Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 2.djvu/120

Cette page n’a pas encore été corrigée

O^ GRAMMAIRE BRETONNE. i :) La particule ou conjonction si se rend di ; trois manières différentes en breton. Si sVx-Itrimi ; par mar ou ma, au commencement d’une phrase. On se sert de ma, lorsque le mot qui suit commence par une des consonnes l, n, v ; on emploie mar devant les autres lettres EXEMPLES : «(j’étais riche, j’aurais de heaux chevaux. Mar kiriddnñd anuiñ, é viod diyimérel mdd, si vous voulei venir ici, vous serez hien reru. Mar ytllann, éz inn hirid d’/id (i, si je puis, j’irai aujourd’hui chez vous. Ma livirid d’in mond, éz inn, si vous me dites d’aller, j’irai. Man< ? rit nt’trd, é valant yaûd ann naoun, si vous ne faites rien, vous mourrez de faim Ma vennpinvidilc, em hé kézik kaer, U ■ Si, après un verbe, se traduit par ha ou hag EXEMPLES Livirid d’in ha dimézed eo hô choar, 1 dites-moi si votre sœur est mariée. | savez " Quand si est employé pour t. i. nt, tellement, il se rend par ker ou kenn. EXEMPLES : Ker gwiîicg eo, ma oar pép-lrd, il est si savant qu’il sait tout. Kenn iskiz co, ma ra ann hnll goab anézhañ, il est si extraordinaire que tout le monde se moque de lui. 10" La conjonction ou se rend par pé. EXEMPLES : Gouzoud a rit-hu hag hi a :i) iac’h bréma’f savez-vous si elle se iiorle bien à [)résentV Kôid d’in ann eil pé éyilc, donnez-moi l’un ou l’autre. Réd eo dibri, pc éva, il faut manger, ou boire. Exercices sur les Conjonclions. Rôil 1 c’hoaz eur skoed d’in, hag em bézij awak’h, Livirid 1 c’hoaz ann drâ-man dczho, Moud a rcol-hu 2 adarré cnn ker warchoazi Komz a rinn out-han 2 adarré diwar ho penn, pa héi’i gwclinn, _ _

Pégémcût-bennâg ma oand daou, n em 

bôa ked a aonn ra-z-hô,

Pégémcñt-benuâg ma choum pell ac

^hann, ez inn d’hc di, Hô marc’h a zô gwcrzel, ha va him h ivc, Va mével a zù Uan, ha va matez h ivé, N’ounn kél 5 ker brâz ha c’houi,^ Né két S kenn lomm hiriô ha déac’h, G Bak-sé n’/toc’/i eùz gwir é-béd war ann drd-zé,,

Evelsé ne dleann mui netra d e-hoc li, 

üwerzil 7 ’ta hô pioc’h din, Lavared en deùz 7 ’ta d’é-hocli doñdaman’ ! Va marc’h a zô mdd 8 ha kaer, Ann tàd 8 hag ar mdb a zô marô,

n dcn-zé n’eo 9 na brdz, 9 na bihan, K’cin eùz kaved cr ger, 9 nag ar vamm,

nag ar verch, 

10 lUgen pétrâ en deùz lavarcl, pa en dciiz klévct kcmeñl-sé ’■' Uou-mañ a rôann d’é-hoc’h, éhén 10 er-vad a virann évid-oun, Lavaroud a réer dré-holl 11 pénaoz éz id da zimézi. Gouzoud a ra 11 pénaoz ékarann hévercli, Va rrid a z6 kôsoch 12 égéd hoc’h-hini, Ar ré-mañ a zô (jwelloc’h 12 cvid ar ré-all, a Ma lenn ann drd-zé, évézô souézel, Donnez -moi encore un écu, et j’aurai assez. Dites-leur encore ceci. Irez-vous encore en ville demain i" Je lui parlerai encore de vous, quand je le verrai. Encore qu’ils fussent deux, je ne les craignais pas. Encore qu’il demeure loin d’ici, j’irai chez lui. Votre cheval est vendu, et le mien aussi. Mon valet est malade et ma servante aussi. Je ne suis pas aussi grand que vous. Il ne fait pas aussi chaud aujourd’hui qu’hier. Donc vous n’avez aucun droit là-dessus. Donc je ne vous dois plus rien. Vendez-moi donc votre vache. Il vous a doncdit de venir ici ? Mon cheval est bon et beau. Le père el le fils sont morts. Cet homme-là n’est ni grand ni petit. Je n’ai trouvé à la maison ni la mère, ni la fille. Mais qu’a-t-il dit, quand il a appris cela.’ Je vous donne celle-ci ; mais je garde l’autre pour moi. On dit partout que vous allez vous marier. Il sait que j’aime sa fille. Mon père est plus âgé que le votre. Ceux-ci sont meilleurs que les autres. 5’il lit cela, il sera étornc.