Page:Descartes - Œuvres, éd. Adam et Tannery, VII.djvu/344

Cette page n’a pas encore été corrigée

qui cjî in aclu, non tain ad il la m, quœ impotens eji, quam ad Authorem, qui impotentem fecit, nec potentem potcn- tioremve, ciim pojfet, voluit facere, videtur ejfe referen- dus. Certe, ut fabro non vertitur vitio, quàd aperiendo fcriniolo prœgrandeni clavim non elaboret, fed quàd, pusillam fabricatus, formam aperiendo aut inhabileni aut difficilem tribiiat : ita non ejî quidem culpa in Deo, quàd,

^*3 facultatem judicatricern tribuens homuncioni, non tan- tam illi dedei’it, quantam rébus rel omnibus vel pluri- mis vel maximis fuffecluram arbitraretur ; fed permiruni 10 eJî, cur ad pauca illa, quœ dijudicari ab homme voluit, iîiiparem, implicitam incertamque tribuerit.

j. Requiris proinde queenam fit in te falfitatis vel erroris caufa". Ac primiim quidem hîc non difputo, cur intelledum voces folam facultatem nofcendi ideas,/ez/ i5 res ipfas fimpliciter & abfque ullâ affirma tione aut nega- tionc apprehendendi, voluntatem verà ac liberum arhi- trium voces facultatem judicandi, cujus Jit affirmarc aut negare, ajfentiri aut dijfentire. Propono foliim : quarc voluntas libertafvc arbitrii limitibus nullis circumfcri- 20 batur pcr te, circumfcribatur intelleélus? Sane cniin ri- dentur hœ duœ facultates œque late patere, & non intel- leclus faltem miniis quam voluntas, cùm in nullam ran voluntas feratur, quam intelleclus non prœviderit.

Dixi non faltem minus; quippc videtur intelleclus 25

444 ctiam latius quam voluntas patere. Siquidem non modo voluntas, five arbitrium, judicium, & conjequenter ele- clio, projequutio, fuga, de nullâ re ejl, quam non appre- lienderimus, feu cujus idea perccpta & propofita ab inlel- Icclu non fuerit ; fed ctiam multa obfcurc intelligimu.s, de io

a. l’a^c 5.S. 1. 20.