Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/82

Cette page n’a pas encore été corrigée

5 2

��PrINCIPIORUM PhILOSOPHLE

��44-45.

��XXI. Item mundum ejfe in- demnité extenfum.

��XXII.

Item unam & eandem

ejfe materiam cœli S-

terrœ ;} ac plures

mundos ejje non pojfe.

��XXIII. Omnem materice va- riationem, five om- nem ejus formarum diverfitatem pendere à motu.

��lutè loquendo, illa divifibilis remanebit, quoniam ex naturâ fuâ eft talis.

Cognofcimus praeterea hune mundum, five fubftan- tiae corporese univerfitatem, nullos extenfionis fuae fi- nes habere a . Ubicunque enim fines illos efle fingamus, femper ultra ipfos aliqua fpatia indefinitè extenfa non modo imaginamur, fed etiam verè imaginabilia, hoc eft, realia efle percipimus ; ac proinde, etiam fubftan- tiam corpoream indefinitè extenfam in iis contineri. Quia, ut jam fufè oftenfum eft, idea ejus extenfionis, quam in fpatio qualicunque concipimus, eadem plane eft cum ideâ fubftantiœ corporese.

|Hincque etiam colligi facile poteft, non aliam efle materiam cœli quàm terras ; atque omnino, fi mundi eflent infiniti, non pofle non illos omnes ex unâ & eâdem materiâ conftare ; nec proinde plures, fed unum tantùm, efle pofle b : quia perfpicuè intelligimus illam materiam, cujus natura in eo folo confiftit quôd fit fubftantia extenfa, omnia omnino fpatia imaginabilia, in quibus alii ifti mundi efle deberent, jam occupare : nec ullius alterius materiae ideam in nobis reperimus.

Materia itaque in toto univerfo una & eadem exiftit, utpote quas omnis per hoc unum tantùm agnofeitur, quôd fit extenfa. Omnefque proprietates, quas in eâ clarè percipimus, ad hoc unum reducuntur, quôd fit partibilis, & mobilis fecundùm partes, & proinde capax illarum omnium afleétionum, quas ex ejus par- tium motu fequi poffe percipimus. Partitio enim, quae fit folâ cogitatione, nihil mutât; fed omnis materice

��10

��i5

��20

��i5

��a. Voir t. V, p. 69.

b. Ibidem.

�� �