Page:Alfred Vacant - Dictionnaire de théologie catholique, 1908, Tome 8.1.djvu/126

Cette page n’a pas encore été corrigée

ITALIE. PUBLICATIONS CATHOLIQI KS. TEMPS MODERNES 234

Naples. S. J., Cursus theologico-moralis. in-4°. Padoue, 1737 : Bénévent, 1750. Cassien de Saint-Élie. tanne de Milan. Arbor omnium opinionum moralium, par ordre alphabétique, 6 in-fol., Bologne. 1093 : Ferrare, 1705. Pendant tout le xviir siècle parurent un très grand nom lue d’ouvrages pour ou contre le probabilisme, question très débattue, île part et d’autre. Très nombreux aussi furent les auteurs qui écrivirent des traités particuliers sur diverses parties de la théologie morale. Nous nous contentons d’indiquer ici ceux qui ont traité toute la morale. Denis Joachim Canieres de Belmonte, servite, Theologia moralis breviter exposita in usum jurentutis, 5 in-12, Asti, 1712. Pierre Catalano. Sicilien, S. J., Universi juris theologico-moralis corpus integrum, 2 in-fol., Venise, 1728. Constantin Boncaglia, de Lucques, clerc régulier de la Mère de Dieu, auteur classique, d’après saint Alphonse de Liguori, et certainement l’un des meilleurs moralistes, l’inversa theologia moralis,

2 in-fol„ Lucques. 1730 ; Venise, 1731, 1736, 1738, 1740, 1753. Il publia, en outre, une foule d’autres traités particuliers et spécialement sur un sujet délicat : Alcune converSazioni (cum mulieribus) esaminate coi principi délia theologia, in-8°, Lucques, 1710 ; réédité sous le titre de : Le moderne conversazioni volgarmente detti dei cicisbei, in-8°, aussi à Lucques. 1720. Antoine Bovari, franciscain, de Vérone. Problemala theologico-moralia, 2 in-fol., Venise, 1709. Jean-Baptiste Badalini, servite, de Crémone, Casuum conscientix collectio, Sinigaglia, 1730 ; Venise, 1752. François-Marie Bovcro, barnabite, Apparalus theologiæ moralis, 3 in-fol., Venise, 1720-1722, très souvent réédité. Augustin de Gabrielis, capucin, Theologia moralis, 3 in-4°, Pesaro, 1747, Nicolas Mazzotta, de Naples, S. J., Theologia moralis, 5 in-8°, Naples, 1748 ; Venise. 1754, Fulgence Cuniliati, de Venise, dominicain. Universæ theologiæ moralis accurata complexio, 2 in-4°, Venise, 1752, 1760, 1786. Saint Alphonse Marie de Lii, uori, fondateur de la congrégation du Très-Saint-Bédempteur, et proclamé docteur de l’Église, à cause de la sûreté de ses doctrines théologiques, outre d’innombrables traités d’ascétisme, publia le grand ouvrage, qui l’a mis au premier rang des moralistes : Theologia moralis, en plusieurs volumes et qui a eu d’innombrables éditions, jusqu’à nos jours ; Islruzionee pratica per li confessori,

3 in-8°, Naples, 1756. très souvent édité et traduit en latin, sous le titre : Homo aposlolicus, Bassano, 1770, très souvent édité aussi. Voir 1. 1, col. 906 sq.

Ascétisme et mystique.

Saint Alphonse de

Liguori, Del grun mezzo délia preghiera per conseguire la salute eternae tuile le grazic che desideriamo da Dio, in-12, Venise. 1759 ; Délie glorie di Maria, in-8°, Naples, 1756, et un grand nombre d’autres ouvrages de ce aenre, universellement connus.

Droit canon.

François Verde, de Naples,

Institutionum canonicarum libri quatuor, 2 in-fol., Naples, 1737. Plusieurs auteurs composèrent des manuels de droit canon, moins étendus. Nous nous abstenons de les citer. Jean-Paul Paravicini, de Milan, clerc régulier de la congrégation de Saint-Paul, Polyanthea S. S. canonum coordinatorum, 3 in-fol., Cologne, 1 7 ^ -S. J. Ricciardelli, Lijceum ecclesiasticum juris ulriusque thcorico-praclicum, 2 in-fol., Rimini, 1701. Juste Fontanini, Gratiani Decretorum libri quinque secundum gregorianos Decrelalium libros titulosque distincli, 2 in-fol., Home, 1726. On trouve aussi, a cette époque, un certain nombre de commentateurs des Décrétales, et des auteurs ayant exposé, de préférence, diverses parties du droit canon. Ils sont éclipsés par le yrand canoniste, Prosper Lambertini, cardinal, puis pape, sous le nom de Benoît XIV. Ses Opéra omnia parurent d’abord en 12 in-4’,

Rome, 1747. 1748 ; puis en 24 in-4°. Home. 1783-1792, très souvent rééditée depuis. Parmi ces nombreux volumes, il suffit d’indiquer spécialement ici : De servorum Dei bealificatione et bcalorum canonizatione. Ouvrage toujours classique, en la matière, publié à part, 4 in-fol., Bologne, 1734-1738 ; Padoue, 1743 ; Venise. 1766, etc., etc. ; Instilutiones ecclesiaslicæ, in-fol.. Home, 1747 ; Venise, 1751 ; De synodo diœccsana, in-4°. Home, 1748 ; Padoue, 1748 ; notons également son BuUarium, 4 in-fol., Venise, 1768. Voir t. ii, col. 706 sq. Lucius l’erraris, observantin, Prompta bibliolheca canonica, juridica, moralis, etc., excellent ouvrage, très souvent réédite, 10 in-fol., Rome, 17601766. Voir t. v, col. 2175 sq. Jérôme Baldassini, Colleclanea doclorum S. Rotse deeisionum, in-fol., Iési, 1761

Liturgie.

Bernard Bissus, de Gènes, bénédictin,

Hierurgia, 2 in-fol., Gènes, 1686. Le bienheureux Joseph-Marie Tommasi, théalin, et cardinal, Codices sacramentorum velustiores, in-4°, Rome, 1680 ; Antiqui libri missarum romanæ Ecclesise, in-4°, Rome, 1691. Georges Rhodigni, De liturgia romani ponti/icis in solemni celebratione missarum, ex antiquis codicibus, 2 in-4°, Rome, 1731. Petrus Moretli, chanoine de Sainte-Marie Transtibérine, Ritus dandi presbyterium papæ, cardinalibus, etc., ^11-4°, Rome, 1741. Fr. Macchietta, De divino officio, commeniarius hislorico-theologicus, in-4°, Venise, 1738. Antoine Baldassari, S. J., La sacra liturgia dilucidata, 2 in-8°, Venise, 1723. Jérôme Barufïaldi, de Ferrare, protonotaire apostolique, Commentariu ad rituale romanum, in-fol., Venise, 1731, 1752, 1794, etc. Joseph Catalani, né en Calabre, hiéronymite, Pontificale romanum, commentariis illuslralum, 3 in-fol., Rome, 1738-1740, plusieurs fois réédité ; Cœremonicde episcoporum, 2 in-fol., Rome. 1747 ; Rituale romanum, 2 in-fol., Rome, 1757, etc. François Argelati, de Bologne, Sloria dei sagrifizio délia S. Messa, in-8°, Florence, 1744 ; Venise, 1745. Fr. Antoine Vitale, Disscrtazioni liturgiche, in-4°, Rome, 1756. Pascal Copetti, chanoine de Rome, Discorsi di liturgia, in-4°, Rome, 1766. Barthélémy Colli, Dictionarium sacrorum rituum, 2 in-fol., Pistoie, 1772. Louis Bragaglia, Annotulioncs in rem liturgicam, 2 in-4°, Fænza, 1788, Spiridion Charles Talù, de Venise, oratorien, Decretorum S. Rituum Congre gationis luerolexicon, in-fol., Venise, 1796.

Histoire ecclésiastique.

1. Histoire générale. —

Cajelan Fontana, théatin, Animadversioncs in hisloriam sacro-politicam, prarserlim ad chronologiam s pédantes, in-4°, Modène, 1718. Vincent Marie Coronelli, franciscain de Venise, Chronologia universalis, in-fol., Venise, 1707. Victor Sylvius Grandi. Ilistoria ecclesiaslica, 2 in-4°, Venise, 1708. Jean Palazzi, de Venise, Gesta romanorum pontificum a santo Pclro ad Alexandrum VII J, 5 in-fol., Venise. L688-1690. Marcus Battaglini, Istoria universelle di tutti i concilii generalie parlicolari (475) di sania Chiesa, 2 in-fol., Venise, 1689, 1714 ; Annali dcl Sacerdozioe dell’Impero, 4 in-fol., Venise, 1701-1711. François Bianchini, de Vérone, Istoria universale, in- 1°, Rome, 1697. Louis Antoine Muratori, né près de Modène, écrivain des plus féconds, dont les œuvres remplissent 46 volumes in-folio, 34 in-4° et 13 in-.s. Nous citerons ici principalement ; Rerum ilalicarum scripiores, 28 infol. . Milan. 1723-1751. auxquels Tartini ajouta deux autres volumes in-folio, Florence, 1748-1770 ; Antiquitates Ilalise medii œvi, 6 in-fol., Milan, 1738-1742 ; 17 in-4°, ArezLo. 1777-1780 ; C( <|ùi est

comme un appendice du précédent, fut résumé et traduit en italien, sous le titre de Dissertazioni sopra le anlichità italiane, .". in- 1 —, Milan, 1751 ; Novus thésaurus veterum inscriptionum, 4 in-fol., Milan, 17391743, édition fort remarquable ; Liturgia romaiw relus,