Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, V.djvu/290

Cette page n’a pas encore été corrigée

276 Correspondance. i, =72-273.

quàmjei, quod nobis ab ineunte setate perfuafit, bruta animantia cogitare^

Quippe nuUa ratio nos mouit ad hoc credendum, nifi quod, videntes pleraque brutorum membra, in figura externâ & motibus, à noflris non multùm dif- 5 ferre, vnicumque in nobis effe credentes iftorum mo- tuum principium, animam fcilicet, quse eadem moue- ret corpus & cogitaret, non dubitauimus quin aliqua talis anima in illis reperiretur.

Poftquam autem ego aduertifTem, diftinguenda effe 10 duo diuerfa motuum noftrorum principia : vnum fci- licet plané mechanicum & corporeum, quod à folâ fpirituum vi & membrorum conformatione dependet, poteftque anima corporea appellari ; aliud incorpo- reum, mentem fcilicet, fiue animam illam quam de- i5 finiui fubllantiam cogitantem, qusefiui diligentiùs an ab his duobus principijs orirentur animalium motus, an ab vno duntaxat. Cùmque clarè perfpexerim, poffe omnes oriri ab eo folo quod corporeum efl & mecha- nicum, pro certo ac demonflrato habui, nuUo paâ;o à 20 nobis probari poffe, aliquam effe in brutis animam cogitantem. Nec moror aflutias & fagacitates canum & vulpium, nec qusecunque alia quse propter cibum, venerem, vel metum à brutis fiunt. Profiteor enim me poffe perfacilè illa omnia, vt à folâ membrorum con- 25 formatione profeda, explicare.

Quamuis autem pro demonftrato habeam, probari non poffe aliquam effe in brutis cogitationem, non ideo puto poffe demonflrari nuUam effe, quia mens

a. Voir ci-avant, p. 243, 1. i5, à p. 245, 1. 14.

b. Clcrs. : définis. Lire peut-être ; definii.

�� �