Page:Henri IV - Lettres Missives - Tome2.djvu/111

Le texte de cette page a été corrigé et est conforme au fac-similé.

quæ nobis visa est, proponentem, pro vestro erga ecclesiam Dei zelo et ea qua nos dignamini amicitia, exceperitis. Quo sane nihil nobis gratius, nihil jucundius accidere potuisset. Recordamini, Illustrissime Princeps, quid tum a nostro legato propositum, quid judicatum sit. Erupit tandem in hoc regno quod diu latuerat, erupit, inquam, nefanda in christianas ecclcsias conjuratio, cui quidem initio cardinalis Borbonii, patrui nostri, veteratoriis artibus decepti, nomen inane prætextebatur, sed revera ducibus Guisiis gerebatur, incentore Pontifice, chorago et subministratore Hispano, callide consilia dissimulantibus aliis. Nunc vero eo res deducta est, ut Rex ipse volens nolens caput se illius fœderis profiteatur ad delendas internecionem, quotquot a papatu secesserunt, ecclesias. Circumstantias totius negotii ex legato nostro, Consanguinee carissime, intelligetis. Capita autem conjurationis hæc sunt : uti consilio Tridentino ubique auctoritas sua constet ; reformatæ religioni nullus sit locus ; in concilii Tridentini verba omnes jurent et singuli, Rex, principes, patricii, optimates, senatus, magistratus, civitates, etc. ; cæterum designetur regno Galliæ successor, non (ut vocant) hæreticus, sed romanæ ecclesiæ addictus, quo sane nomine nos jure successionis regni excludere conantur. Hæc quo spectent, Illustrissime Princeps, facile videtis ; res enim ipsa per se loquitur. His etenim artibus Pontifex gradatim auctoritatem suam jamjam labescentem instaurat ; Hispanus quoque monarchiam orbis christiani membratim ad se rapit, ex Tridentini illius fœderis pactis, quo ante aliquot annos, prætextu concilii universalis, inter Pontificem et Hispanum inito et percusso, mutuam sibi opem et operam depacti


    chrétien ; c’est vous que je prie, que je conjure d’accueillir favorablement cette protestation que vous remettra notre ambassadeur. Au reste, si par nos services nous pouvons être utile en quelque chose à votre altesse, vous nous ferez le plus grand plaisir en voulant bien nous employer, comme plein d’affection et de dévouement pour votre personne. Tout ce qui serait jamais en notre pouvoir vous est acquis : veuillez, très-illustre Prince, en recevoir l’assurance. Sur ce, je prie Dieu qu’il conserve très-longtemps votre altesse en parfaite santé. Donne à Nérac, le xxve jour de juillet 1585.

    « De votre altesse le très-fidèle cousin et parfait ami,
    « HENRY. »