Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VIII.djvu/686

Cette page n’a pas encore été corrigée

288 Q.UERELA 2 ii-ai 3.

Et fane variis ex locis prœmonebar ipfum contra me fcripturire : etiam adeo res erat vulgata, ex Galliâ id ad me fcribebatur. Refere- bantur quoque ex ipfius in me fcriptis nonnulla fingularia, quas nunc proftant partim in Prœfatione libri qui Schoockio tribuitur, par- tim in Hijioricâ narratione, quœ veftrœ Academiœ nomen prasfixum habet. Etiam edocebar ipfum deliberare de iis qui, ipfo inftigante, in me effent fcripturi, id eft qui fub fuis nominibus compofitiones ejus evulgarent, jlylum faciendo fuum & addendo de fuo quod poffent ; atque in multorum hominum confortio quendam dixiffe, eas partes effe filio ipfius committendas, fed interceffitîe matrem, ac refpon- diffe filium fuum juniorem effe quàm ut fuae fama3 periculum hoc fubire deberet; maritumque potius fcripturum, fi quenquam fcri- bere oporteret. Necdum ulla Schoockii fiebat mentio ; & plures tum fciebant quid futurum effet in eo libro, qui poftea prodiit ejus nomine. Quod obfervo ut expendatis, quàm parum probabiliter poft ifta poffet Voetius perfuadere, contra confcientiam infinitorum hominum qui idem quod ego noverant, fe futurum | extra noxam librorum qui in me' ad fuî defenfionem ederentur; ac limul videatis, juftam mihi fuppetiiffe caufam, ubi accepi fex priora folia talis libri, cui nullius dum authoris nomen erat prœfcriptum, Voetio infcri- bendi refponfum quod illi adornabam.

Sed, quod me maxime movit ad illam refponfionem confcriben- dam, non fuit atrocitas injuriarum quas illis in foliis reperiebam : ita abfurdœ & parum credibiles erant, ut digniores contemptu quàm offenfâ & ira" viderentur; verùm eô me très aliae graviores rationes impulerunt. Harum prima fuit publica utilitas & quies harum Provinciarum, quam femper optarunt & procurarunt Galli mei ma- jori cum cura quàm plures indigenae : quamvis enim nullius crimi- nis dicam Voetio fcribere vellem, putavi utilem me huic Reip. operam navaturum, fimplicioribus eas veritates retegendo quas de ipfo compertas habebam, eodem prorfus modo, at longe meliori jure , ac ipfe plura de me fpargebat mendacia, fingendo id fe facere ad prœmonitionem Jludiofœ juventutis. Altéra mea ratio fuit, quôd fpeciatim noffem me rem gratam fa&urum pluribus civibus veftris : non iis equidem qui à veftris facris abhorrent, ut abfurde aliis per- fuadere conatur (ex illis enim credo neminem effe, qui eum fie non I contemnat, ut optet illi fimiles omnes fieri qui illa tuentur ac

a. « In me » addition. Voir p. 212, 1. 1.

b. « Et ira » idem. Même page, 1. 10.

c. « Eodem... jure ». Texte français, p. 212, 1. 18 : pour, le recom- penser.

�� �