Diatonum Boetio Modulatio naturalis. διάτονον Plutarcho, διατόνιον Psello. vulgo est, End duo.
Diesis Vitruu. Semitonij dimidium, semitonium minus Boetio, estque interuallorum minimu, sesquioctonæ quadrans. δίεσιϛ Nicomacho, Psello.
Echo Perseo, iocosa imago Horatio, soni aut vocis repercussæ repræsentatio, ἠxώ. AL. Wederton B. Wederclanck, oft Wederslach van stemme oft gheluyt GAL. Echo ITAL. Echo H. Laboz que retumba
Eiulatus Cicer. lam entum Eidem. ὀδυρμόϛ, χλαυθμόϛ, χώχυμα, χλαυθμυρισμόϛ, ὀλοφυρμόϛ, οίμογή, οἲχτοϛ, θρῆνοϛ. AL. Leib, Weeklag, Hewlung B. Ghehuyl, Gekerm, Claginghe, Leet GAL. Brayement, lamentation ITAL. Piante H. Llanto con bozes, grito con gemido
Epistomium Vitruuio, Obturaculum, quo continetur spiritus, aut laxatur in organis. B. Den wintbanck GAL. Ventil
Fides diis, Cic. chorda Eid. neruus Eid. neruia Nonio, μίτοϛ λίνον Epigram. xορδά, νεύρον, πινιόν. AL. Seiten B. Snare GAL. Chorde ITAL. Corda H. Cuerda
Fistula Virg. calamus Eidem canna, harundo, cicuta Virgil. buxus poetice. σύριγκ, δύνακ, λωτόϛ. Eurip. constat e calamis. AL. Pfeiff, Fleure B. Pijpe, fluyte, ein rietpijpe GAL. Fleute ITAL. Flauto, fiuta H. Flauta
Fragor Virg. proprie rerum fractarum est. δούποϛ, χαναxή, yόφοϛ, ἀραγμόϛ Eurip. χολυσυρτόϛ Hom. Eustatb. AL. Schnaltz, Knall B. Cræck, cræckinghe, berstinghe, barst GAL. Cricquerment, froissis, vn son esclatant ITAL. Strepite o romore de cose che si rompono, fragore, fracassamento H. Estruendo de cosas quebradas
Frem itus, fremor Virg. sonor Eidem. qualis est fluctuum ex alto mari.
βρόμοϛ χτύποϛ, ῥοίζημα, ῥοῖζοϛ ῥοῖβδοϛ, φρυαγμόϛ, φριμογμόϛ. AL. Rausschen, Braussen, getummel B. Gheruysck, ghedruysch, ghethier GAL. Grand bruit, fremissemeut ITAL. Fremito H. Ruido
Gannitus Mart. Donatus vult esse veluti ploratum vapulantium, vbi alij legunt, vulpium. χνυζηθμόϛ. AL. Des ballen B. Ianckinge, keffinghe GAL. Glapissement, lappissement, grommelement ITAL. Il sgagnolire della volpe H. Ganido
Garritus auium est. στώμυλμα. AL. Das chutteren B. Quetteren cakelen GAL. Cacqueter ITAL. Garrito, cicalate H. El gorgear de las aues
Grunnitus Cic. suum est. stridor suis Plin. γρυσμόϛ, χεχραγμόϛ, γρυλλισμόϛ, χλαγγή Hom υἱσμόϛ. AL. Das grunnen oder ruchlen wie ein Schwein B. Gnoringhe oft ghillinghe van een Vercken GAL. Grongnement ITAL. Grunnito H. Grunnido del puerco
Harmonia Cicer. Modulatio ab arte concepta, grauis & auctoritatis plena, consonantia Boetio, acuti soni, granisque mixtura suauiter vniformiterque auribus accidens. vt dissonantia, duorum sonorum aspera areqsque radens percussio. Macrobius aptam & consonantem conuenientiam vocat. άρμονία, quam πολυμιγέων ἕνωσιν Nicomachus Gerasinus exponit. AL. Zusammen stimmung, Wollautung B. Een accort van verscheyden voysen oft stemmen ende toonen GAL. Accord des sons different ITAL. Accordo & consonantia musicale H. consonantia en la musica
Harmonicum εν αρμόνιον. Musicæ genus difficillime ad cantum applicari, multaque exercitatione & vsu opus habere dixit Psellus, Diatonium vero simplex esse & naturale : Chromaticum vero ciendis affectibus lachrymisque accommodatius esse Chromatici autem vsus antiquior fuit cæteris, si Plutarcho credimus. Horum quodlibet variatur, diuiditurque in Lydiam, Doriam & Ionicam cantilenas. Lydiam, λύδιον άρμονίαν, lugubrbus conuenire Plutarchus scribit, eiusque inuentorem Olympum Phrygem nominat Aristoxenus. Erat & alterum Lydiæ genus effoeminatum ac molle, Ionicæ affine, illa θρηναδιχή. flebilibus dicata, hæc ἐπανειμένη λυδιστε, & ἐχλελυμενη, hoc est dissoluta & fvacta, audiebat. quanquam fuit & μικολύδιοϛ mistigeneris, Sapphus poetriæ inuentum testante Aristoxeno. Certe Lydia & Iontca harmoniæ, molles & symposiis accommodæ habebantur. vnde ab animorum remissione xαλαραί Platoni dicuntur. Doriæ vero harmoniæ grauitatem & magnificentiam Plutarchus aliique tribuunt : Cassiodorus etiam castitati prudentiæque inseruire testatur.
Hinnitus Cicer. xρεμετισμόϛ, μιμιxμόϛ Hesychio μυγμόϛ poetice, φριμαγμόϛ Lycophor. AL. Das Wihelen B. Næyen GAL. Hennissement H. Hinnito El relinchido del cauallo.
Hypate Vitrun. principalis Albino, Chorda in Musica, quæ grauem reddit sonum, ob id Saturno attributa, propter motus tarditatem, & sonigrauitatem. ὑπάτη Psello. AL. Der grosz Brummer
Hyptate hypaton quasi principalis principalium, ὑπάτη ὑπάτων. Mereurio datur a Cicerone. B. mi
Hypate meson ὑπάτη μέσων Psello. Saturno tribuitur a Boetio : Marti a Cicerone. E. la mi.
Interuallum Vitruu. Acuti grauisque soni distantia, velsonorum mutua vnius ad alterum vatio. διάστημα Psello.
Iugum Ceruix citharæ, in quam verticilla immittuntur, χτεἰϛ, ζυγόϛ,
σιμαί Aesychio. AL. Lauten Krag B. De krage
Latratus Ouid. ὑλαχή, ὐλαγμόϛ, ἀραγμόϛ, ω)ρυγή, χνυζηθμόϛ Suidæ. AL. Das bellen B. Baffinge, janckinge, keffinge, ghebas, bassinghe GAL. Abay, abayement ITAL. Latrato H. Ladrar de patros
Lessus Cicer. Lugubris eiulatio. ἰάλεμοϛ. γόxγυσιϛ. AL. Das hewlen vber den Todten B. T’gekerm ende gehuyl ouer de Dooden GAL. Brayement pour le trespasse ITAL. Lamentatione sopra qualche morto H. Endecha ollento sobre muerto
Lichanos ab induis digiti nomine tertia chorda dicitur Boetio. λειxανόϛ.
Lichanos siue diatonos meson. διάτονοϛ μέσων Saturno Cicero dat, Marti Boetius. GAL. sol. re. vt
Lichanos vel diatonos hypaton, index, & extenta principalium, quem Soli tribuit Cicero. λειxανόϛ Plut. ὑπάτη διάτονοϛ Psello. D. sol. re.
Lituus Virg. Incurua buccina, exili sono, qua in bello canere solebant, teste Festo. AL. Schalmey, Krumme Trummeten, Krumhorn B. Schalmeye GAL. Claron, ou cleron ITAL. Trombetta bastarda H. Trompeta curua, o bastarda
Lyra λύρα χίθαριϛ Aristoxeno, Lyræ & Citharæ discrimen non paruum est, quanquam Grammatici fere confundant, inter quos est & Eustathius, qui sic scribit : xέλυϛ cithara dicta est, eo quod testudinis testa iugo addita, fidibusque tensa lyram deformauit. & rursus : Chelyn, hoc est lyram, e testudinis testa factam scribi8t. Cui sententiæ videri potest subscribere & Horatius, qui Mercurium curuæ lyræ parentem nominat lib. Odarum primo, at lib. tertio testudinem illi attribuit. Diuersas facit Plato. quid, quod Diodorus trichordon lyram fuisse insimulat, at Citharam siue testudinem septem neruis instructam Horatius ? quomodo φόρμιγγα ἐπτάγλωσσον, id est, septenos edere sonos, Pindarus ait. Disertis quoque verbis Lucanus in carmine ad Pisonem (quod non sine manifesta iniuria possessum hactenus ab Ouidio, nos auctori suo vindicauimus0 docet istud discrimen : nam Chelyn siue Testudinem digitis aut pectine pulsabant, Lyram pellebant. versus eius sunt : Siue chelyn digitis, & eburno. verbere pulsas. & moxe Nec pudeat pepulisse lyram. Seneca etiam Chelyn plectro verberari, D. Clemens πλήχτρω| χρούεσθαι, id est plectro pulsari, dicit. AL. Leyren B. Liere GAL. Lire, liron ITAL. Lira H. Guittara
Magas, magadium Tabulatum citharæ testudinisve chordas sustinens, sonumque repræsentans, a nonnullis vocatur fulcrum : ab artis peritis ponticulus : hemisphærium dicitur a Boetio. μαγάϛ Suidæ, μαγάδιον Luciano. AL. Der Sattel B. D’bruycxken GAL. Le cheualet
Manubria epitoniorum vel epistomiorum, vt alij malunt, Vitruuio. B. De clauieren
Melos Boetio, numerus Virgil. modulatio Fabio, modulamen, modulatus Senecæ. ῥυθμόϛ, μέλοϛ. AL. Gesang, Singen nach dem Schlag B. Sanck, melodye, sanck op zijn mate, ende na den slach GAL. Chant, melodie, chanter pat mesure, mesure de musicque Habet autem tria genera, Vitruuio & Boetio testibus. Harmoniam, Chroma & Diatonium.
Mese Vitruu. μέση, vel μέση μόνωϛ Psello. Soli datur a Boetio : vltimo coelo a Cicerone. media. A. la. mi. re.
Mese, media quia re vera est inter septem medio ordine. μέσα.
Modi Cicer. moduli Plin. quasi mensuræ quædam cantus. νόμοι. sic dicti, quod statam intendendi cantus rationem, ceu legem transcendere non liceret, vt Plutarchus monat. AL. Die Mensur, der Schlag, die Masz im Gesang B. De mate, den slach GAL. La mesure ITAL. La misura H. La medida
Modos concidere & frangere Fab. Cicer. minuritionem citare, vel minuonem, (ita enim malim apud Cicer. lib. De orat. 1. legere, quam munionem, voce propius ad veterem scripturam accedente, & τῶ| μινυρω| respondente) est remittente se voce canere, ac quasi colligere, recipiendo se ab acutissimo sono vsque ad grauissimum. μνυρίζειν. Vernacula lingua affini voce id explicat. AL. Minuiren, & diminueren GAL. Diminuer en chantant, fringoter
Murmur Virg. μύχημα, μυχηθμόϛ, μυγμόϛ. AL. Das Luyen, das Muchtzen B. Lueijnge, Moeijnge GAL. Guglement ITAL. Mugito H. Bromido del buey o vacca
Murmur Virg. yόφοϛ, τρυσμόϛ, χορχορυγμόϛ, χορχορυγή. AL. Gereusch, Getummel, Strudel B. Rumoer, Grommelinge, Knorren GAL. Murmure ITAL. Mormorio H. Murmullo
Musicam triplicem esse volunt, vel ore, vel manu, vel flatu editam, Cicero in Rosciana cantum, vocum neruorum & tibiarum nominat : quam aliis vocabulis harmonicam, organicam & rhythmicam indigitant eius artis magistri.
Mussitatio μυζηθμόϛ. AL. Heimlich ghedummel in Mund B. Mompelinge GAL. Parler entre les dents ITAL. Mussitatione, mussamento H. Palabra entre dientes
Nete Septima citharæ chorda, acutum insonans, a Terpandro Antissæo adiecta. νήτη Psello.
Nete diezeugmenon νήτη διεζευγμένη. E. la mi.
Nete hyperbolæon vltima excellentium. νήτη ὑπερβολαίων. A. la. mi. re.
