Page:Thresor de la langue francoyse, 1606, 1, Masset, Aegidius, Nomenclator.djvu/163

Cette page n’a pas encore été corrigée
l00 NOMENCLATOR VIII. LING.

IT. Magro, schemo apud Dantem H. Muy flaco

Surdaster cicer. qui grauiter audit. ὑπόχωφοϛ Plat. βαρυηχόοϛ, δύσχωφοϛ. AL. Dumlecht, vbel horend B. Doofachtich, qualijck hoorende GAL. Quelque peu sourd ITAL. Poco sordo H. Poco sordo

Surdus Cicer. λασιόχωφοϛ Suidæ ενεόϛ Xenoph. χωφόϛ. AL. Dum B. Doof GAL. Sourd ITAL. Sordo H. Sordo

Suspiriosus Plin. anhelator Eid. anhelus Virgil. asthmaticus. ἀσθματιχόϛ, δυσπνοῖ/χόϛ. AL. Keychig, kysterig, der ein kurtzen athem hat, engbrustig B. Amborstich, engborstich GAL. Poussis, asmaticque, qui a son haleine a grand peine ITAL. Asmatico H. Asmatico

Syntecticus Plinio, Defectus viribus & exhauctus, atrophos Octauiano. συντηχτιχόϛ, ἂτροφοϛ. AL. Gar macht vnd krafftlosz, der nichts zunimbt B. Die slijt, die in een slytinghe is, die gheen voetsel en crijcht GAL. Affoibli, qui ne prend point aucune nourriture ITAL. Indebolito, molto aperto del corpo, che non piglia refectione alcuna H. Que no tiene fuerça, que luego echa fuera loque come

Tabidus phthisicus, quem tabes conficit. φθισιχόϛ. AL. Der die schwinnende sucht hat B. Die d'uytdroogende sieckte heeft, die æn de teeringhe is GAL. Ethicque ITAL. Tisico H. Trefe

Torosus Catul. lacertosus Varr. Colum, qui musculosa & compacta carnis pulpa est validus. AL. Knorrich, fleyschachtich B. Vleeschachtich, vol vleesch, poeselachtich GAL. Charnu, qui a gros muscles, puissant ITAL. Lacertoso, carnoso H. Lleno de carne, gordo

Valgus Plauto, qui diuersas habet suras, atque talos vitiosos. ita enim coniunctim lego apud Festum. βλαισόϛ Polluc. cuiusmodi est cancrorum & lacertarum incessus. AL. Schiegge B. Wiens beenen uytwærts ghecromt stæn GAL. Qui a les pieds courbez & to urnez en dehors ITAL. Ch'ha gli piedi intorti in giu H. Beso en los beçcos çancajoso

Varicosus qui venis plus iucto turgidioribus est. AL. Krampffaderig B. Die dicke gheswollen aderen æn de beenen heeft GAL. Qui a les veines des cuisses enflees de sang melancolicque ITAL. Ch'ha grosse vene nelle gambe H. Que tiene las piernas llenas de venas sangrosas

Varus Horat. distortis cruribus, vt ipse exponit, a loripede diuersum non puto. σχαμβόϛ, στρεβλόπουϛ. AL. Schlem B. Slimmen

Vatia vel vatius Varroni, cui crura sunt introrsum intorta. vitium valgo contrarium. ῥαιβόϛ, ῥαιβοσχελήϛ. Epigram. AL. Krumbschenckel, der die bein auszhinwerts gebogen hat B. Wiens beenen innweærts gheboghen zijn GAL. Qui a les iambes tortues en dedans ITAL. Ch'Ha le gambe torre in giu GAL. Hombre que tiene las piernas tuertas Dicitur & vatienus, vt Nebrissensis annotauit.

Ventricosus Plauto, vel ventriosus, ventrosus Plinio, προγάστωρ, γαστροοιδήϛ Euctath. βοσχάδα νηδύν ἔxων Nicandro, γάστρων. AL. Schmerbauch, butterich B. Dickbuyck, grofbuyck, smeerbuycxken GAL. Ventru, pansard, pansu ITAL. Pansatico, panuto H. Hombre de tripa grande

Verminosus Plinio, quem vermes infectant. γαστρἰϛ, σχωλχχιῶν. AL. Voller wurmen, wurmechtig B. Van de wormen ghequelt GAL. Vermineux ITAL. Pieno de vermi H. Patiente de los gusanos

Verpus Catull. appella Horat. recutitus Mart. cuipellis virilis membri decorticata est. λειπόδερμοϛ, yωλόϛ Aristch. ἀπεyωλημένοϛ Eid. AL. Beschnitten wie ein fud oder Turck B. Besneden als een Iode oft Turck GAL. Circoncis, sans prepuce ITAL. Circonciso, senza preputio H. Retajado, circuncidado

Verrucosus Cicer. qui verrucis scatet. quæ vox apud Nonium in Lucilij versu reponenda est, pro Varicosus in dictione, Vatrax. nam cognomentum illud fuit Fabij, tecte Plutarcho. βερούχωσσοϛ. AL. Voller wartzen B. Vol wratten GAL. Plein de verrues ITAL. Verrucoso H. Que tiene muchas berrugas

Vesticeps Agellio, cui prima lanugo malas vectire incipit. cui opponitur inuestis apud Palladium. siue imberbis, de quo alibi. γενειῶν, γενειάζων, ἰουλίζων Tryphidoro. AL. Bartfehig, dem der bart anfeht zu wachssen B. Die eerst een bært begint te cryghen GAL. A qui la barbe commence a venir ITAL. Giouanetto a cui incommincia la barba H. Mancebo que comiença a baruar.

_______________________

DE MVSICALIBVS.

CAP. XLIX.


ARca Vitruuio, in quam anima minstrans canalibus influit : nisi mauis ara, vt sit βωμίσχοϛ, quod tanquam ara subctrata candlibus submittat flatus, vt illa nidorem & vaporem e victimis. AL. Lade ITAL. La cassa secreta del organo

Balatus Plinio βληxή, βλήxημα, βρύxημα, μίλων Aeschylo, μήλειοϛ βλαxή Suidæ. μηχασμόϛ. AL. Das bleeken oder blerren eines


schaafs B. 'Tbleten ende bleen van een schæp, de bleinghe, bleetinge oft het ghebleet GAL. Beellement ITAL. Balato di pecora H. Balido de las ouejas

Barbiton Horat. barbitos foem. & barbitus, Lyricum instrumentum plectro solitum percuti. βάρβιτον, βάρβιτοϛ, βαρύμιτον. Poll. ob grauiores fortasse fiaium sonos : nam in Athenæo perperam βάρωμον legas scriptum : cuius inuenti gloriam Terpandro tribuit Pindarus, vt Anacreonti Neanthes & Antipater. Martianus Felix multiforme Barbiton dixit, ob varietatem, non (vt arbitror) formæ, sed sonorum forte. Strabo lib. 10. Sambucam cum Barbito eandem esse ait, ibi σαμβύχη ἢ χαἰ βάρβιτοϛ, quod miror, cum Sambucam ὀκύφθογγον, id est argutum, esse instrumentum Athenæus prodiderit, aliter quam de Barbito sentire Pollux videatur. Halicarnasseus βάρβιτα χέρχειν dixit, pro Barbita plectris radiisve percurrere.

Barritus Elephantum est, de quo Philostratus, ἐλέφαϛ τετριγώϛ, dixit.

Bombus Varr. Sonus quem apes edunt. βόμβοϛ. AL. Das brummen der Ymmen B. 'Tghedommel der Byen GAL. Le bourdon ITAL. Ribomba H. Sonido ronco

Bombyces βόμβυχεϛ Aristoteli vocantur longæ tibiæ, quæ difficultev magnaque cum contentione flatus implentur.

Buccina Ouid. eadem fere cum tuba. βυχάνη. AL. Posaun, zunck B. Basuyne, basoen, sincke, cornet GAL. Cornet ITAL. Cornetto H. Bozina

Canere foris Asconio, est dextra plectro vti, chordasque pulsare. χέρειν Halicarn.

Canere intus Asconio, est læuæ manus digitis chordas capere. yηλαφα=ν. AL. Die seyten greiffen B. De snaren slæn GAL. Toucher les cordes ITAL. Toccar le corde H. Tocar las cuerdas

Chelys magas, pro assere qui ponticulum sustinet. xέλυϛ, μαγάϛ, ἠxεῖον, eo quod sonos repercussu reddat. AL. Die rose B. De solder, ofdt de roose

Chroma Boetio, modulatio crebritate & solertia modulorum oblectans. xρῶμα, quasi colorata vocum compositio. AL. Colorieren B. Diminueren, oft seer coloreren ende breecken, scherteringe oft quenckelinghe

Cithara χίθαρα Plat. yάλτιγκ Suidæ, φόρμιγκ Hom. xέλυϛ, a xελώνουϛ id est testudinis testa. Testudo Cicer. a forma. Eusebius tamen lib. 10. aliquamtulum discrepare φόρμιγγα & Citharam indicat, non explicat tamen. Vir periphrastice Citharam cauam testudinem dixit. AL. Lauten B. Een luyte, oft cisther GAL. Luth ITAL. Luito Nebrissensis vihuelam exponit. alij Citharam putant harpam esse nostram, Hieronymi forte verbis persuasi, qui Citharam deltott figura describit cum chordis vigintiquatuor. ad quam accedit instrumentum illud, quod vulgo nos virginale & clauecymbalum nominamus. Galli espinetam & clauecymbalum quoque nuncupant.

Clamor vociferatio Cicer. αὐτή, βοή, χραυγή, ενοπή, ἰωχή, ἰαxή, χεχραγμόϛ Plut. θρύλλοϛ. AL. Geschrey B. Roep, ghetier, gheschrey GAL. Cry ITAL. Grido, clamore H. Clamor, boz grande, grito

Clangor Cicer. χλαγγή, ἴα Eurip. χινάθυσμα Aeschylo. AL. Schnaltz B. Clinckende gheluyt, gheclanck, clanck GAL. Cry comme des oiseaux ITAL. Sono di trombetta H. Sonido de trompeta

Classicum Liuio, Virg. tibia vel tuba classis proprie, Seruio teste, capitur pro bellica tuba. σάλπιγκ. AL. Trommeten vmb ein sturm, schlach, oder larmen zu blasen B. Tromper om een alarm te slæn oft te blasen

Constitutio Boetio, systema, Interuallorum certus complexus, σύστημα Psello.

Cornu Virg. χέραϛ. AL. Herrhorn, blaszhorn B. Heerhoren, blæshoren GAL. Corne, cornet ITAL. Corno H. Cuerno

Crepitus Plinio, Violentus sonus ex impulsu πάταγοϛ, χόναβοϛ, yόφοϛ, βρόμοϛ, χαναxή Hesiodo, xτύποϛ. AL. Klapff, knall B. Barste, ratelinghe GAL. Son violent ITAL. Crepito H. Ruido

Crepitus dentiums Cicer. AL. Zanklapffen B. Tandenklepperinghe, tandenclappinghe

Crocitus Nonio. coruorum est. χρωγμόϛ. AL. Rappengesang B. Graffen, een cræyen roep GAL. Corbiner, le cry d'vn corbeau ITAL. Il grido del coruo H. El grazindo del cueruo

Cymbalum de hoc in Rebus ecclesiasticis dictum est. Illud dissimulare silentio nequeo, Cymbala, Pectidas, Lyras pro bellicis instrumentis fuisse habita, quod a D. Clemente Alexandrino in hæc verba proditum est : In suis bellis vtuntur Tyrrheni tuba, fistula Arcades, pectide Seculi, Cretenses lyra, tybia Spartani, cornu Thraces, tympano Aegyptij, cymbalo Arabes. A Cymbalis differunt crembala, xρέμβαλα, qua voce significatur conchyliorum tritorum & ossiculorum linea, qua pueri accincti personant concussa. B. Rinckelen H. Sonaias, tarrenas, chapas. ita enim Hesychius : alij χρέμβαλον dici posse putant instrumentum illud estomomate concinnatum, pueris in vsu frequens, quod labris comprehensum, modulatum sonum edit, dum ligula inflexa, quæ medium secat, digito agitate perstrepit. AL. Trumm B. Trompe

Diaschisma Dimidius dieseos. διάxισμα Philolao Pythagoreo, cum quo idem esse arbitror, quod τάγυρι Eupolis Comicus, & Suidas vocant, quæ vox non dubito quin reponenda sit apud Festum in Titiuillitio, pro βλίτυρι, quod musici organigenus, cumτάγυρι minimum quid signet.