarina
Sardonyx Mixtum habet e Sarda et Onyche nomen, Arabicam Sardonychen excellere testatur Plinius, Candore circuli in ipsis vmbonibus nitente, ac nigerrimi coloris substrato: nam Armenica pallidam praefert zonam.
Smaragdus Plin. Virore oculos satians gemma, vnde ab Horatio viridis lapis vocatur, quem ex Iaspide fieri arbitratur Theophrast. σμάραγδοϛ a σμαραγεῖν, id est, a nitore, qualis in vndis relucet. AL. Schmaragd B. Smaragd, ematraude G. Esmeraude IT. Smeralde H. Esmaralda
Topazius Plinio. τόπαζον vel τοπάζιον Eustath. γλαυχιό μντα λίθον χαθαροῖο τοπάζου dixit Dionysius Afer. Hunc aureum de se iubar fundere ait Eustathius, qui densioribus tenebris elucescat magis. AL. Topass B. Topaes G. Topasse IT. Topatio Petrarchae et Danti H. Topazio
Tympanum Plinio. margarita hinc rotunda, inde plana.
Vnio exaluminatus Plin, qui colore pellucidus et praestans est. Videtur autem exluminatum dixisse, qui tristitiam illam aluminis exuerit. AL. Heyter schone Perlin B. Hupsche schoone peerle G. Fort belle perle IT. Perla chiara et bella H. Perla muy clara y hermosa
DE GENERIBVS AVIVM.
CAP. XXII.
VES altiles Plinio, fartiles Eidem, quae sginantur, et turundis farciuntur vt pinguescant σιτευτά σιτιστά, ὀρνίθων θρέμματα Platoni, βοσχαδίαι ὂρνειϛ Nicand. AL. Gemeste Vogel B. Voghels diemen mest, cropt, vult, oft vel maeckt G. Oiseaux de graisse, mises en mue pour les engraisser IT. Vccelli chi s’ingrassano, et tengonsi in cabbia per grassarli H. Aues por engordar
Aues cortales siue cohortales Col. eaedem sunt cum altilibus: vel verte quibus intra cortem caueam ve inclusus minus libera euagandi potestas est ὂρνειϛ χατοιχίδιοι Aphrodisaeo ἣμεροι. AL. In Kestenen oder im Hausshoof erzogene Vogel B. Vogelen in een keuie, hock, oft hoender Kouwe gesloten G. Oiseaux enclos ou en cage, poulallier IT. Vccelli di caggia, o di corte, o serratinel pollaio H. Aues del coral o de jaula
Aues ferae Plaut. siluestres, nec dum circuratae AL. Wildvogel B. Wildevogelen
Aues fissipedes xιζόπυδεϛ Aristot. AL. Vogel so gespaltene vnnd zertheilte Fusshaben B. Vogheis met geclouen voeten oft claeuwen G. Qui ont les pieds fendus IT. Ch’hanno e piedi o vngie fessi H. Que tienen las patas apartadas
Aues inferae Seruio quae natura petunt volatu terrae vicinam aeris regionem, vt hirvndines. AL. Gar nider fliegende Vogelen die by der eerden vliegen G. Oiseaux qui volent presque en terre IT. Vccelli chi si delettano di volar basso H. Aues que de su natural buellan per baxo
Aues palm ipedes Plin. solidipedes aliis στεγανόποδεϛ Aristot. AL. Breit, slach vnnd ganssfussige bogel B. Plat en breetvoetige voghels, gelijtck een gans G. Oiseaux qui ont les pieds plats comme vne oye IT. Vccelli con e piedi larghi d’hoca o paparo H. Aues que tienen las patas de anada AN. Holefeared byrdes
Aues praepetes Virgil. augurales, quaesuperiorem aeris regionem tenent, testimonio Seruij οἰωνοί. B. Hoochvliegende vogelen G. Oiseaux qui volent au ciel IT. Vccelli qui volano insino al cielo H. Aues que buelan arriba
Auicula ὂρνεον, ὀρνίθιον, ὀρνιθάριον, ὀρνεοπέτειηον Aristoph. Vogelin. B. Vogelken G. Oiselet IT. Vccelletto, augelletto, vscigniuolo Boccatio H. Auezillo AN. Lkttelbyrd
Auicula in plumis ἂπτεροϛ ὂρνιϛ AL. Ein nacketes Vogelin, so noch one Federn ist B. Een voghelten dat cael ofe bloot is, ende sonder pluymen G. Oiseau sans plumes IT. Vccelletto senza piume H. Aue sin plumas
Auicula inuolucris ἂπτερον AL. Das nicht fleucht B. Dat noch niet vlugge en is G. Oiselet qui ne vole point IT. Vccelletto chi non vola H. Aue que no buela
Auicula volucris πτουνόν πτερόεν. AL. Gfugel, dat schon fleucht B. Een vogelken dat vlagghe is G. Oiselet volant IT. Vccelletto volante H. Auezilla que buela
Auis ales, ab alarum magnitudine pecus volatile Col. οἰωνόϛ, ὂρνικ, ὂρνιϛ, ὂρνεον, ἀεροπόρον Philoni, χινώπετον, διά τό χινεῖ σθαι, πετώμενον Dionysio, Eustath. AL. Vogel B. Vogel G. Oiseau IT. Vccello, augello H. Aue AN. Byrde, fouule
Oscines aues Plin, ω)|διχά ὂρνεα. AL. Singende Vogel B. Singhende vog helen. Oscines dictae, quasi ore canentes, quarum e voce futurorum praesagi captabant veteres G. Oifeaux chantants IT. Vecelli cantatrici H. Aues cantaderes AN. Syngyng byrdes
Pullus ὀρνιθόπαιϛ, ὀρνιθοφυήϛ παῖϛ. AL. Innges Hunlin B. Kiecken, oft Kiecxken G. Poussin IT. Pullo, polastro H. Pollo
ACATIVM Plin. ea nauigij species est, quam vernacula lingua Botam vocamusse Plinij verbis lib. 9. vbi indicat acatium esse carinatum, prora rostrata, puppi inflexa: quae omnia in nostrate bota innenias, ab aliis diuersa, nam carina aluum compingit, prora in rostrum assurgit, et puppis incuruatur molliter inflexa: ἀχάτιον. B. Een boot
Biremis Cic. quae a puppe malum versus binis agitur remis, a malo ad proram vno tantum διήρηϛ, δίχροτον Suidae, quod vtrinque a prora et puppi impellatur remis, dicroton etiam Hirtio dicitur ἡμιόλιον Hesychio, et ἡμιολία, quod sesqui altero pleno remigio agatur. IT. Fusta
Celox Plauto, Nauigij genus breuis atque agilis. χεληϛ Polybio. μελήτιον. Thucid.
Classis procincta Agellio, ad pugnam parata. ἐκοπλισμένοϛ, εἰϛ
