Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/717

Cette page n’a pas encore été corrigée

Eclaircissements. 519

» cùm non confiteretur, viginti annorum incarceratione fuit raultatus. » Inde paucis annis poft dimiffus, in Angliâ ad tempus aliquod publico » ftipendio honoratus vixit : unde bello civili exorto, ftipendio deftitutus, » in Hollandiam cùm rediiffet anno 1644, Amfteldami obiit &fepultus eft. » De caufâ & geftis ejus, in archivis & fcriniis urbis Harlemenfis (fi cui » hœc tanti fint) plura conquiri poffunt. Fuit & alius quidam idiota Alc- » marianus, nomine Nachtegaelius, qui anno 1614 aut 161 5 (fi bene me- » mini), ob atheas blafphemias de tribus impoftoribus Hagae - Comitis » effutitas, ab ordinariis deputatis Ordd. Hollandiae in exilium pulfus eft. » Plura ejufmodi monftra recenferi poffent, fi hiftoria fcribenda effet & » non potius aeternis tenebris fepelienda illa nomina, quse publicâ judicum » fententiâ, aut propriis fcriptis, orbi non innotuerunt. Saltem conftat, » Bataviam noftçam tanquam hserefeom, Libertinifmorum, & Atheifmo- » rum,fentinam ubivis fuiffe habitam ; ac propterea haereticos ac fanaticos, » alibi dilapfos aut extrufos, praetenfâ loci libertate feu licentiâ illeftos, hîc » fibi afylum quaefiviffe. » (Pages 223-224.)

��IT

��Page 247, note a.

Sur les relations de Descartes et de Desmarets, voici le témoignage de celui-ci dans son ouvrage Ultima patientia tandem expugnata etc. (Gro- ningue, 1644), dont le dernier chapitre a précisément pour titre : Quo expenduntur ea quœ ad Nob. D. De/cartes /pédant, p. 397-423 :

« Supereft ut id diluam, quod ambitiofe quoque mihi obje&um fuit : me » Nobilem virum D. Renatum Defcartes ad fcribendum contra D. Voe- » tium impuliffe; ipfi Articulos Synodi Hagienfis communicaffe, ut eos in » Prasfatione fuae Epiftolas ad Virum Celeberrimum commode explicaret » (voir ci-avant, p. 7 à p. 11); ac tandem feduxiffe Cl. D. Schoockium, » ut in jus citatus à Cartefio Myfteria ea | revelaret, quae minus honorifica » D. Voetio fuiffe videntur. Nec fagaciores plerique dubitant, non alio » cuneo Narrationis famofae fcriptorem adaftum fuiffe, quàm ut laboranti » D. Voetij famae, ex ijsquae in Senatu noftro Academico tranfada fuerant, » fubveniret : elevatâ fi poffet Acïorum fide, per ea qua; in meam exifti- » mationem emittebat. Et ipfe D. Voetius fibi eft confcius fuas querelas » de Cl. D. Schoockio per me fedu£to fe hinc inde difperfiffe ; quae caufa » quoque fuit, cur ego Sceleftus fimplex, ille verô duplex, ipfi diceremur. » Et quo major invidia hîc mihi creetur, id exaggeratur vehementer, quôd » Cartefius fit homo Pontificius & Jefuitarum difcipulus, quem armaverim » & cujus patrocinium fufceperim contra Theologum Reformatum. .. » (Pages 397-398.)

�� �