Argenti nomine continetur & factum & infectum.
Argentum escarium Digest. Argentearum lancium supellex, quæ epulis seruit. AL. Silberen credentz, tischsilber B. Een siluer contoor, siluer om æn te rechten, tafelsiluer GAL. Credence d'argent ITAL. Credenza d'argento H. Repostero de plata
Argentum excoctum Hiberum argentum, pro puro dixit Varranam prissimi drgenti metallis abundauit semper Hispania. χαθαρόν, ἂπεφθον. AL. Fein silber B. Fijn filuer GAL. Argent pur ITAL. Argento puro & schietto H. Plata pura, y sin mezela
Argentum factum Virg. Cicer. quod vasis & signis est, vt Isidoro videtur. εν σχεύεσι πεποιημένοϛ Appiano. AL. Wetcksilber B. Ghewrocht siluer GAL. Argent batu, ou laboure ITAL. Argento battuto, o trauagliato H. Plata obrada
Argentum graue Liuio, pro massis argenteis dictum, annotat Seruius.
Argentum infectum Vlp. rude, quod abhuc in massa constitutum est. ἂσημον, άσήμαντον App. αῤγόϛ ἂργυροϛ Straboni. AL. Das noch in blantschen ist B. Onghewrocht ende ongheslegen siluer GAL. Argent qui n'est point ouure ITAL. Argento che non e ancora posta in opra H. Plata sin obra alguna
Argentum pastillatum (si ea placebit lectio, quæ Budæo non improbatur) fuerit argentum quod in pastillos & massas coactum sit, quas Germanica natio centenarias, (Budæus ignarus linguæ, Cendreas vitiose nuncupat) hoc est, Centner, nominare solet, & Silberscheiben, & Blantschen. B. Siluer in coecken ghegoten GAL. Argent coule en petites masses rondes ITAL. Argento giettato in piastrello picciole H. Panecillos de plata
Argentum pustulatum suet. Martiali, in aspredines excelsum ac cælatum pusulatum rectius, vt in Florentinis Pandectis legitur, a pusulis, quales in panibus coctis exurgunt. χερxνειτόν Polluci, φλυχταινῶδεϛ. AL. Aufzgeschlagen oder geleutert silber B. Ghedopt oft uytgheclopt siluer, ghedreuen oft ghesuyuert siluer GAL. Argent trespur & bien affine ITAL. Argento broffolato, ben mondato H. Plata pura y bien purgada
Argentum signatum aliqua forma expressum. ἐπίσημον Thucyd. Appian. ἔντυπον, παράσημον, παραχεxαραγμένον, παρατετυπωμένον. AL. Gemuntzt silber B. Ghemunt siluer GAL. Argent monnoye ITAL. Moneta d'argento H. Moneda de plata
Argentum viuum plin. vomica liquoris æterni, & rerum omnium venenum Plinio vocatur, hydrargyrum. ὑδράργυροϛ Dioscoridi, ἂργυροϛ xυτόϛ Theophrasto lib. De lapid. quod liquoris ritu diffluat. ἀποσπερματισμόϛ δράχοντοϛ Chymistis, illud quod e minio secundario sit. ac Hydrargyrum e stanno. xολή siue Fel draconis, quod ex auro, Discus solis. AL. Quecksilber B. Quicksiluer GAL. Du vif argent ITAL. Argento viuo H. Argento biuo, azogue
Atramentum sutorium Celso, Plinio, quo coria sua tingebant veteres coriavij. (tametsi aliud in vsu sit hodie istis hominibus) vitriolum est, vulgo ita dictum a perspicuitate vitrea : & ab Arabicæ scholæ studiosis, zeg viride. χάλχανθον. chalcanthum Plin. diuersum ab æris flore, quod xαλχού ἂνθοϛ distinctis vocibus dicitur. AL. Kupfferwasser B. Coperwater GAL. Couperose, ou vitriol ITAL. Vitriolo H. Capatrosa
Hoc autem est vel stillatitium. σταλαχτιχόν Galeno, & πινάριον dictum apud Dioscorid. limi forte permistione, & λογxωτόν, ab oblonga hastilis in modum specie. Germanis Gockelgut. vel concretitium, in fodinis coactum. πηχτόν Dioscor. ratione formæ dissides ab illo. sunt qui Kupfferrach, velut æris fumum, vocitant.
Auri scoria χιβδηλίϛ AL. Schlacken oder schaum des golds B. 'Tschuijm van gout GAL. Escume d'or ITAL. La spuma d'oro H. Hez del oro
Auripigmentium, arsenicum Plin. ἀῤῥενιχόν. AL. Arsenic, meuszgift, opermnt B. Rattecruyt, operment GAL. Orpin, arsenic ITAL. Orpimento H. Oropimiente. Estque duplex : atsenicum luteum, alij citrinum nominant AL. Goldgelb operment, huttenrauch alterum rubrum, Sandaraca Græcorum σανδαράxη AL. Fewrschwebel, roht operment, rother schwebel, reuszgeel, roszgeel
Aurum ab aura, id est, splendore, qui illi metallo præcipuus est. xρυσόϛ, xρυσίον. AL. Gold B. Gout GAL. Or ITAL. Oro H. Oro
Aurum canalitium Plin. in puteis effossum, quod venarum canalibus per saxa vagatur
Aurum netum AL. Gezogen gold B. Ghetoghen oft ghesponnen gout GAL. Or file ITAL. Oro filato H. Oro hilado
Aurum obryzum Pilinio, purum putumque B. Plauto, excoctum, recoctum Virgilio, quod experimento ignis, simili colore rubet. xρυσόϛ εἰλιχρινήϛ, χαθαρόϛ, ἂxραντοϛ, ἂπεφθοϛ Luciano & Thueyd. γνήσιοϛ, ἀχίβδηλοϛ, ἀμιγήϛ, ἀχέραιοϛ, ἀχραιφνήϛ, ἀηριβήϛ, δόμιμοϛ, ὂβρυζον dictum, quasi Ophirisum, si Hieronymo credimus, quod ex insula Ophir primæ notæ aurum efferretur. AL. Fein rein gold B. Fijn louter gout GAL. Or pur ITAL. Oro fino & puro H. Oro recozido y puro, sin mezcla
Aurum purum, infectum Virgilio, quod nondum cælatum est aut percussum xρυσίον ἂσημον Thucyd. AL. Gold das noch in einer
blantschen ist, nicht feingold B. Ongheslaghen gout GAL. L'ot qui n'est pas mis en oeuure ITAL. Oro puro ex scietto H. Oro que aun no esta labrado
Bractea Virgil. Metalli tenuis & præ exilitate crepitans lamella. πέταλον, πτύxα Homerus dixit,f ab complicando argumento. ἂργυροϛ εἰϛ ὑμένοϛ ἰδέαν εκελασθείϛ Athenæo. AL. Blat oder schinen ausz metæl B. Folye, blat GAL. Fueille ITAL. Foglio H. Chapo o hoia de metal
Cadmia Plin. Lapis e quo æs sit, medicinæ vtilis. (male enim in Plin. lib. 34. inutilis, leges scriptum) lapis ærosus Plinio, non ita multum a Pyrite lapide diuersus. Cobaltum vocant Germani. ossicinæ climiam & cathimiam & lapidem calaminarem. H. Hollin de la hornaza de cobre
Cadmia fornacaria quæ fornacum altioribus locis appingitur atque assidet, racemi instar concreta. vnde χαευμία βοτρνίτιϛ Dioscoridi vocatur, in officinis dicitur turia
Cerussa Plin. yιμμύθιον AL. Bleyweisz B. Ceruse, lootwit GAL. Ceruse, fard ITAL. Cerusa H. Aluayalde, blanquete
Chalcitis Plin. lapis e quo & æs coquitur, mollis natura, vt videatur lanugo conereta. Coloctar barbare vocatur, crediturque esse vitriolum rubrum, siue atramentum citrinum. xαλχῖτιϛ. AL. Roth vitriol B. Coper-root
Chalybs Sillio, stomoma, nucleus ferri Plin. acies ferri Eid. Genus durissimi purgatissimique ferri, quo induratur ferrum, xάλυβϛ, xαλιβιχόν στόμωμα Eustath. στόμωμα Poll. Hesiodo in clypeo Herculis, ἂδαμαϛ vocatur, ab inuicta duritia. AL. Stahel B. Stæl GAL. Acier ITAL. Acciaio H. Acciel, azerro
Chrysocolla Plin. Auri gluten. xρυσοχόλλα. terra viridis nonnullis dicitur. AL. Berggrun, steingrun, scheifergrun B. Berchgroen GAL. Cole a or, sondure d'or ITAL. Saldadura dell'oro H. La atincadura del oro
Est autem & natiua & factitia. natiua vtuntur aurifices, & boracem nominant : auri saniem Plin. AL. Burtis, damit die goldschmid loten B. Boras GAL. Soudure d'or ITAL. Chrysocolla, borazo H. Borrax, para attincar.
Cinnabaris Lachryma arboris Indicæ concreta, vt ex Arriano in Lustrntione maris rubri liquet. sanguinem draconis a eolore vocatum puto, non autem quod tabum sit elisi ab elephanto draconis, id quod somniat Solinus cum Plinio. χιννάβαρι, τό λεγόμένον ἰνδιχόν, ἀπό τῶν δένδρων ω(ϛ δάχρυ συναγόμενον, Arrianus. Theophrastus Cinnabari saturo esse colore, ac propterea δράχοντοϛ ω(=μα creditum scribit.
Estque genuinum & naturale Plinij minium, quod & μίλτοϛ & ἂμμιον Dioscorid. cuius gleba anthrax Vitruuio dicitur. AL. Verzinober B. Vermilioen GAL. Vermillon ITAL. Vermiglio H. Bermelon AN. Vermelon
Cinnabaris Indica Plinio, cinnabari Dioscorid. αἱ=μα δράχοντοϛ recentiorum Græcorum, & sanguis draconis ofsicinis dictus est, seplasiæ adulterium.
Crustæ & emblemata argenti cælati Cicer. χερxνώματα. B. Geschmeltz, erhaben vund gedriben werck, geraucht werck B. Ghedreuen siluerwerck, ghedopt werck GAL. Oeuure d'argent haut efleue ITAL. Opra d'argento di gran rilieuo H. Plata muy ricam ente labrada
Porro Chyinicorum ars planetis metalla attribuit : Soli aurum : Lunæ argentum : Mercurio electrum : Martiferrum : Saturno plumbum : Veneriæs : Iouiplumbum candidum, paulo diuersius Pindari schol. Ioui electrum : Mercurio assignat plumbum candidum.
Electrum Auri argentique mixtura quædam, vt Plinio videtur, quinta argenti portione commista, cui subscribit & Pausanias. ἣλεχτρον, ἀναμεμιγμένοϛ αῥγήρω| xρυσόϛ.
Ferri scoria, stercus σχωρία σιδήρου. AL. Eysenschlack B. Hamerslach GAL. Escume de fer ITAL. Spuma di ferro H. Mozo de herrera o de fragua
Ferrugo Plin. ferri rubigo. ἰόϛ σιδήρου. AL. Eysenrost B. Roest, Yserroest GAL. Rouillure de fer ITAL. Rugio di ferro H. El orin
Ferrum Cicer. σίδηροϛ, ἂρηϛ. AL. Eysen B. Yser GAL. Fer ITAL. Ferro H. Hierro
Ferrum viuum Plin. quod in magnete extritum, ferrum attrahit, retinetque ac catenat quodammodo, immigrante in proxima quæque eadem vi. AL. Eysen das auff dem segelstein geschliffen ist B. Yser dat op den zeylsteen gheslepen is GAL. Fer ou cousteau aguise sur l'aimant ITAL. Coltello o ferro aguzzato sopra la calamita H. Cuchillo aguzado solbre la piedra de hierro
Halonitrum quod Salpeter nostris vocatur. aphronitrum. ἀφρόνιτρον, veluti spuma nitri. AL. Salpeter der anden mauren wachst B. Den salpeter die æn de mueren wast H. Alatron. Nitratus puluis, θειῶδεϛ yῆγμα, vocari potest, tormentarius puluis, quo tormenta exploduntur. AL. Kraut B. Buscruyt, oft busponder GAL. Poudre d'arquebuse ITAL. Poluo d'arcabuso H. Poluo de arcabuzeros
Holos achoe spuma arida maris Plin. lanugo maris, salisuma Plin. salsa aspergo Virg. ἀλόϛ ἂxνη, ἀλόϛ xνούϛ. AL. Meerschaum B. Zeeschuijm GAL. Escume de mer ITAL. Spuma del mare H. Escuma de la mar.
