DXIV. — i6 Avril 1648. 159
R. — Est quidem opus voluntatis, et quâ taie est perfectum : omnis autem imperfectio quâ laborat redundat ex ignoratione in- tellectûs, quœ si esset sublata, etiam auferretur fluctuatio, et judi- cium esset constans et perfectum. Sed maie de hisce ita disputatur ; descendat modo unusquisque in semetipsum et experiatur annon perfectam et absolutam habeat voluntatem, et an possit quicquam concipere quod ' voluntatis libertate se antecellat. Nemo sane aliter experturus est. In eo igitur major est voluntas intellectu et Deo similior.
P. 61 : possum tamen illo altero. , .
[0]. — Sed cur etiam non possem idem in prosecutione boni et mali ? Cur non in rébus supernaturalibus, cùm etiam ^ pendeant ^ a voluntate, quae sui juris semper est et indifferens?
R. — Hoc Theologis explicandum relinquendum ; sufficit modo Philosophus hominem consideret, prout in naturalibus sui juris"* est; et ego ita scripsi meam philosophiam, ut ubique recipi possit, vel etiam apud Turcas, ne uUi offendicuio sim. Jam autem nos intime conseil sumus nostrae libertatis, et nos ita posse cohibere assensum, cùm volumus. In bono autem et malo, cùm voluntas ad utrumque est indifferens, jam est in vitio, cùm solum bonum sine indifferentiâ uUâ appetere debeat, secus quàm in theoreticis. Quan- tum ad supernaturalia, in lis nos corruptos esse docent Theoiogi per peccatum originale, et ut apti ■" simus opus est gratià, quâ bonum illud cognoscamus, et sic appetamus. Peccata enim fluunt fere ex ignorantià, quia neiho malum quâ malum appetere potest. Sic*" Deus nobis gratiam fecit, cùm bonis nostris operibus, quae aliàs nihilominus prasstare tenemur, pollicitus sit vitam œternam, de quâ nemocogitasset aut ad eam unquam aspirasset. Corrupta autem dici potest voluntas per affectus.
P. 4"] g : citj'us idea in intellectu divino prius fuevit...
[0]. — Sed unde igitur iliae ideas rerum possibilium, quas volun- tatem antecedunt?
I. Après quod] in ajouté (MS.). ture. MS. : suis jam. — 5. MS. :
etiam]. — 2. MS. : signe abréviatif. apti. Conjecture : salvi ? — 6. Peut-
Peut-être non ? — 3. MS. : pan- être Sed ? dent. — 4. sui juris est une conjec-
�� �
