Page:Monet - Invantaire des deux langues - 1635, A-C.djvu/22

Cette page n’a pas encore été corrigée

A , -A . pied .--Altero suspcnso pede. Tu ne fiaurou aller vne toise, k clochepied : Vel vnam vlnam non progrediare, pendulo crure akero. A talons: In tencbris. Sine luce. Per tenebras. Nous allions k tâtons, le long d’vne profonde rade : Meris! tenebris, -•praetçr altissimi sali oram, iter inibamus. Andabatarum ritu, Cîmmeriorum more, sccundùm profundislìmasaqua: littus, ambulabamus. A bouchon : Prono corpore , ac vultu. Prono corporis statu, atque ore. Cernup vultu, ac totp corpore. Ne dormes pas k bouchon, fur la terre humide : Caue, prono corpore, super humente solo, dormias. Ne committe, vt pro- no ore, vuida in humo , sòmnumcapias. Al’anuers: Supino habitu. Resupino statu. Supino corpore. Supini corporis ha- bitu. Resupini corporis statu, Ie ne dors iamais plusmaUqua Vmuers : Inquietipr numquam dormio, quàm supinus. A ïeut clos. Clausis luminibus. Occlusis oculis. I’irois kïeus closau profond de ce bois toufu : Vcl occlusis luminibus, denso huius filua;, nec abenans , ima petiuerim. A part, feparémant^-. Seorsum, Separatim. Mettre k part : Sepono, posui, positum, ponere. Seorsum ponere. Mettes k part cet or, de cet argeant: Hpc aurum, ab ep argentp, sepone, sépara, seiunge, seorsum colloca, diuersum statue. A part, an particulier, priuémant : Pjiuatim,Priuato loco. Seorsum ab esteris. Se retirer k paru foi : Seorsum secedere. Priuatìm secedere. Se in secessum re- cipere. Tirer k part vnfien ami : Certum ex amicis seducere. Priuatum in locum ex amicis vnum aliquem feducere, abdu- cere. A part, rierefii : Apud se. Pênes se. Secum. Discourir k fart foi : Secum ratiocinari." Apud se rátiocinatiònëm inire. Priuatim cum animo, ac tacitum , disputare, disserere. Médi- ter k part foi : Apúd se meditari. Secum mcdítationem agi- tare. Tacitum per sequidpiam animo versarê. A couuert, an lieu couuert : non ouuert, óu par te haut, ou par les cotés : In eperto. Tectoinloco. Loco non aperto. A couuert du vant, de lapluie, du froid, du chaud : Tecto loco à pluuia, yento-, algore,ac atstu. Loco,& statu aduersus omnem csli iniuriam, operto, ac munito. Cete allée estk couuert du chaud , du froid, de la.phtie.du- vant, du passage: Haïe ambulatip vndique opec- ta & tecta est, ab astu, ab írigore, ab imbre, ab vento, & pra:- tereuntium aípectu. An ce logis, tu ne feras a couuert, ni ’dit serein, ni du gel, ni de la nege meme : In his ssdibus, tibi nihil tectum , & munitum fuërit, vel ab serotino caîlo, vel ab gelu, vel ab ipsa quoque niiíe. In ea domo ,ab gélida niue, ab gla- cière vespertina auta, tectus nequaquam fueris. A couuert^, hors de blâme , ou de danger : Extra periculum. Extra periculi "aleam. Etant autorisé du Prince, tu es k couuert : Quandò íiuius facti auctpr tibi Princeps est, plané quidem es extra ómnëm culpam,& multam. A decouuert : In aperto. In aperto loco. In m,inimè técto, ac munito loco. V» flanc antier de-’ notre bataillon etoit tout k decouuert : Stracts aciei nostra: latus âlterum erat apertum,detêctum,immunitum, patebat hostium ictibus, hostilibus petkionibus. Il a reconnu k decouuert tout-i le clos de la forteresse de l’annemi: Hostium arcem,apertis cir- cumiens regionibus , penitùs inspexit, ac denotàuit. Limiti- bus haud quaquam téctîs, ac iritra teli iactum , hostium ar- cem ambiehs explorauit. A decouuert, ouuertemant, sans fein- tife : Apertè. Haud diffimulanter. Palam. Manifesté. Il tej traiter fi.k decouuert : Palam tibi aduersatur. Apertè, ac omni- bus palam,te oppugnat, tibi aduersarius est. 7 A, estindicé de mouuemant vers vn lien, vers vne per- sonne , &• autre chose : Vcrnaculum , A , motionis ad locum nota est : item versus hominem , & rem aíiam quamlibet. Allant k Troies, il va ancore k la foire, k fis négoces,afin pere-i, à fis amis,& ailleurs’: Dum Augustobonam ire contendit, vna, éademque opéra, adit ad nundinas, ad priuata negotia, ad parentem, ad am’icos, & ad alia. 8 A, fi ioint aus noms propres de lieus ,-anfait de mouue- mant .-Propriis locorum vocabulis copulatur, A, Gallicum, in exprimendo motu versus locum. D’vn meme train, ie vai^k Lyon,a Roane,a Neuers, a Orléans, k Paris,k Roiian.k Amiens: Vno, eodemqueviffi tractu, adeo Lugdunum,Rodumnam, No- uioduum Boïòrum, Genabum, Lutetiam, Rotomagum,Sama- robriuam. A, etant ioint aus noms propres de lieus, chés tous les anciens, $> bonsecriuains Latins , s’exprime fort bien, <& fiu- . uant} auec la préposition Latine, Ad, & In : Exponenda ratione motus ad locum, A, vernaculum propriis locorum nominibns/ adiunctum,apud vetustiffimos quosque, ac optimos Scriptores Romanos, prapositione Ad, & In, & rectè,.& fréquenter ex- primitur. Mais prouuons, ce que nous difins , par ~iestémoi- gnages des parangons de la langue Latine.- Sed âge , hanc no- stram. assertionem Latinoe dictionis coryphasorum testimoniis, & auctoritatibus confirmemus. Nihil me tibi gratius posse façere, quàm si ad Sidam nauigassem.’ Tullius tertio Famsexta epist : Sida vrbs Pamphylía;. Gùm ego Laodicea ad Iconium, iter ita íacerem. Tullius, eodem libro , epist. oElaua. Iconium, oppidum CUic«..Tcniodie,abste>ad^*MW,acccsseramus. Tullius decimo fixio Fam. ep. quarta. A porcu Cpiyccorurn, ad Caffropen, stadia ceiuum viginti proccísimus. TuUius.eoa. libro,ep.nona: Alyzia, Oppidum est Acarnama:. Cafriope.yilss est Epiri. "Postera die ludibundi ad Hydruntem perucmrnus. Tullius, eodem libro, ep.nona, Hydrut notum est oppidum Ita- lie maritimum. Cxsar ad Capuam, v,el ad Luceriam ìturuspu- tabatur. Tullius ad Arcicum,Iibrooctauo, ep.tema. Duoilla oppidanotissima. Ca-saris ad Brundufwm cursus. Tullius eo- dem libro, ep.vndecima. Ad Albam exercitusmittatur. Tul- lius, eodem libro, ep.duodecima. Ne citiùs quàm opus sit, Caîíar ad Brundufwm áccesserit. Tullius, eodem libro, ep.décima quar- ta. Cssâr in Galliam vlteriorem contendit, & ad Geneuam peruenit. Csfarprimo libro belli Gallici. Ad Gergouiam Cx-, sar castra mouit. Cs.sar,feptimo Gallici belli. Labienus secundo flumine, iter ad Lutetiam facere cepit, C&far eodem libro. Gal- liad Alefiamfiàci pleni proficiscuntur. C&far, eodem libro. Coesar omnibus copiis ad Ilerdam proficiscitur , C&far, primo Ciuilis belli. Dimissis hpminibus, ad coë’mendum frumentum, vsque ad Çumas. Liuius quarto, feli.cent.es. quinta. Ad Labi- «rduítus exercitus. Liuius quarto ,feB. cent ef. tri ces ténia. Ad Sutrium prpfectus Camillus. Liuius sexto ,fitì. nona. Ad Satricum prpíecti Valerius, & Tm’ms.Liuius sexto,ficlione déci- ma nona. Ad Priuernum, profectus Consul. Liuius oclauo,fiB. prima. Ad Cales, viide bellum ortum erat, Valerius Consul profectus. Liuius oB.feB. quadrag. fixia. Ad Soram’.traductas legiones, Liuius oBauo .fiB.fixag.tertia. Ad Romuleam per- gunt milites, vltrò adhortantes Imperatorem. Liuius decimo, fiB. quadragefima nona : KAClufium venere Senònes. Liuius decimo , .fiB. fiptuag. nona. Ad Cominium, Caruilius , zâ Aquiloniam,f exuenit Papírius. Liuius decimo, fiB. centef. déci- ma oBaua. Et quidem sic illi principes Latinitatis : quibus, quid opponant Grammaticorum obstinatiílìmi, non video. Et cespassages,ajfés nombreus, ne font pas la vintieme de cens, que ie feus produire, de tous les meilleurs Auteurs Latins -, k c~> fui et : Et haeeporro leca , non sunt comm portio vicesima, quibus nostrahaîc sententia poísit liquidò cpnfirmari, éxep- timis quibusque Latinis Scriptpribus. Les Grammairiens don-r ques,fr les Maîtres d’Ecole, qui empesaient la ieunejfe, de parler & écrire, comme lesplus diserts Latins ont fait fort libremant, & fouuant, font tres-mal fondés, &> ne doutent être creus, ni fuiuis. an leur erreur, -©>opiniatrifi impertinante : Grammatici ergò, 8c ludi magistri, prohibentes ab literaria; -palestre Tironibus vsurpari eâs formulas loquendi, ac scribendi, qua; disertislî- misLatinorum sucre iucundiffima3,ae frequentiffimás, prorsus audiendi non sunt, nec illo in suò errore, itieptáque obstina- tione,irh’itandi. Voiesmes Ligatures des deus languesi an la Pro- position, De, article quatrième. $ A, est fort fouuant indice de mouuemant vers vn lieu, quand il est ioint aus noms appellatifs : Francicum, A, appeíla- tiuis iunctumnominibus , motioncm versus locum frequen- tiùs indicat. Il alloit k la. chasse, quand nous reuenions a la- ville ï Venatum abibat, dum in vrbem r’eueniremus. Ad ve- naíipnem ibat, cùm in oppidum rediremus. Ton metaìer va, plus fouuant k la tauerne, que fis beufs k la charnie : Villicus tuus frequëntior adit in cauponam, fepius abdit se in popi- nam, quàm eius boues aratrum inearit. On te voit aller plia volontiers au betlan, qu’à la befingne : In imam ganeam íu- bentius itare animaduerteris, quàm ad faciendum opus. io A, est ajfésfouuant marque d!androit depaffage, : Verna- culum, A, fréquenter index est transi tus, certa quadam regio- ne, feu traiectus per certum aliquem locum. DeLyon kParïs, tupajferas, ou k Neuers, ou k Troies :’ Lugduno Lutetiam con- cessurus, iter faciès, aut Nouioduno Boïorum, aut Augusto- bona Campaporum. DeVienne aus Pyrénéestu passerask /Lui- gnon, ou au Fui : Vienna ad Pyrénxos mpntes, aut Auenione, aut Anicio transiturus es. ii A, exprime la circonstance de certain tans déterminé’; Gallicum , A , certi cuiusdam temporis peculiaremmionetrij conditionémque deferibit. Avne de releuêe precisemant : Po- meridiana prima hpra omnino. A l’aube du iour : Albente aurora. Albesçente coelo prorsùs, Soiesprefl a minuit, & qutj nous partions vne heure aprés, au plus tard : Expedims, ac suc- - cinctusesto , ipsa nocte média ,vt exeunte ppst prima mini- mum hpra, nos demus in viam. Que les cheuaus demeurenu tousiours sellés, k ce que nous les aions k point nommé : Sint per- petuò instrati equi, vt cùm eprum vsus erit, pra;stitutp tem- poris articulo, habeaiiius ad manum’. 11 A, sert k mesurer certaine etandue.eu distance de tans: Francicum, A, designati temporis spatium, ac mpdum définit. Ie vous reuerrai d’ici a deus, on trok iours : Post biduum , auc triduum