Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, X.djvu/535

Cette page n’a pas encore été corrigée

86-87. DE LA Vérité. ^2J

diu enim audloritati potiùs cedere, quàm propriEe rationis didamini aures praîbere, fefe adfuefecit, Alio sinterrogat potiùs, idque, quod de eo Veteres fcripferunt, perpendit, quàm ut femetipfum, quale judicium fibi ferendum fit, confulat. Imo ficuti à teneris illud, quod praeceptorum dumtaxat audoritate niteretur, pro ratione habuit, ita nunc temporis fuam audoritatem , tanquam rationem oftentat, idemque, quod ipfemet olim pependit, tributum ab aliis fibi ut pen- datur curât. Verùm enimverô, eft cur contentus futurus fim, credi- turufque, objedionibus, quas tibi propofuit Epistemon, me abunde fatisfeciffe, modo iis, quae dixero, adfenfus fueris, tuaque de ipfis te ratio convicerit.

Epistemon. — Haud adeô pervicax, perfuafuque difficilis fom, nec tam aegrè mihi fatisfieri patior, ut tu quidem exiftimas ; imô verô, licet rationes mihi, cur Poliandro diffiderem, effent, ejus tamen arbi- trio noftram litem committere lubens cupio; quin &, fimulac tibi ille manus dederit, me vidum confeffurum tibi polliceor. Verùm illi, ne fe decipi patiatur, cavendum, neve in eum errorem, quem aliis exprobrat, incidat : hoc eft, ne iftam, quam de te concepit, exiftima- tionem rationis, quâ fe finat perfuaderi, loco habeat.

EuDoxus, — Quod fi tam debili fundamento niteretur, certè malè fibi confuleret; utque fibi hic caveat, fore fpondeo. Verùm è.diverti- culo in viam. In hoc equidem tecum, Epistemon, fentio, oportere, ut quid dubitatio, quid cogitatio, quid exfiftentia fit antè fciamus, quàm de veritate hujus ratiocinii : dubito, ergo/um, vel, quod idem eft : cogito, ergofum, plané fimus perfuafi. Verùm, | ne tibi imagi- natum iveris, ad id fciendum opus effe, ut ad ejus proximum genus effentialemque differentiam, quô vera ex iis definitio componatur, invenienda" ingenio noftrovim inferamus, figamufque crucem. Hoc illius certè eft, qui Redorem agere, vel in Scholis difputare vult; verùm quicumque per femetipfum res examinare cupit, & de iis, prout eas concipit, judicat, haud tantilli ingenii poteft efl'e, quin, quô fatis, quid dubitatio, quid cogitatio, quid exfiftentia fint, quotief- cumque ad res attendit, cognofcat, fatis illi luminis fuppetaf, neque, ut ejus diftindiones edoceatur, habeat .neceffe. Praster hsec, non- nulla, quae, dum definire volumus, obfcuriora reddimus, quia

a. Pluriel neutre, se rapportant à deux singuliers de genre différent, genus et differentiam. On serait tenté de corriger : inveniendam, en accordant avec differentiam seulement; d'autant plus que souvent, dans les MS., la finale am est écrite a surmontée d'un trait. Mais ici les mots tout proches ex iis s'y opposent. Et peut-être avons-nous eu tort, dans un cas tout semblable, p. 378, 1. 6-7, de corriger addiâa en addiâatn.

�� �