Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VII.djvu/448

Cette page n’a pas encore été corrigée

41 8 OEuvRES DE Descartes. 46.-462.

génère caufœ dépendent ab eo ? Numquid ergo potuit efficere, ut natura trianguli non fuerit? Et quâ ra- tione, amabo, potuijfet ab œterno facere, ut non fuiffcl verum bis 4 ejje oélo? aut trianguluw non haberc très angulos? Vel igitur ijîœ veritates pendent ab intelleclu 5 folo, dum hœc cogitât, vel a rébus exijlentibus; vel j'unt independentes, ciim Deus non videatur efficere potuiffe ut ulla ex ijîis effentiis feu veritatibus non fuerit ab œterno.

Nonus denique fcrupulus maxime nos urget, ciim ais 10 fenfuum operationibus effc | diffidendutn, & intelleclûs cer- 561 titu\dinem fenfuum certitudine longe majorem effe'\ Quid enim, fi nullS poffit intelleclûs certitudine gaudere, nifi prius eam afenfibus bene difpofitis liabeat ? Siquidem non polcfl ille alicujus fenfûs errorem corrigere, nifi prius i5 aller fenf us prœdiclum emendet errorem. Apparet baculus fraclus in aquâ ob refraclionem, qui tamen reclus fit : quis corriget illum errorem? An intelleclûs? Nufquam, fcd tadiis. Idemque de reliquis eflo judicium. Itaquefî fenfus omnes rite difpofitos adhibeas, qui fempcr idem renun- 20 tient, maximam omnium ccrtitudinem, cujus homo fît na- iuraliter capax, affequeris ; quœ fœpenumero te fugiet, fi mentis operationifidas, quœ fœpe aberrat in iis, de quibus nequidem dubitan poffe credebat.

Hœc funt prœcipue quœ nobis remoram injiciunt. Qui- iS bus etiamfubjungas certam rationem, certofque characlc- res, qui nos certiffimos reddant, quandonam rem aliquam ita complète abfque aliâ intclligimus, ut certum fit unam abaliâ ita dijlingui, ut feorfim poffint, faltem Dei virtute, fubfijlere : hoc efî, quomodo poj/imus ccrto , clarc dif- 3o

a. Voir ci-avant, p. i8, 1. to, et p. 82, 1. 25.

�� �