Page:La Villemarqué - Dictionnaire français-breton de Le Gonidec, volume 1.djvu/757

Cette page n’a pas encore été corrigée

REF

Se réduire, v. réfl. Devenir moindre. Bihanaal. Part, bihanéel. Disléraat. Pari, dis-Icréel.

Se réduire, se soumettre. Plégada… Se réduire, se borner, se restreindre. £ ?i em zerc’hd da… En em walc’ha gant… Réduit, s. m. Retraite, asile. Digémer, m. Bôden, f. Herberc’h, f. Lôk ou lôg, f. Ce n’est pas un beau réduit, né kéi eul lôk kaer, eurvôden gacr, eunn dlgémer kaer. Réddplicatif, adj. Qui marque redoublement. A lékecur diou v}éach.

Réédification, s. f. Action de réédifier, de reconstruire. Adsaô ou adsav, m. Réédifier, v. a. Rebâtir, reconstruire. Sével a Hc’vez. Sei-el adarrv. Àssével. Pari, assavet. Il faudra beaucoup d’argent pour réédifier cette maison, kalz a arc’hanl a vézô réd évid assével ann li-zé.

Réel, adj. Qui est véritablement, effectivement, sans fiction, ni figure. Gwir. Gwirion. Ils ne croient pas à la présence réelle, no grî’donl kt’l d’ar bezañs gwîr ou gwirion. Réélection, s. f. Action de réélire. Eil-zibabérez, m. Eil-zilennérez m. Réélection. Seconde élection. Eil-zibab, in. Eil-zilenn, m. Asdilenn, m.

Réélicible, adj. Qui peut être réélu. JAc/i béza cil-z’dennel ou asdllenncl. Réélire, v. a. Élire une seconde fois, une autre fois. Dibaba ou dilenna eunn eil gwcach ou adarrc. Asdibaba. Part. et. Asdilenna. Part. et. Nous le réélirons, hé asdibaba, hé asdilenna a raimp.

Réellement, adv. En effet, effectivement, véritablement. E-gwirioncz. JÉvil gwir. Il est réellement trop bon, cvil-gwir ou é-gwirionez ré vdd eo.

Refaire, v. a. Faire encore, faire de nouveau. Ober a-névez. Ober adarrc. Adôber. Part. adgn’al ou usgréat. Névézi. Part. et. Il faudra le refaire, hé adôber a vézô réd. Refaire. Réparer, raccommoder une chose ruinée ou gâtée. Aoza. Part. et. Kempenni. Part. et. l ne sera pas facile de les refaire, na vézô kéd éuz /lo aoza, hô c’hempenni. Refaire. Remettre en vigueur, en bon état. Rei ann nerz geñla, ann terk keñla. Asncrza. Part. et. Aslerki. Part. et. Cela le refera bien vite, ann drà-zé a rôi d’ézhanbuan hé ncrz geñla ou hé aslerkô buan.

Se refaire, V. réll. Se rétablir, recouvrer la santé. Doñd a-ncvez éiéched. Dislreidavéza iac’h. lac’haal. Part, iacliéel. Il se refait lentement, gañd hirnez ou gweslad é lislrô da véza iac’h ou éiacha.

Refaccher, V. a. et n. Recouper le foin. Troue’ ha a-névez ar foenn. A s fa le’ ha. Varl. el. Asgwilc’ha. Part. et. Vous serez obligé de refaucher celle année, réd é vézô d’é-hocliasfalcha ou asgwilc’ha hévléné.

Réfection, s. f. Réparation, rétablissement d’un bâtiment. Eil-ôbéridigez, f. Eil-zav, m. Aozadur, m. Aozidigez, f.

Réfection. Repas. Il est peu usité aiijour-REF


d’huidansce sens. ?V^d, m. Pl. pre’dou, et, par abus, préjou. fréd-boéd, m. Pl. prédou-boéd. Réfectoire, s. m. Le lieu où les gens qui vivent en communauté prennent leurs repas. Pred-léac’h, m. Pl. préd lec’hiou. J)ebr-léach, m. Pl. debr-lec’hiou. Kampr-dibri, f. Pl. kamprou-dibrL

Refend, s. m. Expression employée dans plus d’une acception.

Mur de refend, mur qui est dans œuvre et qui sépare les pièces du dedans du bâtiment.. Môger-dreûz ou môger-grciz, f. Pl. môgériou-Ircùz. Cloison de refend, Speür-dreüz, f. PJ. spcûriou-lrcûz.

Jiois de refend, les bois qui ont été sciés de long. Koad heskenned a-benn ou a-héd. Pierre de refend, pierre angulaire. Méan kornck. Méan koñek. Méan korn. Méankoñ. Refendre, V. a. Fendre de nouveau. Faoïita a-névez. Asfaouta. Part et. Nous le refendrons plus loin, hé asfaouta a raimp pelloc’h. Refendre. En terme d’art, scier en long, fendre, diviser. Heskenna a-benn ou a-héd. Faouta. Part. et. Ranna. Part. et. Référer (se), v. réll. Se rapporter, s’en rapporter. Fisiout. Part, fisiel. Ober diouc’h. Je me réfère à ce que je vous ai dit, diouc’h ma em eûz lavared d’é-hoc’h c rinn. Refermer, v. a. Fermer de nouveau. Serra eunn cil gwéach ou anévez. Asscrra. Vüit. et. Refermez la porte, asserril ann ôr. Se refermer, v. réfl. Se rapprocher, en parlant des chairs d’une plaie, d’une coupure. En em zerra Kiza. Part. et. Kiga. Part. et. Kregi. Pari, krôget. Tinva. Part. et. Sa plaie ne se refermera pas encore, na gizôkélc’hoaZy na dinvô kél choaz hé chouli.

Réfléchi, adj. Qui est fait ou dit avec réflexion. A zô gréât pé lavarel gant ràl ou araloz ou a-zevri ou gañd évez ou gant poell. Ces paroles ne sont pas réfléchies, ar gériouzé niñi két bét lavarel gant ràt, gant évez, gant poell.

Réfléchi. Qui pense, qui agit avec réflexion. A goun, j)éa ra eunn drdgañt ràt, gañdévez, gant poell. C’était un homme réfléchi, eunn dén é oa hag a gouné, hag aréa pép-lrâ gant rat, gañd évez, gant poell.

Réfléchir, v. n. Penser mûrement. Exercer la faculté de réflexion. Kouna ou menna gant rdl, gant évez, gant poell. Vrédéria errât /. Je réfléchirai là-dessus, kouna ou menna a rinn guñd évez ou gant poell war gémeñl-sé. Sonjal cr-vdd.

Réfléchir. Rejaillir, être renvoyé, repoussé, en parlant d’un corps et surtout des rayons de lumière. Béza dislolet. DUummoxit. Pari, e^ Sa lumière réfléchissait jusque sur nous, hé choulou a oa distolelon a zilammé bété warn ^omp.

Réfléchir, v. a. Renvoyer, repousser. Use dit des corps frappés, renvoyés par un autre. Visleûrel, par abus pour disluli. Part, dislolel. La muraille réfléchit la balle, ar voger asistol ar bolod ou ar bellen. Un corps opaque et